کتاب «شناخت اصالت و جعل آثار تاریخی ایران باستان» تالیف عیسی صفری ممقانی از سوی نشر پازینه شایسته تقدیر دومین دوره کتاب سال جوانان شد. این اثر یکی از منابع تخصصی برای شیوه‌های کشف تقلب، جعل و تزویر در آثار تاریخی، فرهنگی و هنری است.
به گزارش کتاب نیوز به نقل از ایبنا، کتاب «شناخت اصالت و جعل آثار تاریخی ایران باستان» حاصل مطالعات، تحقیقات میدانی و تجارب 10 ساله نگارنده و همکاران وی در بین علوم نمادها، علایم و ادیان‌شناسی، انواع شاخه‌های باستان‌شناسی و آیین‌های تدفین، حروف و خط باستان، کشف جعل در اشیا عتیقه و تاریخی است.
نخستین منبع و مرجع علمی و تخصصی شناخت آثار باستانی، تعیین اصالت، تاریخ‌گذاری و کشف جعل در سفالینه‌ها، مهرهای باستانی، سکه‌ها، ریتون‌ها، الواح و کتیبه‌ها، مجموعه‌های مفرغی و فلزی، تندیس‌ها، اسناد، مجسمه‌ها، کتب خطی، پیکرک‌ها، کاغذها، مومیایی‌ها و ... در این کتاب بررسی شده است.
کتاب شامل 8 بخش است. بخش اول شامل روش های تکنیک‌های ساخت و تعیین اصالت در تندیس‌ها و مجسمه‌ها، روشهای ضرب و تعیین اصالت سکه‌های باستانی، شیوه ساخت سفالینه‌ها و کشف اصالت مجموعه‌های سفالی، شیوه تحریر کتیبه ها و کتب خطی و کشف هویت اسناد باستانی، نحوه نقش مهرهای تاریخی و روشهای کشف اصالت آنها، ریتون‌ها و تکوک‌ها، شیوه‌های ساخت فلز و کشف اصالت مجموعه‌های فلزی مفرغی و... و بخش مهمی که در آن اشاره شده است.
شیوه مومیایی کردن در تمدن‌های مختلف و شیوه‌های کشف جعل مومیایی‌های تقلبی در این کتاب عنوان می‌شود که در هر 8 بخش، نگارنده از گنجینه تصاویر خود که انباشته سالیان سال تجارب و تصویر این کتاب بیش از 540 تصویر است که به طور تفصیلی هر کدام از اشیا برای اولین‌بار در ایران در این کتاب رمزگشایی و مورد بررسی کارشناسی قرار می‌گیرند که کمتر کارشناسی و کمتر استادی این اطلاعات ارزشمند را به همراه اندوخته تجربیات خود بصورت کامل در اختیار دیگران و در اختیار عموم مردم قرار می‌دهد.
هدف اصلی نویسنده از نگارش این کتاب، شرح شیوه‌های کشف جعل آثار تاریخی بوده تا خدای ناخواسته افراد در دام شیادان و جاعلان تاریخی گرفتار نشوند چرا که با توجه به سیل عظیمی از اشیاء تقلبی و جعلی که روانه بازار شده و افراد ناگاه را متحمل خسارت‌های سنگین کرده، این امر ضروری به نظر می‌رسید.
در بخشی از کتاب می‌خوانیم: «یادگیری علم و مطالعه تاریخ گذشتگان، در واقع استفاده از تجربیات همه کسانی است که پیش از ما زندگی کرده و رنج و زحمتی را برای کسب تجربه، متحمل شده‌اند. ما با مطالعه صحیح تاریخ و با استفاده درست از علم در واقع با بهره‌گیری از تجربیات گذشتگان توانایی‌های خودمان را افزایش داده و دنیایی زیبا؛ آرام و دلنشین را برای خود و دیگران مهیا خواهیم ساخت. از قرن چهاردهم به این سو صاحبان و علاقه‌مندان به نگهداری اشیاء عتیقه در جستجوی آثار کهن و باستانی هستند. این افراد امیدوارند که با این اقدام، دانش خود را از گذشته که تنها بر پایه متون باستانی استوار بود افزایش دهند. تا اوایل قرن نوزدهم؛ جستجوی گنج منجر به کشف تمدن‌های بزرگ گمشده می‌شد.
پیشرفت‌های صورت گرفته در مطالعات و بررسی‌های زمین‌شناسی، این فرضیه را مطرح می‌کند که این فرهنگ‌ها بسیار کهن و قدیمی بوده‌اند اما تعیین قدمت آثارشان بسیار دشوار است. هدف از جعل آثار باستانی فریب اذهان عمومی است. در این عمل که به منظور کسب ثروت صورت می‌گیرد از روی آثار باستانی ارزشمند، گرانبها و نادر، شی بدلی ساخته می‌شود و به جای اثر اصلی به فروش می‌رسد. همچنین هدف از جعل اسناد؛ ادعای تملک زمین، دارایی و یا کسب اصالت، هویت و قدرت است. برخی مواقع نیز این عمل به منظور فریب کارشناسان آثار هنری و تاریخی صورت می گیرد. برخی از آثار بدلی، نمونه‌های ساده و برخی دیگر، نمونه های پیچیده هستند که با استفاده از تکنیک‌های ساخت اشیا در اعصار کهن ساخته می‌شوند. نکته دیگر آنکه برخی مواقع، جاعلان از مهارت‌های کاربردی باستان شناسان که در حفظ آثار تاریخی به کار می‌برند، سوء استفاده کرده و به ترمیم اشیاء آسیب دیده دست می‌زنند و یا قطعات نامربوط اشیای شکسته را در کنار هم قرار می‌دهند.
کتاب «شناخت اصالت و جعل آثار تاریخی ایران باستان» تالیف عیسی صفری ممقانی در 545 صفحه، شمارگان 1500 نسخه و قیمت 150 هزار تومان از سوی نشر پازینه منتشر شد.
