آلن روب گریه

07 فروردین 1385

آلن-روب-گریه

از دانشکده‌ی‌ کشاورزی‌ فارغ‌التحصیل‌ شد و به‌ عنوان‌ مهندس ‌در سازمان میوه‌ها و مرکبات‌ گرمسیری‌ مشغول‌ به‌ کار گردید و سفرهایی‌ به‌ مراکش‌، گینه‌، گوادلوپ‌ و مارتینیک‌ کرد. نخستین رمانش "جوانی" را در بیست و دو سالگی نوشت ولی این رمان هرگز منتشر نشد. در سال 1949 رمان "شاه‌کشی"(A Regicide) را به پایان رساند که از سوی انتشارات گالیمار رد شد.

آلن روب گریه (Alain Robbe Grillet) در 18 اوت ‌ 1922 در شهر برست‌ در شمال غربی فرانسه‌ به‌ دنیا آمد. در سال‌ 1945 از دانشکده‌ی‌ کشاورزی‌ فارغ‌التحصیل‌ شد و به‌ عنوان‌ مهندس ‌در سازمان میوه‌ها و مرکبات‌ گرمسیری‌ مشغول‌ به‌ کار گردید و سفرهایی‌ به‌ مراکش‌، گینه‌، گوادلوپ‌ و مارتینیک‌ کرد. نخستین رمانش "جوانی" را در بیست و دو سالگی نوشت ولی این رمان هرگز منتشر نشد. در سال 1949 رمان "شاه‌کشی"(A Regicide) را به پایان رساند که از سوی انتشارات گالیمار رد شد. این رمان سرانجام سی سال بعد پس از بازنویسی توسط انتشارات مینویی به چاپ رسید.

در سال 1951 به علت بیماری مجبور به بازگشت به فرانسه شد و هنگام سفر با کشتی، نوشتن رمان "پاک‌کن‌ها"(The Erasers) را آغاز کرد. او بعدها دستنویس "پاک‌کن‌ها" را به انتشارات مینویی سپرد. این رمان در سال 1953 برنده جایزه فنئون شد. روب گریه در سال 1951 با «کاترین راستاکیان» هنرمند نامدار فرانسوی ازدواج کرد و برای کتاب او «تصویر»، پیشگفتاری با نام مستعار نوشت.

در سال 1955 رمان "چشم چران" (The Voyeur)را به چاپ رساند که جایزه منتقدان را از آن او کرد. او از آن پس شروع به همکاری با گاهنامه اکسپرس کرد. مقالات روب گریه در این مجله سال‌ها بعد در کتاب مستقلی با عنوان "برای یک رمان نو" به چاپ رسید. موفقیت اصلی آلن روب گریه در سال 1957 بود که رمان "حسادت" (Jealousy) منتشر شد و این کتاب برای نویسنده شهرت و اعتبار فراوانی را به ارمغان آورد. در "حسادت" عناصر معمول و متعارف رمان از قبیل هسته داستانی (Plot) شخصیت، توصیف، زمان و مکان، راهنمایی‌های معمول برای هدایت خواننده، همه و همه نادیده انگاشته شده است. در این اثر وضع یک شوهر حسود و شکنجه‌های ذهنی او، با سبکی نوین مطرح شده است.

در سال 1960 در بحبوحه جنگ استقلال الجزایر آلن روب‌گریه به اتفاق 121 روشنفکر فرانسوی بیانیه‌ای را برای دفاع از مردم الجزایر و محکوم شمردن اقدامات سلطه‌طلبانه دولت فرانسه منتشر کرد. با این وجود روب‌گریه برخلاف ژان پل سارتر به تعهد سیاسی نویسنده باور نداشت و معتقد بود نویسنده مجاز نیست تا آثارش را در خدمت این یا آن جریان سیاسی قرار دهد. آلن روب‌ گریه در جمعی دانشجویی در پاسخ سؤال «ادبیات چیست؟» آن را این‌گونه تعریف می‌کند: "من می‌توانم به شما بگویم که ادبیات چه چیزی نیست، زیرا به ادبیات جز با دید تاریخی نمی‌شود نگاه کرد. ادبیات حرکت پژوهشی در کنه زبان است؛ پرسشی است که از دنیا می‌شود."

دیگر گرایشات مهم روب گریه علاقه فراوان او به نگارش فیلم‌نامه و کارگردانی فیلم است. او در فاصله سال‌های 1961-1964 فیلمنامه "سال گذشته در مارین باد" را نوشت که به وسیله آلن رنه ساخته شد. کارگردانی فیلم "قطار سریع‌السیر اروپا" با شرکت ژان لویس ترن تینان که با استقبال فراوانی روبه‌رو شد و همچنین دو فیلم "لغزش تدریجی لذت" و "بازی با آتش" از دیگر فعالیت‌های سینمایی آلن روب گریه به حساب می‌آید.

درونمایه‌ی‌ تمام‌ آثار روب‌ گریه‌ به‌ بازیابی‌ دنیای‌ اشیاء است‌. دنیایی‌ که‌ رابطه‌‌ آدم‌ها را در چرخه‌‌ دنیای‌ سرمایه‌داری‌ و افسون‌ جامعه ‌مصرفی‌ رقم می‌زند. "در هزارتو"(In the Labyrinth-1959) و "جام شکسته" از دیگر آثار این نویسنده هستند.

مریم السادات فاطمی

از فروپاشی خانواده‌ای می‌گوید که مجبور شد او را در مکزیک بگذارد... عبور از مرز یک کشور تازه، تنها آغاز داستان است... حتی هنگام بازگشت به زادگاهش نیز دیگر نمی‌تواند حس تعلق کامل داشته باشد... شاید اگر زادگاهشان کشوری دموکرات و آزاد بود که در آن می‌شد بدون سانسور نوشت، نویسنده مهاجر و آواره‌ای هم نبود ...
گوته بعد از ترک شارلوته دگرگونی بزرگی را پشت سر می‌گذارد: از یک جوان عاشق‌پیشه به یک شخصیت بزرگ ادبی، سیاسی و فرهنگی آلمان بدل می‌شود. اما در مقابل، شارلوته تغییری نمی‌کند... توماس مان در این رمان به زبان بی‌زبانی می‌گوید که اگر ناپلئون موفق می‌شد همه اروپای غربی را بگیرد، یک‌ونیم قرن زودتر اروپای واحدی به وجود می‌آمد و آن‌وقت، شاید جنگ‌های اول و دوم جهانی هرگز رخ نمی‌داد ...
موران با تیزبینی، نقش سرمایه‌داری مصرف‌گرا را در تولید و تثبیت هویت‌های فردی و جمعی برجسته می‌سازد. از نگاه او، در جهان امروز، افراد بیش از آن‌که «هویت» خود را از طریق تجربه، ارتباطات یا تاریخ شخصی بسازند، آن را از راه مصرف کالا، سبک زندگی، و انتخاب‌های نمایشی شکل می‌دهند. این فرایند، به گفته او، نوعی «کالایی‌سازی هویت» است که انسان‌ها را به مصرف‌کنندگان نقش‌ها، ویژگی‌ها و برچسب‌های از پیش تعریف‌شده بدل می‌کند ...
فعالان مالی مستعد خطاهای خاص و تکرارپذیر هستند. این خطاها ناشی از توهمات ادراکی، اعتماد بیش‌ازحد، تکیه بر قواعد سرانگشتی و نوسان احساسات است. با درک این الگوها، فعالان مالی می‌توانند از آسیب‌پذیری‌های خود و دیگران در سرمایه‌گذاری‌های مالی آگاه‌تر شوند... سرمایه‌گذاران انفرادی اغلب دیدی کوتاه‌مدت دارند و بر سودهای کوتاه‌مدت تمرکز می‌کنند و اهداف بلندمدت مانند بازنشستگی را نادیده می‌گیرند ...
هنر مدرن برای او نه تزئینی یا سرگرم‌کننده، بلکه تلاشی برای بیان حقیقتی تاریخی و مقاومت در برابر ایدئولوژی‌های سرکوبگر بود... وسیقی شوئنبرگ در نگاه او، مقاومت در برابر تجاری‌شدن و یکدست‌شدن فرهنگ است... استراوینسکی بیشتر به سمت آیین‌گرایی و نوعی بازنمایی «کودکانه» یا «بدوی» گرایش دارد که می‌تواند به‌طور ناخواسته هم‌سویی با ساختارهای اقتدارگرایانه پیدا کند ...