به گزارش کتاب نیوز به نقل از مهر، بیست‌وهفتمین جایزه ادبی و تاریخی دکتر محمود افشار به انتخاب اعضای هیأت گزینش کتاب و جایزه دکتر محمود افشار به محمدرضا باطنی رسید.

محمدرضا باطنی جواد آتشبری

محمدرضا باطنی زبان‌شناس، نویسنده و مترجم ایرانی است که سال‌ها سرپرستی چندین فرهنگ دوزبانه را از جمله فرهنگ دوجلدی انگلیسی-فارسی پویا، در مؤسسه فرهنگ معاصر بر عهده داشته‌ و تألیفات و ترجمه‌های بسیاری منتشر کرده که از آن‌جمله می‌توان به توصیف ساختمان دستوری زبان فارسی، درباره زبان و تفکر، درآمدی بر فلسفه (ترجمه)، ساخت و کار ذهن (ترجمه) و دانشنامه مصور (ترجمه) اشاره کرد.

در بیانیه مربوط به این‌رویداد آمده است:

«طبق نیت واقف و ماده ۳۴ وقفنامه بنیاد موقوفات دکتر محمود افشار با هدف تعمیم زبان فارسی و تحکیم وحدت ملی بخشی از درآمد خود را صرف اعطای جایزه به شاعران و نویسندگان می‌کند که با آثار خود- چه به زبان فارسی و چه به زبان‌های دیگر- در ترویج و اعتلای زبان فارسی و فرهنگ ایرانی می‌کوشند. تاکنون بیست‌وشش جایزه ادبی و تاریخی دکتر محمود افشار به دانشمندان ایرانشناس ایرانی و خارجی اهدا شده است.

نخستین جایزه در ۱۳۶۸/۹/۲۸ به نذیراحمد، دانشمند هندی اهدا شد و آخرین جایزه در ۱۳۹۸/۳/۲۴ به یوشیفوسا سکی، دانشمند ژاپنی اختصاص یافت. پیش از این دانشمندان ایرانی و غیر ایرانی چون منوچهر ستوده، عبدالحسین زرین‌کوب، بدرالزمان قریب، برت فراگنر، آنجلو پیه‌مونتسه، ژیلبر لازار و شاعران بزرگی مانند فریدون مشیری و هوشنگ ابتهاج نیز از برگزیدگان این جایزه بوده‌اند.»

مراسم اهدای جایزه به محمدرضا باطنی که قرار بود 18 مهر در باغ موقوفات محمود افشار برگزار شود، به علت شیوع ویروس کرونا و تعطیلی عمومی به زمان دیگری موکول شده است.

جوایز این‌پژوهشگر که شامل قالیچه‌ای ابریشمی اثر هنرمندان نائینی و آراسته به نام وی و لوح تقدیر و جایزه‌ای است که چهره واقف و نشان موقوفات بر آن نقش بسته، در همین روز در منزلش به وی اهدا شد.

................ هر روز با کتاب ...............

ما خانواده‌ای یهودی در رده بالای طبقه متوسط عراق بودیم که بر اثر ترکیبی از فشارهای ناشی از ناسیونالیسم عربی و یهودی، فشار بیگانه‌ستیزی عراقی‌ها و تحریکات دولت تازه ‌تأسیس‌شده‌ی اسرائیل جاکن و آواره شدیم... حیاتِ جاافتاده و عمدتاً رضایت‌بخش یهودیان در کنار مسلمانان عراق؛ دربه‌دری پراضطراب و دردآلود؛ مشکلات سازگار‌ شدن با حیاتی تازه در ارض موعود؛ و سه سال عمدتاً ناشاد در لندن: تبعید دوم ...
رومر در میان موج نویی‌ها فیلمساز خاصی‌ست. او سبک شخصی خود را در قالب فیلم‌های ارزان قیمت، صرفه‌جویانه و عمیق پیرامون روابط انسانی طی بیش از نیم قرن ادامه داده است... رومر حتی وقتی بازیگرانی کاملاً حرفه‌ای انتخاب می‌کند، جنس بازیگری را معمولاً از شیوه‌ی رفتار مردم معمولی می‌گیرد که در دوره‌ای هدف روسلینی هم بود و وضعیتی معمولی و ظاهراً کم‌حادثه، اما با گفت‌وگوهایی سرشار از بارِ معنایی می‌سازد... رومر در جست‌وجوی نوعی «زندگی‌سازی» است ...
درباریان مخالف، هر یک به بهانه‌ای کشته و نابود می‌شوند؛ ازجمله هستینگز که به او اتهام رابطه پنهانی با همسر پادشاه و نیز نیت قتل ریچارد و باکینگهم را می‌زنند. با این اتهام دو پسر ملکه را که قائم‌مقام جانشینی پادشاه هستند، متهم به حرامزاده بودن می‌کنند... ریچارد گلاستر که در نمایشی در قامت انسانی متدین و خداترس در کلیسا به همراه کشیشان به دعا و مناجات مشغول است، در ابتدا به‌ظاهر از پذیرفتن سلطنت سرباز می‌زند، اما با اصرار فراوان باکینگهم، بالاخره قبول می‌کند ...
مردم ایران را به سه دسته‌ی شیخی، متشرعه و کریم‌خانی تقسیم می‌کند و پس از آن تا انتهای کتاب مردم ایران را به دو دسته‌ی «ترک» و «فارس» تقسیم می‌کند؛ تقسیم مردمان ایرانی در میانه‌های کتاب حتی به مورد «شمالی‌ها» و «جنوبی‌ها» می‌رسد... اصرار بیش‌از اندازه‌ی نویسنده به مطالبات قومیت‌ها همچون آموزش به زبان مادری گاهی اوقات خسته‌کننده و ملال‌آور می‌شود و به نظر چنین می‌آید که خواسته‌ی شخصی خود اوست ...
بی‌فایده است!/ باد قرن‌هاست/ در کوچه‌ها/ خیابان‌ها/ می‌چرخد/ زوزه می‌کشد/ و رمه‌های شادی را می‌درد./ می‌چرخم بر این خاک/ و هرچه خون ماسیده بر تاریخ را/ با اشک‌هایم می‌شویم/ پاک نمی‌شود... مانی، وزن و قافیه تنها اصولی بودند که شعر به وسیلهء آنها تعریف می‌شد؛ اما امروزه، توجه به فرم ذهنی، قدرت تخیل، توجه به موسیقی درونی کلمات و عمق نگاه شاعر به جهان و پدیده‌های آن، ورای نظام موسیقایی، لازمه‌های شعری فاخرند ...