کتاب‌ «قلمِ آسمانی (خطِ کیهانی): علم و هندسه قدسی و خوشنویسی عربی» نوشته مشترک احمد مصطفی و اشتفان اشپرل، نخستین کتابی است که هندسه موجود در حروف خوشنویسی اسلامی را با معیارهای علمی سنجیده است. این کتاب، برگزیده بیست‌وسومین دوره جایزه جهانی کتاب سال شد.

به گزارش ایبنا، در بیست‌و‌سومین دوره جایزه جهانی کتاب سال، پس از گزینش اولیه از میان بیش از دو هزار عنوان کتاب شناسایی شده با موضوعات مختلف مطالعات اسلامی و مطالعات ایرانی، 252 اثر در دو بخش مذکور توسط بیش از 94 داور ایرانی و خارجی مورد ارزیابی قرار گرفت و سرانجام از بین 36 اثر راه یافته به مرحله پایانی با مشورت هیات علمی داوران، هفت کتاب به عنوان آثار برگزیده این دوره معرفی شد.

آثار ارزیابی شده در این دوره به زبان‌های انگلیسی، فرانسوی، آلمانی، چینی، عربی، ایتالیایی، اسپانیایی، روسی، گرجی، تاجیکی، سواحیلی، هندی، اردو، قرقیزی، مقدونی، قزاقی، اندونزیایی و مالایی و برگزیدگان از کشورهای روسیه، اتریش، انگلیس، ایتالیا، فرانسه، آمریکا و آلمان بودند.

موضوع کتاب «قلم آسمانی» خوشنویسی در جهان اسلام و مبانی آن است. این کتاب، اثری جامع درباره ساختار هندسی خطوط اسلامی از منظر خوشنویسی است و نخستین کتابی است که هندسه موجود در حروف خوشنویسی اسلامی را با معیارهای علمی سنجیده است. این اثر با تکیه بر منابع مهمی چون رساله ابن‌مقله، خطاط نام‌دار سده چهارم هجری و مرقّع آموزشی «جامع محاسن کتابة الکُتّاب» اثر محمد بن حسن طیّبی، خطاط و خط‌شناس عصر ممالیک مصر و از سوی دیگر قرآن مشهور بایسنقری که از مهمترین مصحف‌های تاریخ خوشنویسی اسلامی به خط خوشنویسان ایرانی است، چهارچوب‌های هندسی اقلام اسلامی را استخراج و ارائه می‌کند. این کتاب در دو جلد تنظیم شده است.

احمد مصطفی، زاده 1943 در اسکندریه مصر، دکترای مطالعات تاریخ هنر را از مدرسه عالی سنت مارتین لندن اخذ کرد. او هنرمند و محقق هنر اسلامی است و جایزه‌های معتبری را در حوزه هنر اسلامی به ویژه مجسمه‌سازی دریافت کرده‌است.

اشتفان اشپرل، دیگر نویسنده این کتاب نیز زاده اشتوتگارت آلمان و دانش‌آموخته زبان عربی در آکسفورد و قاهره و استاد دانشگاه SOAS لندن است. او آثاری مهم در باب ادبیات عرب و مقالاتی درباره مطالعات اسلامی منتشرکرده است.

می‌خواستم این امکان را از خواننده سلب کنم؛ اینکه نتواند نقطه‌ای بیابد و بگوید‌ «اینجا پایانی خوش برای خودم می‌سازم». مقصودم این بود که خواننده، ترس را در تمامی عمق واقعی‌اش تجربه کند... مفهوم «شرف» درحقیقت نام و عنوانی تقلیل‌یافته برای مجموعه‌ای از مسائل بنیادین است که در هم تنیده‌اند؛ مسائلی همچون رابطه‌ فرد و جامعه، تجدد، سیاست و تبعیض جنسیتی. به بیان دیگر، شرف، نقطه‌ تلاقی ده‌ها مسئله‌ ژرف و تأثیرگذار است ...
در شوخی، خود اثر مایه خنده قرار می‌گیرد، اما در بازآفرینی طنز -با احترام به اثر- محتوای آن را با زبان تازه ای، یا حتی با وجوه تازه ای، ارائه می‌دهی... روان شناسی رشد به ما کمک می‌کند بفهمیم کودک در چه سطحی از استدلال است، چه زمانی به تفکر عینی می‌رسد، چه زمانی به تفکر انتزاعی می‌رسد... انسان ایرانی با انسان اروپایی تفاوت دارد. همین طور انسان ایرانیِ امروز تفاوت بارزی با انسان هم عصر «شاهنامه» دارد ...
مشاوران رسانه‌ای با شعار «محصول ما شک است» می‌کوشند ابهام بسازند تا واقعیت‌هایی چون تغییرات اقلیمی یا زیان دخانیات را زیر سؤال ببرند. ویلیامسن در اینجا فلسفه را درگیر با اخلاق و سیاست می‌بیند: «شک، اگر از تعهد به حقیقت جدا شود، نه ابزار آزادی بلکه وسیله گمراهی است»...تفاوت فلسفه با گفت‌وگوی عادی در این است که فیلسوف، همان پرسش‌ها را با نظام‌مندی، دقت و منطق پی می‌گیرد ...
عوامل روان‌شناختی مانند اطمینان بیش‌ازحد، ترس از شکست، حس عدالت‌طلبی، توهم پولی و تاثیر داستان‌ها، نقشی کلیدی در شکل‌گیری تحولات اقتصادی ایفا می‌کنند. این عوامل، که اغلب در مدل‌های سنتی اقتصاد نادیده گرفته می‌شوند، می‌توانند توضیح دهند که چرا اقتصادها دچار رونق‌های غیرمنتظره یا رکودهای عمیق می‌شوند ...
جامعیت علمی همایی در بخش‌های مختلف مشخص است؛ حتی در شرح داستان‌های مثنوی، او معانی لغات را باز می‌کند و به اصطلاحات فلسفی و عرفانی می‌پردازد... نخستین ضعف کتاب، شیفتگی بیش از اندازه همایی به مولانا است که گاه به گزاره‌های غیر قابل اثبات انجامیده است... بر اساس تقسیم‌بندی سه‌گانه «خام، پخته و سوخته» زندگی او را در سه دوره بررسی می‌کند ...