مجموعه‌مقاله «نگارستان گمشده» نوشته‌ لیلا سودآور دیبا [Layla S. Diba] با ترجمه‌ علیرضا بهارلو درباره‌ نقاشی و هنر عصر قاجار توسط انتشارات خط و طرح منتشر و راهی بازار نشر شد.

نگارستان گمشده لیلا سودآور دیبا [Layla S. Diba]

به گزارش کتاب نیوز به نقل از مهر، مطالعه‌ هنر قاجار در سال‌های اخیر مورد توجه پژوهشگران هنر بوده است. این‌میان، نقش افرادی که از خارج کشور نظاره‌گر این جریان بوده و خود به نوعی دست‌اندرکار یا پیشگام قاجارپژوهشی به شمار می‌آیند، کمتر از محققان داخلی نبوده است.

لیلا سودآور دیبا نویسنده این‌کتاب، پژوهشگر هنر قاجار و هنر معاصر ایران، مدیر سابق موزه‌ نگارستان تهران، مشاور هنری موزه‌ متروپولیتن نیویورک و عضو هیئت امنای دانشنامه‌ ایرانیکا، به عنوان یکی از این محققان خارجی، صاحب تألیفاتی است که تاکنون شمار معدودی از آن‌ها به فارسی برگردانده شده‌اند. از او، علاوه بر کتاب، مقالات متعددی در نشریات معتبر جهانی منتشر شده که اکثر آن‌ها درباره‌ فرهنگ، هنر و نقاشی قاجار است. در کتاب «نگارستان گمشده» شماری از مهم‌ترین این‌مقالات، به صورت یک مجموعه، ترجمه و ارائه شده است.

«نگارستان گمشده» شامل ۹ مقاله درباره‌ نقاشی و هنر عصر قاجار از نویسنده مذکور است. این‌کتاب نخستین مجموعه‌ مستقل این نویسنده است که به زبان فارسی در ایران منتشر می‌شود.

او در مقدمه کتاب پیش‌رو، نوشته است این کتاب به راستی تحقق رویایی است که همیشه با من بوده و به پیشبرد حوزه‌ مطالعات تاریخ و هنر ایران کمک شایسته‌ای خواهد کرد.

عناوین مقالات چاپ‌شده در این‌کتاب به‌ترتیب عبارت است از:

«سنت و سرایت: نقاشی ایران در قرن هجدهم میلادی»؛ «اعطای حیات: دیوارنگاری و تصویرگری پیش از قاجاریه»؛ «نقاشی شکارگاه فتحعلی‌شاه در سرای والی»؛ «تاریخ‌سازی: یک نقاشی رزمی یادبود از جنگ‌های ایران و روسیه»؛ «تهیه و توزیع نسخه‌هایی از شهنشاهنامه در عصر فتحعلی‌شاه قاجار»؛ «نقاشان دوستعلی‌خان معیرالممالک در عهد ناصری و مظفری»؛ «زندگی و زمانه‌ یحیی غفاری: نقاش دربار قاجار»؛ «محمد غفاری: نقاش زندگی مدرن» و «بازنگری رابطه‌ عکاسی و هنر در عصر قاجار».

این‌کتاب با ۲۶۵ صفحه مصور و قیمت ۱۴۰ هزار تومان منتشر شده است.

................ هر روز با کتاب ...............

بی‌فایده است!/ باد قرن‌هاست/ در کوچه‌ها/ خیابان‌ها/ می‌چرخد/ زوزه می‌کشد/ و رمه‌های شادی را می‌درد./ می‌چرخم بر این خاک/ و هرچه خون ماسیده بر تاریخ را/ با اشک‌هایم می‌شویم/ پاک نمی‌شود... مانی، وزن و قافیه تنها اصولی بودند که شعر به وسیلهء آنها تعریف می‌شد؛ اما امروزه، توجه به فرم ذهنی، قدرت تخیل، توجه به موسیقی درونی کلمات و عمق نگاه شاعر به جهان و پدیده‌های آن، ورای نظام موسیقایی، لازمه‌های شعری فاخرند ...
صدای من یک خیشِ کج بود، معوج، که به درون خاک فرومی‌رفت فقط تا آن را عقیم، ویران، و نابود کند... هرگاه پدرم با مشکلی در زمین روبه‌رو می‌شد، روی زمین دراز می‌کشید و گوشش را به آنچه در عمق خاک بود می‌سپرد... مثل پزشکی که به ضربان قلب گوش می‌دهد... دو خواهر در دل سرزمین‌های دورافتاده باهیا، آنها دنیایی از قحطی و استثمار، قدرت و خشونت‌های وحشتناک را تجربه می‌کنند ...
احمد کسروی به‌عنوان روشنفکری مدافع مشروطه و منتقد سرسخت باورهای سنتی ازجمله مخالفان رمان و نشر و ترجمه آن در ایران بود. او رمان را باعث انحطاط اخلاقی و اعتیاد جامعه به سرگرمی و مایه سوق به آزادی‌های مذموم می‌پنداشت... فاطمه سیاح در همان زمان در یادداشتی با عنوان «کیفیت رمان» به نقد او پرداخت: ... آثار کسانی چون چارلز دیکنز، ویکتور هوگو و آناتول فرانس از ارزش‌های والای اخلاقی دفاع می‌کنند و در بروز اصلاحات اجتماعی نیز موثر بوده‌اند ...
داستان در زاگرب آغاز می‌شود؛ جایی که وکیل قهرمان داستان، در یک مهمانی شام که در خانه یک سرمایه‌دار برجسته و بانفوذ، یعنی «مدیرکل»، برگزار شده است... مدیرکل از کشتن چهار مرد که به زمینش تجاوز کرده بودند، صحبت می‌کند... دیگر مهمانان سکوت می‌کنند، اما وکیل که دیگر قادر به تحمل بی‌اخلاقی و جنایت نیست، این اقدام را «جنایت» و «جنون اخلاقی» می‌نامد؛ مدیرکل که از این انتقاد خشمگین شده، تهدید می‌کند که وکیل باید مانند همان چهار مرد «مثل یک سگ» کشته شود ...
معلمی بازنشسته که سال‌های‌سال از مرگ همسرش جانکارلو می‌گذرد. او در غیاب دو فرزندش، ماسیمیلیانو و جولیا، روزگارش را به تنهایی می‌گذراند... این روزگار خاکستری و ملا‌ل‌آور اما با تلألو نور یک الماس در هم شکسته می‌شود، الماسی که آنسلما آن را در میان زباله‌ها پیدا می‌کند؛ یک طوطی از نژاد آمازون... نامی که آنسلما بر طوطی خود می‌گذارد، نام بهترین دوست و همرازش در دوران معلمی است. دوستی درگذشته که خاطره‌اش نه محو می‌شود، نه با چیزی جایگزین... ...