کتاب «نُه‌منظر (نخستین نظیره منثور مستقل هفت‌پیکر)» با تصحیح و تحقیق میلاد جعفرپور و علی تسنیمی توسط انتشارات ققنوس منتشر و راهی بازار نشر شد.

نه‌منظر نخستین نظیره منثور مستقل هفت‌پیکر میلاد جعفرپور و علی تسنیمی

به گزارش کتاب نیوز به نقل از مهر، این‌کتاب، یکی از عناوین مجموعه «ادبیات عامه» است که این‌ناشر چاپ می‌کند.

نه‌منظر یکی از معدود داستان‌های ادبیات فارسی است که تالیف آن در ایران انجام نشده و منحصر به ماوراءالنهر است. ساختار این‌اثر با پیروی از «هفت پیکر» نظامی شکل گرفته و از منظر محتوایی هم شبیه آثاری مثل «هزار و یک شب» و «سندبادنامه» است. به این‌ترتیب، «نه‌منظر» اولین اثر منثوری است که با پیروی از «هفت‌پیکر» نوشته شده است.

پژوهشگر و مصححان «نه‌منظر» با بررسی منابع، به ۲۶ نسخه خطی از آن دست پیدا کرده‌اند که ۲۳ نسخه از آن‌ها به فارسی و ۳ نسخه هم ترجمه ترکی آن بوده‌اند. این‌تذکر توسط آن‌ها در پیشگفتار کتاب داده شده که چون تا به حال نسخه کهن و اصیلی از روایت نه‌منظر به دست نرسیده، متن داستان آن را به‌صورت بینابین تصحیح کرده‌اند.

به‌جز «کوته‌نوشت‌ها و نشانه‌ها» و «پیشگفتار» که ابتدای کتاب آمده‌اند و «کتابنامه»، «کشف‌المصاریع»، «نمایه» و «تصاویر» که انتهای کتاب درج شده‌اند، بدنه اصلی کتاب ۳ فصل دارد: «نسخه‌شناسی»، «متن‌شناسی» و «متن روایت».

فصل اول، ۳ بخش دارد که عبارت‌اند از «دست‌نویس‌های فارسی»، «دیگر دست‌نویس‌ها» و «دست‌نویس‌های ترکی». در فصل دوم هم ۳ بخش «نظیره‌گویی»، «نُه‌منظر» و «تاثیرپذیری نه‌منظر» درج شده‌اند. متن اصلی کتاب یعنی «متن روایت» هم شامل این‌عناوین است: تحمیدیه، نعت، آغاز داستان، منظر اول، منظر دوم، منظر سوم، منظر چهارم، منظر پنجم، منظر ششم، منظر هفتم، منظر هشتم، منظر نهم، فرجام داستان، ضمیمه فرجام داستان.

در فصل اول کتاب، مولفان ۹ دست‌نویس فارسی مورد استفاده خود در تصحیح و سپس ۱۴ دست‌نویس فارسی دیگر را معرفی کرده‌اند. مشخصات ۳ ترجمه ترکی «نه‌منظر» را هم در این‌فصل ارائه داده‌اند. در فصل دوم هم پس از طرح موضوع نظیره‌گویی یعنی همان‌شباهتی که نه‌منظر به هفت‌پیکر دارد؛ روایت نه‌منظر از ابعاد منشا، زمان و مکان تالیف، راوی، وجه تسمیه، پیرنگ و موضوع، سبک و بیان، مشخصات و نوع ادبی بررسی شده و سپس چکیده‌ای از روایت آن ارائه شده است. فصل سوم هم که نسخه تصحیح‌شده «نه‌منظر» را در بر می‌گیرد.

در قسمتی از این‌کتاب می‌خوانیم:

راوی می‌گوید که چون فارس از پیش شیرزاد به پیش فرّخ‌زاد آمد، از در بارگاه درآمد و خدمت کرد [و بنشست]. فرخ‌زاد گفت چه خبر داری و چه مژده آوردی؟
فارس گفت بدان و آگاه باش که این جوان که تو با او حرب می‌کنی، پسر شاه‌گرگین بوده [است] و واقعات شکم حرم شاه‌گرگین، بعد از کشتن و فرزند به وقوع آمدن و ماده‌شیر او را پرورش کردن و خواجه اسد بازرگان او را از شیر جدا کردن و به فرزندی نگاه داشتن، آنچه واقعات او بود از اول تا آخر همه را تقریر کرد.
فرخ‌زاد چون این واقعه بشنید، احوالش دگرگون گردید و برآشفت و گفت ای فارس،‌ این را چه تدبیر باید کرد؟
فارس گفت هیچ از این غمگین مباش، زیرا که فرزند تو در دست اوست و با او میل تمام دارد، هرگز نخواهد فرزند تو او را [گذاشت] که تو را هلاک کند. اکنون چاره آن است که به خدمت او روی و تاج و تخت به او تسلیم کنی و خود در خدمت او باشی. از آن‌جا که جوان با عقل و فراست است و با همت و شجاعت، از سر گناه تو خواهد گذشت.

این‌کتاب با ۲۶۳ صفحه، شمارگان ۵۵۰ نسخه و قیمت ۳۵ هزار تومان منتشر شده است.

................ هر روز با کتاب ...............

می‌خواستم این امکان را از خواننده سلب کنم؛ اینکه نتواند نقطه‌ای بیابد و بگوید‌ «اینجا پایانی خوش برای خودم می‌سازم». مقصودم این بود که خواننده، ترس را در تمامی عمق واقعی‌اش تجربه کند... مفهوم «شرف» درحقیقت نام و عنوانی تقلیل‌یافته برای مجموعه‌ای از مسائل بنیادین است که در هم تنیده‌اند؛ مسائلی همچون رابطه‌ فرد و جامعه، تجدد، سیاست و تبعیض جنسیتی. به بیان دیگر، شرف، نقطه‌ تلاقی ده‌ها مسئله‌ ژرف و تأثیرگذار است ...
در شوخی، خود اثر مایه خنده قرار می‌گیرد، اما در بازآفرینی طنز -با احترام به اثر- محتوای آن را با زبان تازه ای، یا حتی با وجوه تازه ای، ارائه می‌دهی... روان شناسی رشد به ما کمک می‌کند بفهمیم کودک در چه سطحی از استدلال است، چه زمانی به تفکر عینی می‌رسد، چه زمانی به تفکر انتزاعی می‌رسد... انسان ایرانی با انسان اروپایی تفاوت دارد. همین طور انسان ایرانیِ امروز تفاوت بارزی با انسان هم عصر «شاهنامه» دارد ...
مشاوران رسانه‌ای با شعار «محصول ما شک است» می‌کوشند ابهام بسازند تا واقعیت‌هایی چون تغییرات اقلیمی یا زیان دخانیات را زیر سؤال ببرند. ویلیامسن در اینجا فلسفه را درگیر با اخلاق و سیاست می‌بیند: «شک، اگر از تعهد به حقیقت جدا شود، نه ابزار آزادی بلکه وسیله گمراهی است»...تفاوت فلسفه با گفت‌وگوی عادی در این است که فیلسوف، همان پرسش‌ها را با نظام‌مندی، دقت و منطق پی می‌گیرد ...
عوامل روان‌شناختی مانند اطمینان بیش‌ازحد، ترس از شکست، حس عدالت‌طلبی، توهم پولی و تاثیر داستان‌ها، نقشی کلیدی در شکل‌گیری تحولات اقتصادی ایفا می‌کنند. این عوامل، که اغلب در مدل‌های سنتی اقتصاد نادیده گرفته می‌شوند، می‌توانند توضیح دهند که چرا اقتصادها دچار رونق‌های غیرمنتظره یا رکودهای عمیق می‌شوند ...
جامعیت علمی همایی در بخش‌های مختلف مشخص است؛ حتی در شرح داستان‌های مثنوی، او معانی لغات را باز می‌کند و به اصطلاحات فلسفی و عرفانی می‌پردازد... نخستین ضعف کتاب، شیفتگی بیش از اندازه همایی به مولانا است که گاه به گزاره‌های غیر قابل اثبات انجامیده است... بر اساس تقسیم‌بندی سه‌گانه «خام، پخته و سوخته» زندگی او را در سه دوره بررسی می‌کند ...