معرفی یک انسان آرمانی | حیات


نشست نقد و بررسی کتاب «همدم، مادر جبهه‌ها» با حضور کتایون رجبی‌راد(نویسنده)، دکتر اسماعیل امینی(شاعر و منتقد ادبی) و جمعی از اعضای خانواده مرحوم زهرا محمودی(راوی کتاب) در کافه لید برگزار شد.

همدم، مادر جبهه‌ها» با حضور کتایون رجبی‌راد(نویسنده)، دکتر اسماعیل امینی

تلاش کردم قصه‌گویی مادربزرگم را نشان بدهم
در این نشست، کتایون رجبی‌راد گفت: مادربزرگم انگار رسالت خودش می‌دانست که خاطراتش را از جبهه‌ها بگوید تا بنویسیم. چند نفر خاطرات ایشان را جمع‌آوری کردند اما هیچ‌کدام منجر به تولید کتاب نشد و چون خیلی تأکید داشت که خودم هم کتابش را بنویسم، این کار را شروع کردم. البته مدت‌ها دنبال قالب این کتاب بودم و وقتی به این فرم رسیدم، کار را خیلی زود نوشتم. من تصمیم گرفتم جغرافیای کارم ثابت باشد و شخصیت‌ها تغییر کنند. وی افزود: من خیلی از حرف‌هایی که داشتم را ننوشتم و سعی کردم نخ تسبیحم را شکل بدهم و از زندگی مادربزرگم برای مخاطب امروزی الگوسازی کنم. من تلاش داشتم قصه‌گویی مادربزرگم را در کار بیاورم.

به ‌اندازه این پیرزن، اثرگذار باشیم!
مدیر انتشارات نسیما ادامه داد: مرحوم محمودی همیشه نقش اجتماعی‌اش را ایفا می‌کرد و برای موضوع حجاب هم به اندازه خودش اثرگذار بود و من در جلسه اخیری که با مسئولان وزارت ارشاد داشتم، تأکید کردم که اگر شما به اندازه این فرد اثرگذار باشید، کافی است. رجبی‌راد گفت: ما در حوزه کتاب، سوژه‌شناس نداریم؛ باید کتاب‌هایی که به درد معضلات و نیازهای روز جامعه می‌خورد را از بین بقیه آثار جدا کرده و به‌طور ویژه به مخاطبان عرضه کنیم. کتاب «نامه‌هایی به یک بسیجی» اثر استاد میرشکاک با این که سال‌ها پیش نوشته شده اما حرف امروز است تا جوان امروزی بداند بسیجی‌ها چه چیزی می‌خواهند و چه آرمان بلندی را دنبال می‌کنند.

«همدم» در حوزه زبان، موفق است
دکتر اسماعیل امینی نیز در این نشست گفت: ما در حوادث انقلاب و جنگ تحمیلی روایت‌هایی داریم که غالبا آمیخته به اغراض است و همیشه منفی هم نیست. وقتی واقعیت آمیخته به اغراض شد، این پیرایه، واقعیت را تغییر می‌دهد. وی افزود: گاهی حیرت می‌کنم؛ حالا که حتی ۵۰سال هم از انقلاب و دفاع‌مقدس نگذشته، این همه تغییر و تحریف حیرت‌انگیز است، چون ما از نزدیک شاهد ماجرا بوده و هستیم. این کتاب از این نظر ارزشمند است چون خانم رجبی با وسواس این کار را کرده‌اند که هرگز به سمت اسطوره‌سازی حرکت نکنند؛ درحالی‌که معمولا خیلی‌ها دچار این معضل می‌شوند.

فیلمنامه‌ای برگرفته از جریان سیال ذهن مؤلف
وی افزود: ما در این کتاب با قصه‌ای که ساخته و پرداخته مؤلف است اما از واقعیت فاصله نمی‌گیرد و داوری هم ندارد و وقتی می‌خوانید، خودتان داوری می‌کنید، طرفیم.
یکی دیگر از جاذبه‌های این کتاب، حرکت در میان زمان‌های مختلف است که در حالت سیال، جابه‌جا می‌شوند و انگار با فیلمنامه‌ای مواجه هستیم که برگرفته از جریان سیال ذهن مؤلف است.
این استاد دانشگاه ادامه داد: نویسنده در این کتاب به‌دنبال این نبوده که توانمندی‌های تکنیکی خودش را به رخ ما بکشد و متنش صمیمانه است. زبان هم از مشکلات امروزی ما در کتاب‌هاست چرا که برخی نویسندگان بنا دارند قدرت قلم‌شان را به رخ مخاطبان بکشانند اما در این کتاب با این معضل روبه‌رو نیستیم. البته با زبان شلخته و رسانه‌ای هم روبه‌رو نیستیم و در این کتاب، زبان به‌خوبی به‌کار گرفته شده است.

وی گفت: روایت رسمی معمولا از یک فضای اسطوره‌ای حرف می‌زند اما واقعیت این است که خیلی وقت‌ها متاسفانه آن‌طور که باید، قدر میراث ماندگار آن دوران مثل خانواده شهدا و جانبازان را نمی‌دانیم. امینی در پایان تصریح کرد: این کتاب اگر کاستی‌هایی دارد اما در حوزه زبان، موفق است چون بدون نقاب است. کتاب به موضوعی پرداخته که هیچ نفع مالی در آن نیست و فقط قرار است در فرهنگ ما تغییری ایجاد کند و یک انسان آرمانی را به ما معرفی کند.
در انتهای این نشست، حضار نظر خود را درباره کتاب همدم و شخصیت مرحوم زهرا محمودی بیان کردند.

نخستین، بلندترین و بهترین رمان پلیسی مدرن انگلیسی... سنگِ ماه، در واقع، الماسی زردرنگ و نصب‌شده بر پیشانی یک صنمِ هندی با نام الاهه ماه است... حین لشکرکشی ارتش بریتانیا به شهر سرینگاپاتام هند و غارت خزانه حاکم شهر به وسیله هفت ژنرال انگلیسی به سرقت رفته و پس از انتقال به انگلستان، قرار است بر اساس وصیت‌نامه‌ای مکتوب، به دخترِ یکی از اعیان شهر برسد ...
تجربه‌نگاری نخست‌وزیر کشوری کوچک با جمعیت ۴ میلیون نفری که اکنون یک شرکت مشاوره‌ی بین‌المللی را اداره می‌کند... در دوران او شاخص سهولت کسب و کار از رتبه ١١٢ (در ٢٠٠۶) به ٨ (در ٢٠١۴) رسید... برای به دست آوردن شغلی مانند افسر پلیس که ماهانه ٢٠ دلار درآمد داشت باید ٢٠٠٠ دلار رشوه می‌دادید... تقریبا ٨٠درصد گرجستانی‌ها گفته بودند که رشوه، بخش اصلی زندگی‌شان است... نباید شرکت‌های دولتی به عنوان سرمایه‌گذار یک شرکت دولتی انتخاب شوند: خصولتی سازی! ...
هنرمندی خوش‌تیپ به‌نام جد مارتین به موفقیت‌های حرفه‌ای غیرمعمولی دست می‌یابد. عشقِ اُلگا، روزنامه‌نگاری روسی را به دست می‌آورد که «کاملا با تصویر زیبایی اسلاوی که به‌دست آژانس‌های مدلینگ از زمان سقوط اتحاد جماهیر شوروی رایج شده است، مطابقت دارد» و به جمع نخبگان جهانی هنر می‌پیوندد... هنرمندی ناامید است که قبلا به‌عنوان یک دانشجوی جوان معماری، کمال‌گرایی پرشور بوده است... آگاهیِ بیشتر از بدترشدنِ زندگی روزمره و چشم‌انداز آن ...
آیا مواجهه ما با مفهوم عدالت مثل مواجهه با مشروطه بوده است؟... «عدالت به مثابه انصاف» یا «عدالت به عنوان توازن و تناسب» هر دو از تعاریف عدالت هستند، اما عدالت و زمینه‌های اجتماعی از تعاریف عدالت نیستند... تولیدات فکری در حوزه سیاست و مسائل اجتماعی در دوره مشروطه قوی‌تر و بیشتر بوده یا بعد از انقلاب؟... مشروطه تبریز و گیلان و تاحدی مشهد تاحدی متفاوت بود و به سمت اندیشه‌ای که از قفقاز می‌آمد، گرایش داشت... اصرارمان بر بی‌نیازی به مشروطه و اینکه نسبتی با آن نداریم، بخشی از مشکلات است ...
وقتی با یک مستبد بی‌رحم که دشمنانش را شکنجه کرده است، صبحانه می‌خورید، شگفت‌آور است که چقدر به ندرت احساس می‌کنید روبه‌روی یک شیطان نشسته یا ایستاده‌اید. آنها اغلب جذاب هستند، شوخی می‌کنند و لبخند می‌زنند... در شرایط مناسب، هر کسی می‌تواند تبدیل به یک هیولا شود... سیستم‌های خوب رهبران بهتر را جذب می‌کنند و سیستم‌های بد رهبران فاسد را جذب می‌کنند... به جای نتیجه، روی تصمیم‌گیری‌ها تمرکز کنیم ...