به گزارش ایبنا، محمود عابدی، عضو پیوسته فرهنگستان زبان و ادب فارسی در هفتاد و دومین نشست ماهانه مؤسسه پژوهشی میراث مکتوب، به مناسبت انتشار تصحیح سیرالملوک خواجه نظام الملک طوسی گفت: کتاب را نوشته یکی از بزرگترین وزیران تاریخ ایران، وزیر آلب ارسلان و ملکشاه سلجوقی است. خواجه نظام الملک وزیر حکومتی است که کشور ایران در دوران آن‌ها وسیع‌ترین و پهناورترین قلمرو را داشت.

وی با اشاره به نگارش سه کتاب تاریخ بیهقی، قابوس‌نامه و سیر الملوک در آن دوران گفت: این سه کتاب در میان کتاب‌های فارسی یک حالت استثنایی دارند و نویسندگان هر سه کتاب (ابوالفضل بیهقی، عنصر المعالی و خواجه نظام الملک) در دستگاه حکومت و در جریان کارها بودند؛ هر سه از شخصیت‌های معروف روزگار خود بودند و مهمترین صفت این سه نویسنده بزرگ این است که برای خواننده خود خرد و عقل قائل بودند و داوری خواننده خودشان را مهم می‌دانستند.

عضو پیوسته فرهنگستان زبان و ادب فارسی با اشاره به سخن بیهقی که گفته تاریخ پایه می‌نویسم و چنان می‌نویسم که نگویند شرم باد این پیر را، گفت: به نظر من در طول تاریخ ما و چه بسا امروز هم، اغلب نویسندگان، برای خواننده‌های خود ظاهراً خردی قائل نیستند.

عابدی در این میان سیرالملوک را کتابی ارجمند خواند و درباره انواع اندرزنامه‌ها گفت: اگر اندرزنامه را کسی می‌نوشت که خود در جریان کارها بود اثر او عهد خوانده می‌شد و از این نوع عهدنامه از قبل از اسلام و از صدر اسلام فراوان در دست است.
 
وی دسته دیگر را اندرزنامه‌هایی دانست که ادیبان برای پادشاهان می‌نوشتند و درباره این دسته عنوان کرد: این آثار که غالباً تحفت الملوک یا نصیحت الملوک خوانده می‌شدند کتاب‌های جامعی بوده‌اند اما بیشتر رنگ و بوی اخلاقی داشته‌اند و موضوع آن‌ها سیاست و اداره کشور نبوده است.

عابدی عهدنامه مالک اشتر را نمونه‌ای مشهور از عهدها و قابوس‌نامه، کلیله و دمنه و گلستان را از جمله بهترین نمونه‌های نوع دوم دانست و درباره دسته سوم توضیح داد: این دسته که تعدادشان بسیار معدود است و سیرالملوک یا سیاست‌نامه خوانده می‌شوند شامل آثاری است که نویسنده آن خود در جریان امور بوده و در اثرش آیین کشورداری را برای پادشاه شرح می‌داده است.

عضو هیئت علمی دانشگاه خوارزمی درباره کتاب خواجه نظام الملک گفت: این کتاب از این جهت که شیوه سیاست و کشورداری پادشاهان پیش از سلجوقیان را بیان می‌کند سیر الملوک است و از آن جهت که آیین کشورداری و نهادهای مختلف سیاسی و حکومتی را تعریف و شیوه تأسیس آنها را بیان و آسیب‌های‌شان را شناسایی می‌کند، سیاست‌نامه است.

وی زبان سیرالملوک را همچون زبان قابوس‌نامه و تاریخ بیهقی زبان صاف و زلال و ساده فارسی توصیف کرد و گفت: در آن زمان زبان فارسی زلال‌ترین شکل خود را داشت و هر کلمه بار معنایی خودش را چنان که می‌بایست منتقل می‌کرد و زبان بی‌پیرایه و آن چنان که می‌توانست نزدیک به زبان گفتار بود.

عابدی با اشاره به وجود تصحیح‌های دیگری از سیر الملوک، گفت: من در ابتدای کار نسخه معروف نخجوانی را که کهن‌ترین نسخه سیر الملوک و مربوط به سال 673 هجری است با نسخه‌های چاپ شده مقابله کردم و به این نتیجه رسیدم که هر صفحه حداقل سه غلط و خطای بدخوانی یا خطای چاپی دارد و بعد از این که به این نتیجه رسیدم که می‌توان تصحیح جدیدی ارائه کرد اقدام به این کار کردم.
 
وی یکی از ابهامات پدید آمده حول این کتاب را مربوط به نویسنده آن دانست و گفت: گاه این گونه القا یا تصور شده بود که نویسنده این کتاب خواجه نظام الملک نیست و من برای بررسی این موضوع مضمون کتاب را به طور کلی مورد مداقه قرار دادم و دیدم که بر چهار نظر استوار است.

به گفته وی تقدس خلافت و خلیفه، مضر دانستن صرفه‌جویی در مخارج دیوانی برای پادشاه به جهت اثر منفی بر نیروی نظامی، متزلزل شدن اساس حکومت پادشاهی با دخالت حرم یا زنان در امور حکومت و ضرورت مبارزه پادشاه با خارجیان و مخالفان دینی که به طور مشخص در آن زمان اسماعیلیان بوده‌اند چهار اندیشه مهم در کتاب سیر الملوک هستند.

عابدی ادامه داد: بنا بر شواهد تاریخی می‌توان گفت که این مسائل دغدغه‌های خواجه نظام‌ الملک بوده و از این نظر و جهات دیگر که در مقدمه کتاب به تفصیل بررسی کرده‌ام نشان دادم که این کتاب نوشته خواجه نظام الملک است.

وی در پایان کتاب سیر الملوک را از نظر زبانی کتابی بسیار مغتنم دانست و گفت: این کتاب دارای کلمات تازه فراوان و مجموعه‌ای از اصطلاحات دیوانی است که منحصرا در این کتاب آمده است و امیدوارم توانسته باشم چنان که شایسته یک دانشجوی علاقه‌مند به زبان فارسی است کتاب را به مخاطبان و علاقه‌مندان تقدیم کرده باشم و کتاب برای‌شان مفید باشد.

ما خانواده‌ای یهودی در رده بالای طبقه متوسط عراق بودیم که بر اثر ترکیبی از فشارهای ناشی از ناسیونالیسم عربی و یهودی، فشار بیگانه‌ستیزی عراقی‌ها و تحریکات دولت تازه ‌تأسیس‌شده‌ی اسرائیل جاکن و آواره شدیم... حیاتِ جاافتاده و عمدتاً رضایت‌بخش یهودیان در کنار مسلمانان عراق؛ دربه‌دری پراضطراب و دردآلود؛ مشکلات سازگار‌ شدن با حیاتی تازه در ارض موعود؛ و سه سال عمدتاً ناشاد در لندن: تبعید دوم ...
رومر در میان موج نویی‌ها فیلمساز خاصی‌ست. او سبک شخصی خود را در قالب فیلم‌های ارزان قیمت، صرفه‌جویانه و عمیق پیرامون روابط انسانی طی بیش از نیم قرن ادامه داده است... رومر حتی وقتی بازیگرانی کاملاً حرفه‌ای انتخاب می‌کند، جنس بازیگری را معمولاً از شیوه‌ی رفتار مردم معمولی می‌گیرد که در دوره‌ای هدف روسلینی هم بود و وضعیتی معمولی و ظاهراً کم‌حادثه، اما با گفت‌وگوهایی سرشار از بارِ معنایی می‌سازد... رومر در جست‌وجوی نوعی «زندگی‌سازی» است ...
درباریان مخالف، هر یک به بهانه‌ای کشته و نابود می‌شوند؛ ازجمله هستینگز که به او اتهام رابطه پنهانی با همسر پادشاه و نیز نیت قتل ریچارد و باکینگهم را می‌زنند. با این اتهام دو پسر ملکه را که قائم‌مقام جانشینی پادشاه هستند، متهم به حرامزاده بودن می‌کنند... ریچارد گلاستر که در نمایشی در قامت انسانی متدین و خداترس در کلیسا به همراه کشیشان به دعا و مناجات مشغول است، در ابتدا به‌ظاهر از پذیرفتن سلطنت سرباز می‌زند، اما با اصرار فراوان باکینگهم، بالاخره قبول می‌کند ...
مردم ایران را به سه دسته‌ی شیخی، متشرعه و کریم‌خانی تقسیم می‌کند و پس از آن تا انتهای کتاب مردم ایران را به دو دسته‌ی «ترک» و «فارس» تقسیم می‌کند؛ تقسیم مردمان ایرانی در میانه‌های کتاب حتی به مورد «شمالی‌ها» و «جنوبی‌ها» می‌رسد... اصرار بیش‌از اندازه‌ی نویسنده به مطالبات قومیت‌ها همچون آموزش به زبان مادری گاهی اوقات خسته‌کننده و ملال‌آور می‌شود و به نظر چنین می‌آید که خواسته‌ی شخصی خود اوست ...
بی‌فایده است!/ باد قرن‌هاست/ در کوچه‌ها/ خیابان‌ها/ می‌چرخد/ زوزه می‌کشد/ و رمه‌های شادی را می‌درد./ می‌چرخم بر این خاک/ و هرچه خون ماسیده بر تاریخ را/ با اشک‌هایم می‌شویم/ پاک نمی‌شود... مانی، وزن و قافیه تنها اصولی بودند که شعر به وسیلهء آنها تعریف می‌شد؛ اما امروزه، توجه به فرم ذهنی، قدرت تخیل، توجه به موسیقی درونی کلمات و عمق نگاه شاعر به جهان و پدیده‌های آن، ورای نظام موسیقایی، لازمه‌های شعری فاخرند ...