مجموعه سه‌جلدی «فلسفه انقلاب اسلامی در ایران» نوشته حمید مولانا توسط انتشارات سروش منتشر و راهی بازار نشر شد.

فلسفه انقلاب اسلامی در ایران از نظر حمید مولانا

به گزارش خبرنگار مهر، مجموعه سه‌جلدی «فلسفه انقلاب اسلامی در ایران» نوشته حمید مولانا به‌تازگی توسط انتشارات سروش منتشر و راهی بازار نشر شده است. این‌مجموعه از سه مجلد «مبانی نظری و ریشه‌های پیدایش انقلاب اسلامی»، «انقلاب اسلامی و آرمان وحدت امت اسلامی» و «انقلاب اسلامی و جهان معاصر» تشکیل شده است.

این‌کتاب سه‌جلدی مجموعه‌ای از مقالات مولانا را طی چنددهه گذشته شامل می‌شود که در مطبوعات به چاپ رسیده‌اند. بیشتر فصول این‌کتاب پیش‌تر در قالب ستون چشم‌انداز روزنامه کیهان چاپ شده‌اند. به گفته مولف کتاب، هدف اصلی از نگارش این‌مقالات، شناخت انقلاب اسلامی ایران و ویژگی‌های خاص آن در تاریخ و جهان معاصر است. او می‌گوید انقلاب‌هایی که در دنیا و در طول تاریخ مشاهده می‌کنیم، ممکن است جوانب مشترکی داشته باشند که رویت‌پذیر اند اما نقاط متفاوت‌شان همیشه جلوه بیشتری دارد و از دیدگاه امام خمینی(ره) فلسفه و اهداف انقلاب اسلامی ایران، با انقلاب‌های دیگر در چند قرن گذشته و تاریخ معاصر، کاملا متفاوت بود.

مولانا می‌گوید اغلب آثاری که درباره انقلاب اسلامی ایران نوشته و منتشر شده،‌ از نظریات و تئوری‌های مختلف انقلاب که در ادبیات غرب مرسوم‌اند، سرچشمه گرفته‌اند؛ مانند تئوری توطئه، تئوری تجددگرایی و مدرنیزاسیون، تئوری اقتصادی، تئوری مذهبی و فرقه‌ای، تئوری دیکتاتوری، تئوری دموکراسی و یا مردم‌ساری. او در جلد اول کتاب خود، سراغ تئوری یا همان مبانی نظری و ریشه‌های پیدایش انقلاب اسلامی ایران رفته است.

جلد اول، ۴ فصل اصلی دارد که به‌ترتیب عبارت‌اند از «ریشه‌ها و عوامل پیدایش انقلاب اسلامی»، «مبانی و نظریه‌های انقلاب اسلامی»، «امام خمینی (ره) و گفتمان انقلاب اسلامی» و «نقش مردم و احزاب سیاسی در شکل‌گیری ساختار انقلاب اسلامی». مولانا در این‌فصول از رهبری علمای اسلامی و سپس کودتای ۲۸ مرداد شروع کرده و آن را به‌عنوان یکی از  ریشه‌های انقلاب اسلامی بررسی کرده است. سپس به موضوعات دیگر پرداخته و در نهایت به سه نهاد اساسی نظام اسلامی و نقش مردم در شکل‌گیری این‌نهادها رسیده است.

این‌کتاب با ۳۰۶ صفحه، شمارگان هزار نسخه و قیمت ۳۸ هزار تومان منتشر شده است.

جلد دوم هم ۳ فصل اصلی با عناوین «انقلاب اسلامی؛ جامعه اسلامی»، «امت اسلامی و وحدت اسلامی؛ اساس بنیادین سیاست داخلی و خارجی انقلاب اسلامی»‌ و «نقش و محوریت انقلاب اسلامی در منطقه» دارد. در فصل اول این‌جلد، ۵ بخش یا مقاله با این‌عناوین چاپ شده است: جامعه مدنی و جامعه اسلامی، جامعه اطلاعاتی و جامعه اسلامی، جامعه‌شناسی دانش، علوم اجتماعی و انقلاب اسلامی ایران، جوهر جامعه‌شناسی اسلامی.

فصل دوم هم ۱۶ موضوع را با این‌عناوین در بر می‌گیرد: انقلاب اسلامی و امت اسلامی، جامعه‌شناسی و امت اسلامی، اتحادیه امت اسلامی، ویژگی‌های اتحادیه امت اسلامی، سیادت و کرامت امت اسلامی، امت اساس سیاست خارجی ایران، وحدت اسلامی، منشور وحدت اسلامی، فرهنگ وحدت‌گرا و رهایی‌بخش، به‌سوی سیاست رهایی‌بخش و وحدت‌گرا، ضرورت تدوین الگوی رهایی‌بخش و وحدت‌گرا، ویژگی‌های سیاست رهایی‌بخش و وحدت‌گرا، نهضت‌های وحدت‌گرا و رهایی‌بخش، انقلاب مقدس و وحدت‌گرا، رویدادهای دنیا از دیدگاه اسلامی، مشروعیت سیاسی.

در فصل سوم هم بخش‌های «استکبار و کشورهای اسلامی»، «ایران نمی‌تواند بی‌طرف بماند»، «فلسطین و انقلاب اسلامی ایران» و «مبارزه امت اسلامی علیه اشغالگران» درج شده‌اند.

این‌کتاب هم با ۱۸۶ صفحه، شمارگان هزار نسخه و قیمت ۲۴ هزار تومان به چاپ رسیده است.

سومین‌جلد کتاب «فلسفه انقلاب اسلامی در ایران» هم ۴ فصل اصلی با عناوین «تقابل انقلاب اسلامی در برابر غرب و آمریکا»، «چالش‌ها و فرصت‌های پیش روی انقلاب اسلامی»، «رسانه‌ها و تبیین فلسفه انقلاب اسلامی» و «تاثیرات انقلاب اسلامی بر جهان معاصر»‌ را شامل می‌شود.

مولانا در این‌جلد مقالاتی را آورده که موضوعشان مواجهه یا رویارویی انقلاب اسلامی ایران با دیگر کشورها و قدرت‌های جهانی است. مبارزات غرب علیه هویت اسلامی، پیش‌داوری‌های غلط آمریکا، غرب و سفسطه توسعه سیاسی، ظهور و سقوط کودتای مخملی، به سوی جهان‌شمولی اسلامی، ایران و رهبری جهان اسلام، اطلاع‌رسانی و انقلاب اسلامی، الگوی براندازی غرب این‌بار در ایران و ... از جمله موضوعاتی هستند که در ۴ فصل این‌کتاب به آن‌ها پرداخته شده است.

در قسمتی از سومین جلد «فلسفه انقلاب اسلامی در ایران» با عنوان «انقلاب اسلامی و جهان معاصر» می‌خوانیم:

این‌جانب، اواخر دهه ۱۹۸۰ که اتحاد جماهیر شوروی در آستانه فروپاشی بود، در روسیه حضور داشتم. در زمان ناآرامی‌های مجارستان، آلمان شرقی و چکسلواکی نیز سفرهایی به این کشورها داشتم؛ زیرا برای تدریس در دانشگاه‌های آنجا از من دعوت می‌شد. در ماجرای ۳۰ تیر ۱۳۳۱ که ظرف مدت کمتر از ۴۸ ساعت، قوام‌السلطنه برکنار و مصدق دوباره نخست‌وزیر شد، من شخصا ناآرامی‌های آن‌زمان را مشاهده می‌کردم و می‌دیدم که آن هم مصداقی از حرکت‌های مردمی بود. پس از آن، کودتای ۲۸ مرداد را هم به چشم خود مشاهده کردم.

سومین‌جلد این‌کتاب هم با ۳۲۰ صفحه، شمارگان هزار نسخه و قیمت ۴۰ هزار تومان منتشر شده است.

................ هر روز با کتاب ...............

بی‌فایده است!/ باد قرن‌هاست/ در کوچه‌ها/ خیابان‌ها/ می‌چرخد/ زوزه می‌کشد/ و رمه‌های شادی را می‌درد./ می‌چرخم بر این خاک/ و هرچه خون ماسیده بر تاریخ را/ با اشک‌هایم می‌شویم/ پاک نمی‌شود... مانی، وزن و قافیه تنها اصولی بودند که شعر به وسیلهء آنها تعریف می‌شد؛ اما امروزه، توجه به فرم ذهنی، قدرت تخیل، توجه به موسیقی درونی کلمات و عمق نگاه شاعر به جهان و پدیده‌های آن، ورای نظام موسیقایی، لازمه‌های شعری فاخرند ...
صدای من یک خیشِ کج بود، معوج، که به درون خاک فرومی‌رفت فقط تا آن را عقیم، ویران، و نابود کند... هرگاه پدرم با مشکلی در زمین روبه‌رو می‌شد، روی زمین دراز می‌کشید و گوشش را به آنچه در عمق خاک بود می‌سپرد... مثل پزشکی که به ضربان قلب گوش می‌دهد... دو خواهر در دل سرزمین‌های دورافتاده باهیا، آنها دنیایی از قحطی و استثمار، قدرت و خشونت‌های وحشتناک را تجربه می‌کنند ...
احمد کسروی به‌عنوان روشنفکری مدافع مشروطه و منتقد سرسخت باورهای سنتی ازجمله مخالفان رمان و نشر و ترجمه آن در ایران بود. او رمان را باعث انحطاط اخلاقی و اعتیاد جامعه به سرگرمی و مایه سوق به آزادی‌های مذموم می‌پنداشت... فاطمه سیاح در همان زمان در یادداشتی با عنوان «کیفیت رمان» به نقد او پرداخت: ... آثار کسانی چون چارلز دیکنز، ویکتور هوگو و آناتول فرانس از ارزش‌های والای اخلاقی دفاع می‌کنند و در بروز اصلاحات اجتماعی نیز موثر بوده‌اند ...
داستان در زاگرب آغاز می‌شود؛ جایی که وکیل قهرمان داستان، در یک مهمانی شام که در خانه یک سرمایه‌دار برجسته و بانفوذ، یعنی «مدیرکل»، برگزار شده است... مدیرکل از کشتن چهار مرد که به زمینش تجاوز کرده بودند، صحبت می‌کند... دیگر مهمانان سکوت می‌کنند، اما وکیل که دیگر قادر به تحمل بی‌اخلاقی و جنایت نیست، این اقدام را «جنایت» و «جنون اخلاقی» می‌نامد؛ مدیرکل که از این انتقاد خشمگین شده، تهدید می‌کند که وکیل باید مانند همان چهار مرد «مثل یک سگ» کشته شود ...
معلمی بازنشسته که سال‌های‌سال از مرگ همسرش جانکارلو می‌گذرد. او در غیاب دو فرزندش، ماسیمیلیانو و جولیا، روزگارش را به تنهایی می‌گذراند... این روزگار خاکستری و ملا‌ل‌آور اما با تلألو نور یک الماس در هم شکسته می‌شود، الماسی که آنسلما آن را در میان زباله‌ها پیدا می‌کند؛ یک طوطی از نژاد آمازون... نامی که آنسلما بر طوطی خود می‌گذارد، نام بهترین دوست و همرازش در دوران معلمی است. دوستی درگذشته که خاطره‌اش نه محو می‌شود، نه با چیزی جایگزین... ...