کتاب «فرهنگ بصری: شیعیان دوازده امامی در دوره قاجار» نوشته  اولریش مارزلف و ترجمه مصطفی لعل شاطری توسط انتشارات مرندیز منتشر شد.

به گزارش مهر، کتاب «فرهنگ بصری: شیعیان دوازده امامی در دوره قاجار» پژوهش‌ اولریش مارزلف که تا حد زیادی به بیان مفهوم و مصداق‌های فرهنگِ بصری مورد توجه شیعیان در حوزه‌های گوناگون نقاشی‌های دوره قاجار اشاره دارد، با ترجمه مصطفی لعل شاطری منتشر شد.

بسط و گسترشِ مطالعه در زمینه تاریخِ هنر، یکی از موضوعاتِ حائز اهمیت در راستای دستیابی به گزاره‌های صحیح و دقیق و نیز رفعِ خلأهای اطلاعاتی و شکاف‌های معرفتی در حوزه فرهنگ و تمدن هر جامعه در دوره‌های زمانی گوناگون محسوب می‌شود. در این بین فرهنگِ شیعی، یکی از وجوه قابل‌توجه در عرصه پژوهشِ تاریخِ هنرِ ایران است و دوره قاجار به‌عنوان عصری حائز اهمیت قلمداد می‌گردد، چراکه در یک کُنش و تعامل چندگانه میان هنرمندان، حامیان و مخاطبانِ آثارِ هنری، بیش از پیش باورهای شیعی بروز یافت. این جلوه‌نمایی تا حد زیادی در هنر نقاشی و از طریق رسانه‌های جمعی در گونه‌های مختلف آن ازجمله نقاشی دیواری، نقاشی بر روی کاشی، نقاشی پشت شیشه، نقاشی بر روی پرده و نقاشی‌های چاپ سنگی در اختیارِ اقشار گوناگون قرار گرفت.

هرچند بررسی هنر دوره قاجار یکی از موضوعاتِ مورد توجه محققان داخلی و خارجی در چند دهه اخیر محسوب می‌شود، اما تاکنون به‌صورت متمرکز به بیان مهم‌ترین ویژگی‌های فرهنگِ بصری شیعی در این دوره به شیوه منسجم پرداخته نشده است. در این راستا، اثر پیش رو که یکی از جدیدترین پژوهش‌های پروفسور اولریش مارزلف (انتشار یافته در ۲۰۱۹م) است، تا حد زیادی به بیان مفهوم و مصداق‌های فرهنگِ بصری مورد توجه شیعیان در حوزه‌های گوناگون نقاشی‌های دوره قاجار اشاره  کرده و زمینه لازم برای پژوهش‌های بعدی را فراهم آورده است. 

فصل­‌های این کتاب عبارت است از: گسترش تاریخی فرهنگِ بصری شیعه در دوره قاجار، پرده داستان‌سرایی (نقالی) و تصوراتشان (شبیه‌سازی)، کاشی‌های مصورِ امام‌زاده ابراهیم در شیراز، امام حسین(ع) و حضرت ابوالفضل(ع) به‌مثابه شخصیت‌های الگو، تصوراتِ شیعی در کتاب‌های چاپ سنگی دوره قاجار، تصورات شیعه فراتر از واقعه کربلا.

کتاب «فرهنگ بصری: شیعیان دوازده امامی در دوره قاجار» نوشته پروفسور اولریش مارزلف به ترجمه مصطفی لعل شاطری در قطع رقعی، ۱۰۰ صفحه (گلاسه و تمام رنگی)، به شمارگان ۱۰۰۰ و به قیمت ۲۵۰۰۰ تومان از سوی انتشارات مرندیز منتشر شده است.

ما خانواده‌ای یهودی در رده بالای طبقه متوسط عراق بودیم که بر اثر ترکیبی از فشارهای ناشی از ناسیونالیسم عربی و یهودی، فشار بیگانه‌ستیزی عراقی‌ها و تحریکات دولت تازه ‌تأسیس‌شده‌ی اسرائیل جاکن و آواره شدیم... حیاتِ جاافتاده و عمدتاً رضایت‌بخش یهودیان در کنار مسلمانان عراق؛ دربه‌دری پراضطراب و دردآلود؛ مشکلات سازگار‌ شدن با حیاتی تازه در ارض موعود؛ و سه سال عمدتاً ناشاد در لندن: تبعید دوم ...
رومر در میان موج نویی‌ها فیلمساز خاصی‌ست. او سبک شخصی خود را در قالب فیلم‌های ارزان قیمت، صرفه‌جویانه و عمیق پیرامون روابط انسانی طی بیش از نیم قرن ادامه داده است... رومر حتی وقتی بازیگرانی کاملاً حرفه‌ای انتخاب می‌کند، جنس بازیگری را معمولاً از شیوه‌ی رفتار مردم معمولی می‌گیرد که در دوره‌ای هدف روسلینی هم بود و وضعیتی معمولی و ظاهراً کم‌حادثه، اما با گفت‌وگوهایی سرشار از بارِ معنایی می‌سازد... رومر در جست‌وجوی نوعی «زندگی‌سازی» است ...
درباریان مخالف، هر یک به بهانه‌ای کشته و نابود می‌شوند؛ ازجمله هستینگز که به او اتهام رابطه پنهانی با همسر پادشاه و نیز نیت قتل ریچارد و باکینگهم را می‌زنند. با این اتهام دو پسر ملکه را که قائم‌مقام جانشینی پادشاه هستند، متهم به حرامزاده بودن می‌کنند... ریچارد گلاستر که در نمایشی در قامت انسانی متدین و خداترس در کلیسا به همراه کشیشان به دعا و مناجات مشغول است، در ابتدا به‌ظاهر از پذیرفتن سلطنت سرباز می‌زند، اما با اصرار فراوان باکینگهم، بالاخره قبول می‌کند ...
مردم ایران را به سه دسته‌ی شیخی، متشرعه و کریم‌خانی تقسیم می‌کند و پس از آن تا انتهای کتاب مردم ایران را به دو دسته‌ی «ترک» و «فارس» تقسیم می‌کند؛ تقسیم مردمان ایرانی در میانه‌های کتاب حتی به مورد «شمالی‌ها» و «جنوبی‌ها» می‌رسد... اصرار بیش‌از اندازه‌ی نویسنده به مطالبات قومیت‌ها همچون آموزش به زبان مادری گاهی اوقات خسته‌کننده و ملال‌آور می‌شود و به نظر چنین می‌آید که خواسته‌ی شخصی خود اوست ...
بی‌فایده است!/ باد قرن‌هاست/ در کوچه‌ها/ خیابان‌ها/ می‌چرخد/ زوزه می‌کشد/ و رمه‌های شادی را می‌درد./ می‌چرخم بر این خاک/ و هرچه خون ماسیده بر تاریخ را/ با اشک‌هایم می‌شویم/ پاک نمی‌شود... مانی، وزن و قافیه تنها اصولی بودند که شعر به وسیلهء آنها تعریف می‌شد؛ اما امروزه، توجه به فرم ذهنی، قدرت تخیل، توجه به موسیقی درونی کلمات و عمق نگاه شاعر به جهان و پدیده‌های آن، ورای نظام موسیقایی، لازمه‌های شعری فاخرند ...