کتاب «تاریخ فلسفه از آغاز تا امروز» [History of philosophy :from the earliest times to the present] نوشته ویلیام ساهاکیان [William S Sahakian] با ترجمه حمیدرضا بُسحاق توسط نشر چشمه منتشر و راهی بازار نشر شد.
![«تاریخ فلسفه از آغاز تا امروز» [History of philosophy :from the earliest times to the present] حمیدرضا بُسحاق](/files/158945418925807203.jpg)
به گزارش مهر، این‌کتاب شصت‌وسومین عنوان مجموعه «علوم انسانی» است که این‌ناشر چاپ می‌کند. نسخه اصلی «تاریخ فلسفه از آغاز تا امروز» در سال ۱۹۶۸ به چاپ رسیده است.
این‌کتاب یکی از کتاب‌های درسی فلسفه در کشورهای انگلیسی‌زبان به‌ویژه آمریکاست و علت استقبال از آن، زبان ساده و بدون غرض نویسنده آن عنوان شده است. ویلیام ساهاکیان در این‌کتاب، تاریخ فلسفه را از ابتدا یعنی از زمان طالس فیلسوف یونانی تا زمان معاصر خودش یعنی فلسفه ژان پل سارتر فیلسوف و نویسنده فرانسوی، ثبت کرده است. او در این‌زمینه از حواشی و اضافات کاسته و فقط مسائل و موضوعاتی اصلی را مطرح کرده است.
مترجم کتاب در معرفی آن می‌گوید کم‌تر کتاب تاریخ فلسفه‌ای را می‌توان یافت که نویسنده آن، نظر شخصی خود را بیان نکرده یا جهت‌گیری فکری خاص خود را در کتاب دخیل نکرده باشد؛ نمونه این‌بحث، تاریخ فلسفه کاپلستون است که روایتی کاتولیکی از تاریخ فلسفه ارائه داده و یا تاریخ فلسفه راسل که رویکردی تحلیلی دارد. اما سراسر کتاب ویلیام ساهاکیان حتی یک نظر شخصی هم ندارد و نویسنده در آن، بی‌طرفانه و بدون غرض، اندیشه فیلسوفان را بیان کرده است. حمیدرضا بسحاق در ادامه معرفی خود می‌گوید برای نشان‌دادن بی‌طرفی نویسنده این‌کتاب کافی است اشاره کنیم که نویسنده خود فردی متدین بوده اما فلسفه نیچه و مارکس را نیز هم‌دلانه توضیح داده است.
کتاب پیش‌رو به‌جز مقدمه مترجم، درباره نویسنده و مقدمه در ابتدا، و واژه‌نامه فارسی به انگلیسی و نمایه در انتها، ۲۲ فصل اصلی دارد که به‌ترتیب، عبارت‌اند از:
«مساله ماده: فیلسوفان میلتوس»، «مساله اینهمانی و تغییر: فلسفه‌های متضاد هراکلیتوس و الئاییان»، «مساله انسان: از سوفیست‌ها تا افلاطون»، «فلسفه نظام‌مند: افلاطون و ارسطو»، «مساله دین»، «مکتب مدرسی»، «فلسفه رنسانس»، «عقل‌گرایان قاره‌ای»، «تجربه‌گرایان انگلیسی»، «ایده‌آلیسم آلمانی»، «فایده‌گرایی انگلیسی»، «ناتورالیسم تکاملی»، «پوزیتویسم کلاسیک»، «ماتریالیسم دیالکتیک»، «پراگماتیسم»، «ایده‌آلیسم و پرسونالیسم»، «نورئالیسم و رئالیسم انتقادی»، «پوزیتیویسم منطقی»، «فلسفه تحلیلی»، «مکتب نومدرسی و نوتومیسم»، «پدیدارشناسی» و «اگزیستانسیالیسم».
در قسمتی از این‌کتاب می‌خوانیم:
ویلیام جیمز، فیلسوف برجسته آمریکایی، در طول نیمه دوم قرن نوزدهم و اوایل قرن بیستم در دانشگاه هاروارد فیزیولوژی، روان‌شناسی و سپس فلسفه تدریس کرد، و به خاطر آن‌که باعث شد پراگماتیسم در ایالات متحده با پذیرش گسترده‌ای روبه‌رو شود دارای بیش‌ترین اعتبار و اهمیت است. در آن زمان خواندن آثار پیرس توصیه می‌شد، اما فیلسوفان توجه اندکی به آن نشان می‌دادند؛ بیش‌تر آنها دیدگاه نوکانتی یا نوهگلی را پذیرفته بودند. سخنرانی‌های پرشور جیمز در دانشگاه‌های هاروارد، ادینبورو و منچستر و آثار فراوان مهمی که از او منتشر شد سهم زیادی در شکل‌گیری پراگماتیسم به‌عنوان مشخص‌ترین نظام فلسفی آمریکا داشت. آثار بسیار مهم او عبارت‌اند از اصول روان‌شناسی (۱۸۹۰)، اراده معطوف به ایمان (۱۸۹۷)، فناناپذیری بشر (۱۸۹۸)، تنوع تجربه دینی (۱۹۰۲)، پراگماتیسم (۱۹۰۷)، جهان کثرت‌انگارانه (۱۹۰۹) و مقالاتی درباره تجربه‌گراییِ رادیکال (۱۹۱۲).
نظر جیمز درباره روش پراگماتیک. جیمز پس از این یادآوری که اصطلاح پراگماتیسم از کلمه یونانی پراگما به معنای فعل، و در نتیجه عمل یا عملی، گرفته شده است اظهار کرد که روش پراگماتیکْ تکنیکی است برای حلّ مشاجراتی که به نظر لاینحل هستند یا به عبارتی تحقیق درباره معانی عملیِ رویدادها و موضوعات. «اگر این مفهوم به جای آن مفهوم صادق باشد، این امر در عمل چه تفاوتی برای فرد ایجاد می‌کند؟» هر چیزی که معنا دارد یا واقعی است باید بر عمل و تجربه ما تاثیری داشته باشد، و هر چیزی که دارای نتیجه عملی است باید به عنوان امری با معنا و واقعی پذیرفته شود. نظریه‌ای که فاید نتایج مهم است بی‌معناست. گزاره‌های بامعنا دارای نتایج مهم انضمامی هستند؛ پس بی‌معنا بودن مرادف با بی‌نتیجه‌بودن است.
این‌کتاب با ۵۴۴ صفحه، شمارگان ۷۵۰ نسخه و قیمت ۹۵ هزار تومان منتشر شده است.
................ هر روز با کتاب ...............
