نمایشنامه «نیرنگ‌های اسکاپن» [Scapin the Schemer (Les Fourberies de Scapin)] اثر مولیر [Molière] با ترجمه مینا اعلایی و مسعود پاکروانفر توسط نشر قطره منتشر شد.

نیرنگ‌های اسکاپن» [Scapin the Schemer (Les Fourberies de Scapin)] اثر مولیر [Molière]

به گزارش کتاب نیوز به نقل از مهر، نشر قطره نمایشنامه «نیرنگ‌های اسکاپن» را با شمارگان ۴۰۰ نسخه، ۹۶ صفحه و بهای ۲۰ هزار تومان منتشر کرد.

این ترجمه یکی از مجلدات مجموعه آثار مولیر است که با دبیری قطب الدین صادقی در نشر قطره و به روش کارگاهی منتشر می‌شود. سرپرست این کارگاه ترجمه نسرین خطاط است و مهشید نونهالی که از مترجمان برجسته این دهه‌هاست تدریس در این کارگاه و همچنین ویراستاری آثار نهایی را برعهده دارد. از این مجموعه در بهار ۹۹ چند نمایشنامه دیگر نیز منتشر شده است.

قصه این نمایشنامه بدین شرح است: «اسکاپن نوکر باهوش و حقه بازی است که دوست دارد با مشکلات دست و پنجه نرم کند و ارباب‌های پولدار و خسیس را به کارهایی که خود می‌خواهد وادارد و به این شکل از آنها انتقام بگیرد. دو جوان به نام‌های اکتاو و له آندر هر دو عاشق شده‌اند ولی برای رسیدن به دختران مورد علاقهٔ خود هیاسنت و زربینت مشکلاتی دارند از یکطرف پدرها با این ازدواج مخالفند و از طرف دیگر پول لازم برای این کار را ندارند.

پدرها می‌خواهند پسرانشان با دخترهای نجیبی که آنها برای پسرانشان انتخاب کرده‌اند ازدواج کنند. مشکل را فقط اسکاپن که پیش خدمت «له آندر» است می‌تواند حل کند. او با مهارت و تردستی یک هنرمند پول لازم برای رسیدن پسران به عشق‌هایشان را از پدرانشان درمی‌آورد و همزمان ضرب شستی به ارباب‌ها می‌زند. پسرها ازدواج می‌کنند و در مجلس شادی همه خوبند چون پسرها همان دخترهایی را گرفتند که پدرها می‌خواستند و این تنها اسکاپن است که درگوشه‌ای کز کرده و فراموش شده است.»

آثار مولیر طنز گزنده‌ای دارند. مولیر همه چیز را نقد کرده است و هیچکس حتی ارباب کلیسا از تیغ تیز طنز او در امان نبوده است. به همین دلیل هیچگاه ارباب قدرت با او میانه خوبی نداشتند. در عوض اما عامه مردم همیشه خواهان آثار او بوده‌اند. به همین دلیل ترجمه‌های زیادی از آثار او به عنوان یکی از قدرتمندترین نمایشنامه‌نویسان تاریخ ادبیات نمایشی جهان، صورت گرفته است.

مولیر در دوران روشنگری رشد کرد و بالید و شاید یکی از دلایل ماندگاری او در نقد سنت‌ها باشد. دو سده بعد در ایران نیز شرایطی مشابه دوران روشنگری در غرب رخ داد و تاریخ بیداری ایرانیان آغاز شد. روشنفکران دغدغه‌مندی چون میرزا فتحعلی آخوندف (آخوندزاده) و میرزا آقاتبریزی تحت تاثیر مولیر نمایشنامه‌هایی نوشتند. نخستین ترجمه از آثار او نیز با نام «مردم گریز» به قلم یکی دیگر از آغازگران بیداری، یعنی میرزا حبیب اصفهانی انجام شد. به دلیل شباهت میان جامعه اروپایی آن دوران و دوره پیشامشروطیت در ایران، آثار مولیر بسیار مورد طبع افتاد و تاثیرگذار شد.

با این اوصاف اما هیچگاه دوره کامل آثار مولیر به فارسی ترجمه نشده بود، تا اینکه نشر قطره انتشار ترجمه‌های کارگاهی را در دستور کار قرار داد. دبیر این مجموعه پیشتر به سال ۱۳۷۱ «نیرنگ‌های اسکاپن» را به شیوهٔ کمدیا دلارته در تئاتر شهر روی صحنه برده بود.

[ای‍ن‌ ک‍ت‍اب‌ برای نخستین بار در س‍ال‌ ۱۳۵۴ ب‍ا ت‍رج‍م‍ه‌ ن‍ادع‍ل‍ی‌ ه‍م‍دان‍ی‌ م‍ن‍ت‍ش‍ر ش‍ده‌ اس‍ت‌.]

................ هر روز با کتاب ...............

زمانی که برندا و معشوق جدیدش توطئه می‌کنند تا در فرآیند طلاق، همه‌چیز، حتی خانه و ارثیه‌ خانوادگی تونی را از او بگیرند، تونی که درک می‌کند دنیایی که در آن متولد و بزرگ شده، اکنون در آستانه‌ سقوط به دست این نوکیسه‌های سطحی، بی‌ریشه و بی‌اخلاق است، تصمیم می‌گیرد که به دنبال راهی دیگر بگردد؛ او باید دست به کاری بزند، چراکه همانطور که وُ خود می‌گوید: «تک‌شاخ‌های خال‌خالی پرواز کرده بودند.» ...
پیوند هایدگر با نازیسم، یک خطای شخصی زودگذر نبود، بلکه به‌منزله‌ یک خیانت عمیق فکری و اخلاقی بود که میراث او را تا به امروز در هاله‌ای از تردید فرو برده است... پس از شکست آلمان، هایدگر سکوت اختیار کرد و هرگز برای جنایت‌های نازیسم عذرخواهی نکرد. او سال‌ها بعد، عضویتش در نازیسم را نه به‌دلیل جنایت‌ها، بلکه به این دلیل که لو رفته بود، «بزرگ‌ترین اشتباه» خود خواند ...
دوران قحطی و خشکسالی در زمان ورود متفقین به ایران... در چنین فضایی، بازگشت به خانه مادری، بازگشتی به ریشه‌های آباواجدادی نیست، مواجهه با ریشه‌ای پوسیده‌ است که زمانی در جایی مانده... حتی کفن استخوان‌های مادر عباسعلی و حسینعلی، در گونی آرد کمپانی انگلیسی گذاشته می‌شود تا دفن شود. آرد که نماد زندگی و بقاست، در اینجا تبدیل به نشان مرگ می‌شود ...
تقبیح رابطه تنانه از جانب تالستوی و تلاش برای پی بردن به انگیره‌های روانی این منع... تالستوی را روی کاناپه روانکاوی می‌نشاند و ذهنیت و عینیت او و آثارش را تحلیل می‌کند... ساده‌ترین توضیح سرراست برای نیاز مازوخیستی تالستوی در تحمل رنج، احساس گناه است، زیرا رنج، درد گناه را تسکین می‌دهد... قهرمانان داستانی او بازتابی از دغدغه‌های شخصی‌اش درباره عشق، خلوص و میل بودند ...
من از یک تجربه در داستان‌نویسی به اینجا رسیدم... هنگامی که یک اثر ادبی به دور از بده‌بستان، حسابگری و چشمداشت مادی معرفی شود، می‌تواند فضای به هم ریخته‌ ادبیات را دلپذیرتر و به ارتقا و ارتفاع داستان‌نویسی کمک کند... وقتی از زبان نسل امروز صحبت می‌کنیم مقصود تنها زبانی که با آن می‌نویسیم یا حرف می‌زنیم، نیست. مجموعه‌ای است از رفتار، کردار، کنش‌ها و واکنش‌ها ...