کتاب «تیرانا» نوشته زنده‌یاد مهرداد اوستا که مقدمه‌ای بر مجموعه شعر استاد اوستا است به کوشش محمدرضا ترکی بازنشر شد.
به گزارش فارس، تیرانا نثر شاعرانه‌ای است که به شعرِ منثور پهلو می‌زند. نام و نثر این کتاب، بی آنکه قصد مقایسه‌ای در بین باشد، از جهتی یادآور رکسانای احمد شاملوست و گویا اوستا با نوشتن آن می‌خواسته تسلط خود را بر نثر شاعرانه و شعر منثور به رخ مدعیان بکشد!
این اثر محصول توفان‌های ذهنی نویسنده‌ای است با تخیلی شگفت! مولف بی آن که آداب و ترتیبی جسته باشد، اندیشه‌ها و احساسات خود را در زمینه‌های مختلف، از فلسفه و ادبیات گرفته تا مسائل اجتماعی و... بر کاغذ آورده است. نثر تیرانا غالبا تحت تاثیر متون کهن فارسی به ویژه تاریخ بیهقی است.
تیرانا به یک معنی، حسبِ حال مهرداد اوستا و شرح اندیشه‌ها، دغدغه‌ها و دل مشغولی‌های اوست. بخش‌هایی از کتاب که به شرح سوانح زندگانی مؤلف می‌پردازد، بسیار خواندنی است. در لابه لای این صفحات می‌بینیم که فقر و تنگدستی در کنار عشق و شوری بی پایان به دانستن و بیشتر دانستن، چگونه کودکی به نام «محمدرضا رحمانی» را از کوران حوادثی عجیب و خواندنی می‌گذراند، جان او را صیقل می‌دهد و او را سرانجام به «مهرداد اوستا» تبدیل می‌کند.
زندگینامه اوستا، حدیث نفس او به تنهایی نیست، بلکه سرگذشت سرگشتگی‌ها، تکاپوها و افتادن‌ها و برخاستن‌های یک نسل از اهالی فرهنگ این سرزمین است؛ نسلی که از پس سال‌های جنگ جهانی بالید و در کوران حوادث روزگار، از جمله کشمکش‌های دوران ملی شدن نفت و پس از آن قد راست کرد.
«تیرانا» در این کتاب، مخاطبی است آشنا که نویسنده سرگذشت دلِ مجروح خویش را با او باز می‌گوید. او یک شخصیت مبهم و اثیری است که در سراسر کتاب، در چهره‌های مختلف و گاه متضاد حضور می‌یابد و در جاهایی کسی نیست جز خودِ مولف یا گوشه‌ای از سایه روشن‌های روح دردمند او.
هنگام مطالعه تیرانا، جادوی کلمات خیال انگیز و دانسته‌های فراوان نویسنده درباره ادبیات، فلسفه، تاریخ، اسطوره شناسی و... خواننده را به فضاهایی شگفت انگیز و متفاوت می‌برد. جریان سیال تخیل و اندیشه اوستا، رودخانه‌ای است که تلاطم‌های آن، روح را به گرداب‌های ژرف احساسات متفاوت پرتاب می‌کند.
اوستا در تیرانا ستایشگرِ بزرگ طبیعت و زیبایی‌های آن است. او دل آزرده از دود و دَم زندگانی امروز، آدم‌ها را به بازگشت به طبیعت می‌خواند. او بهترین درودهایش را نثار فرزندان طبیعت می‌کند؛ همانان که همچون چادرنشینان، شبانان و ماهیگیران و... با زبان طبیعت آشنا هستند و آن را درمی‌یابند.
[کتاب «تیرانا، دی‍ب‍اچ‍ه‌ای بر: ش‍راب خ‍ان‍گ‍ی ت‍رس م‍ح‍ت‍س‍ب خورده» نوشته مهرداد اوستا نخستین بار در سال 1352 منتشر شده است.]
