«فرهنگ شفاهی سخن» را که از سوی نشر سخن منتشر شده، می‌توان به دلیل پرداختن به زبان عامیانه مردم، از جمله آثار مهم در بررسی هویت اجتماعی ایرانیان معرفی کرد.

فرهنگ شفاهی سخن حسن انوری

به گزارش کتاب نیوز به نقل از تسنیم، کتاب «فرهنگ شفاهی سخن» پانزدهمین عنوان در مجموعه «فرهنگ بزرگ سخن» است که به کوشش زنده‌یاد محب‌الله پرچمی و یوسف عالی زیر نظر استاد حسن انوری تدوین و منتشر شده است. کتاب حاضر همانند دیگر عناوین مجموعه «فرهنگ سخن» با در نظر گرفتن نیاز مخاطبان تدوین و ارائه شده است.

زبان فارسی در دو سطح زبان رسمی و معیار و زبان عامیانه قابل بررسی است. زبان معیار که آن را برابر زبان استاندارد در زبان انگلیسی قرار می‌دهند، زبان گفتار و نوشتار است که افراد کشور با لهجه‌ها و زبان‌های مختلف از آن برای برقراری ارتباط با یکدیگر به کار می‌برند. اما زبان عامیانه یا زبان کوچه بازاری، زبانی است که مردم در گفت‌وگوهای روزانه خود به کار می‌برند. این زبان از محدودیت‌های زبان معیار رها است و هم مردم عامی و هم فرهیختگان از آن برای محاوره و گفت‌وگو با خود به کار می‌برند.

زبان عامیانه به دلایل مختلف مانند ورود مستقیم برخی از واژگان و اصطلاحات از دیگر زبان‌ها، گرته‌برداری‌ها، ورود زبان و اصطلاحات برخی از اقشار جامعه و ... در خود واژگانی دارد که تشخیص آنها از زبان معیار ساده است.

زنده‌یاد پرچمی ابتدا در اثری با عنوان «پس کوچه‌های فرهنگ» که در سال 82 در انتشارات فرهنگ ماهرخ منتشر شده بود، بیش از 15 هزار اصطلاح، کنایه و تکیه کلام‌های عامیانه و شفاهی را گردآوری کرده بود. او پس از انتشار این اثر و با مطالعه برخی از فرهنگ‌ها مانند فرهنگ سخن به اصلاح کتاب «پس کوچه‌های فرهنگ» پرداخت و برای انتشار کتاب جدید با انتشارات سخن وارد مذاکره شد. اما روزگار به او فرصت انتشار این اثر را نداد. کار تدوین و به ثمر رسیدن کتاب برعهده یوسف عالی عباس‌آباد قرار گرفت. در نهایت با اصلاحات برخی امور، تکمیل پاره‌ای از مباحث، بررسی موضوعات در منابع متعدد، بهره بردن از آثار مطرح در این زمینه چون فرهنگ فارسی عامیانه اثر زنده‌یاد ابوالحسن نجفی، دقت در رسم‌الخط و تدوین اثر بر شیوه فرهنگ‌نویسی توسط عالی کتاب «فرهنگ شفاهی سخن» شکل گرفت.

«فرهنگ شفاهی سخن» را می‌توان به دلیل پرداختن به زبان و فرهنگ عامیانه مردم ایران، از جمله آثار حائز اهمیت در بررسی فرهنگ و هویت اجتماعی مردم این سرزمین معرفی کرد.

انتشارات سخن چاپ سوم کتاب «فرهنگ شفاهی سخن» را به تازگی با قیمت 85 هزار تومان در دسترس علاقه‌مندان قرار داده است.

................ هر روز با کتاب ...............

ما خانواده‌ای یهودی در رده بالای طبقه متوسط عراق بودیم که بر اثر ترکیبی از فشارهای ناشی از ناسیونالیسم عربی و یهودی، فشار بیگانه‌ستیزی عراقی‌ها و تحریکات دولت تازه ‌تأسیس‌شده‌ی اسرائیل جاکن و آواره شدیم... حیاتِ جاافتاده و عمدتاً رضایت‌بخش یهودیان در کنار مسلمانان عراق؛ دربه‌دری پراضطراب و دردآلود؛ مشکلات سازگار‌ شدن با حیاتی تازه در ارض موعود؛ و سه سال عمدتاً ناشاد در لندن: تبعید دوم ...
رومر در میان موج نویی‌ها فیلمساز خاصی‌ست. او سبک شخصی خود را در قالب فیلم‌های ارزان قیمت، صرفه‌جویانه و عمیق پیرامون روابط انسانی طی بیش از نیم قرن ادامه داده است... رومر حتی وقتی بازیگرانی کاملاً حرفه‌ای انتخاب می‌کند، جنس بازیگری را معمولاً از شیوه‌ی رفتار مردم معمولی می‌گیرد که در دوره‌ای هدف روسلینی هم بود و وضعیتی معمولی و ظاهراً کم‌حادثه، اما با گفت‌وگوهایی سرشار از بارِ معنایی می‌سازد... رومر در جست‌وجوی نوعی «زندگی‌سازی» است ...
درباریان مخالف، هر یک به بهانه‌ای کشته و نابود می‌شوند؛ ازجمله هستینگز که به او اتهام رابطه پنهانی با همسر پادشاه و نیز نیت قتل ریچارد و باکینگهم را می‌زنند. با این اتهام دو پسر ملکه را که قائم‌مقام جانشینی پادشاه هستند، متهم به حرامزاده بودن می‌کنند... ریچارد گلاستر که در نمایشی در قامت انسانی متدین و خداترس در کلیسا به همراه کشیشان به دعا و مناجات مشغول است، در ابتدا به‌ظاهر از پذیرفتن سلطنت سرباز می‌زند، اما با اصرار فراوان باکینگهم، بالاخره قبول می‌کند ...
مردم ایران را به سه دسته‌ی شیخی، متشرعه و کریم‌خانی تقسیم می‌کند و پس از آن تا انتهای کتاب مردم ایران را به دو دسته‌ی «ترک» و «فارس» تقسیم می‌کند؛ تقسیم مردمان ایرانی در میانه‌های کتاب حتی به مورد «شمالی‌ها» و «جنوبی‌ها» می‌رسد... اصرار بیش‌از اندازه‌ی نویسنده به مطالبات قومیت‌ها همچون آموزش به زبان مادری گاهی اوقات خسته‌کننده و ملال‌آور می‌شود و به نظر چنین می‌آید که خواسته‌ی شخصی خود اوست ...
بی‌فایده است!/ باد قرن‌هاست/ در کوچه‌ها/ خیابان‌ها/ می‌چرخد/ زوزه می‌کشد/ و رمه‌های شادی را می‌درد./ می‌چرخم بر این خاک/ و هرچه خون ماسیده بر تاریخ را/ با اشک‌هایم می‌شویم/ پاک نمی‌شود... مانی، وزن و قافیه تنها اصولی بودند که شعر به وسیلهء آنها تعریف می‌شد؛ اما امروزه، توجه به فرم ذهنی، قدرت تخیل، توجه به موسیقی درونی کلمات و عمق نگاه شاعر به جهان و پدیده‌های آن، ورای نظام موسیقایی، لازمه‌های شعری فاخرند ...