«فرهنگ شفاهی سخن» را که از سوی نشر سخن منتشر شده، می‌توان به دلیل پرداختن به زبان عامیانه مردم، از جمله آثار مهم در بررسی هویت اجتماعی ایرانیان معرفی کرد.

فرهنگ شفاهی سخن حسن انوری

به گزارش کتاب نیوز به نقل از تسنیم، کتاب «فرهنگ شفاهی سخن» پانزدهمین عنوان در مجموعه «فرهنگ بزرگ سخن» است که به کوشش زنده‌یاد محب‌الله پرچمی و یوسف عالی زیر نظر استاد حسن انوری تدوین و منتشر شده است. کتاب حاضر همانند دیگر عناوین مجموعه «فرهنگ سخن» با در نظر گرفتن نیاز مخاطبان تدوین و ارائه شده است.

زبان فارسی در دو سطح زبان رسمی و معیار و زبان عامیانه قابل بررسی است. زبان معیار که آن را برابر زبان استاندارد در زبان انگلیسی قرار می‌دهند، زبان گفتار و نوشتار است که افراد کشور با لهجه‌ها و زبان‌های مختلف از آن برای برقراری ارتباط با یکدیگر به کار می‌برند. اما زبان عامیانه یا زبان کوچه بازاری، زبانی است که مردم در گفت‌وگوهای روزانه خود به کار می‌برند. این زبان از محدودیت‌های زبان معیار رها است و هم مردم عامی و هم فرهیختگان از آن برای محاوره و گفت‌وگو با خود به کار می‌برند.

زبان عامیانه به دلایل مختلف مانند ورود مستقیم برخی از واژگان و اصطلاحات از دیگر زبان‌ها، گرته‌برداری‌ها، ورود زبان و اصطلاحات برخی از اقشار جامعه و ... در خود واژگانی دارد که تشخیص آنها از زبان معیار ساده است.

زنده‌یاد پرچمی ابتدا در اثری با عنوان «پس کوچه‌های فرهنگ» که در سال 82 در انتشارات فرهنگ ماهرخ منتشر شده بود، بیش از 15 هزار اصطلاح، کنایه و تکیه کلام‌های عامیانه و شفاهی را گردآوری کرده بود. او پس از انتشار این اثر و با مطالعه برخی از فرهنگ‌ها مانند فرهنگ سخن به اصلاح کتاب «پس کوچه‌های فرهنگ» پرداخت و برای انتشار کتاب جدید با انتشارات سخن وارد مذاکره شد. اما روزگار به او فرصت انتشار این اثر را نداد. کار تدوین و به ثمر رسیدن کتاب برعهده یوسف عالی عباس‌آباد قرار گرفت. در نهایت با اصلاحات برخی امور، تکمیل پاره‌ای از مباحث، بررسی موضوعات در منابع متعدد، بهره بردن از آثار مطرح در این زمینه چون فرهنگ فارسی عامیانه اثر زنده‌یاد ابوالحسن نجفی، دقت در رسم‌الخط و تدوین اثر بر شیوه فرهنگ‌نویسی توسط عالی کتاب «فرهنگ شفاهی سخن» شکل گرفت.

«فرهنگ شفاهی سخن» را می‌توان به دلیل پرداختن به زبان و فرهنگ عامیانه مردم ایران، از جمله آثار حائز اهمیت در بررسی فرهنگ و هویت اجتماعی مردم این سرزمین معرفی کرد.

انتشارات سخن چاپ سوم کتاب «فرهنگ شفاهی سخن» را به تازگی با قیمت 85 هزار تومان در دسترس علاقه‌مندان قرار داده است.

................ هر روز با کتاب ...............

هنرمندی خوش‌تیپ به‌نام جد مارتین به موفقیت‌های حرفه‌ای غیرمعمولی دست می‌یابد. عشقِ اُلگا، روزنامه‌نگاری روسی را به دست می‌آورد که «کاملا با تصویر زیبایی اسلاوی که به‌دست آژانس‌های مدلینگ از زمان سقوط اتحاد جماهیر شوروی رایج شده است، مطابقت دارد» و به جمع نخبگان جهانی هنر می‌پیوندد... هنرمندی ناامید است که قبلا به‌عنوان یک دانشجوی جوان معماری، کمال‌گرایی پرشور بوده است... آگاهیِ بیشتر از بدترشدنِ زندگی روزمره و چشم‌انداز آن ...
آیا مواجهه ما با مفهوم عدالت مثل مواجهه با مشروطه بوده است؟... «عدالت به مثابه انصاف» یا «عدالت به عنوان توازن و تناسب» هر دو از تعاریف عدالت هستند، اما عدالت و زمینه‌های اجتماعی از تعاریف عدالت نیستند... تولیدات فکری در حوزه سیاست و مسائل اجتماعی در دوره مشروطه قوی‌تر و بیشتر بوده یا بعد از انقلاب؟... مشروطه تبریز و گیلان و تاحدی مشهد تاحدی متفاوت بود و به سمت اندیشه‌ای که از قفقاز می‌آمد، گرایش داشت... اصرارمان بر بی‌نیازی به مشروطه و اینکه نسبتی با آن نداریم، بخشی از مشکلات است ...
وقتی با یک مستبد بی‌رحم که دشمنانش را شکنجه کرده است، صبحانه می‌خورید، شگفت‌آور است که چقدر به ندرت احساس می‌کنید روبه‌روی یک شیطان نشسته یا ایستاده‌اید. آنها اغلب جذاب هستند، شوخی می‌کنند و لبخند می‌زنند... در شرایط مناسب، هر کسی می‌تواند تبدیل به یک هیولا شود... سیستم‌های خوب رهبران بهتر را جذب می‌کنند و سیستم‌های بد رهبران فاسد را جذب می‌کنند... به جای نتیجه، روی تصمیم‌گیری‌ها تمرکز کنیم ...
دی ماهی که گذشت، عمر وبلاگ نویسی من ۲۰ سال تمام شد... مهر سال ۸۸ وبلاگم برای اولین بار فیلتر شد... دی ماه سال ۹۱ دو یا سه هفته مانده به امتحانات پایان ترم اول مقطع کارشناسی ارشد از دانشگاه اخراج شدم... نه عضو دسته و گروهی بودم و هستم، نه بیانیه‌ای امضا کرده بودم، نه در تجمعی بودم. تنها آزارم! وبلاگ نویسی و فعالیت مدنی با اسم خودم و نه اسم مستعار بود... به اعتبار حافظه کوتاه مدتی که جامعه‌ی ایرانی از عوارض آن در طول تاریخ رنج برده است، باید همیشه خود را در معرض مرور گذشته قرار دهیم ...
هنگام خواندن، با نویسنده‌ای روبه رو می‌شوید که به آنچه می‌گوید عمل می‌کند و مصداق «عالِمِ عامل» است نه زنبور بی‌عسل... پس از ارائه تعریفی جذاب از نویسنده، به عنوان «کسی که نوشتن برای او آسان است (ص17)»، پنج پایه نویسندگی، به زعم نویسنده کتاب، این گونه تعریف و تشریح می‌شوند: 1. ذوق و استعداد درونی 2. تجربه 3. مطالعات روزآمد و پراکنده 4. دانش و تخصص و 5. مخاطب شناسی. ...