برابری که در زندگی کشور جدید عامل مهمی است، پایه قانون اساسی و مخصوصاً مبنای شیوه زندگی سیاسی و مذهبی است. ریشه‌های کولونی‌های خشن و سخت‌گیر مذهبی‌ها و تبعیدی‌ها، مبارزه با ماجراجویان، مذاکرات صلحی که به عمل آمده و پیمان‌های صلحی که برای صلاح جامعه جدید بسته شده، بالاخره شورش در برابر اشکال آزارنده حکومت و قدرت، همگی در رشد ملت بزرگ امریکا نقش قاطعی داشته‌اند.


دموکراسی در امریکا [La Democratie en Amerique]. اثری تاریخی- سیاسی از الکسی شارل کلرل دو توکویل(1) (1805-1859)، نویسنده فرانسوی، که بعد از مراجعت وی از مأموریتی در امریکا، که همراه همکار و دوست بسیار نزدیکش، گوستاو دو بومون(2)، انجام گرفته بود، در فاصله سال‌های 1835 و 1840 انتشار یافت. توکویل بعداً کتاب نظام ندامتگاه در ایالات متحد آمریکا را نیز، ‌که گزارش مأموریت او در آمریکا است، با همکاری بومون نوشت. کتاب دموکراسی در آمریکا از حدود مقتضیاتی که آن را پدید آورد فراتر می‌رود و به صورت یک ساختار سیاسی اساسی برای اندیشه قرن نوزدهم درمی‌آید.

دموکراسی در امریکا [La Democratie en Amerique] آلکسی شارل کلرل دو توکویل

در قسمت اول کتاب، جهان سیاسی کنفدراسیون آمریکا تجزیه و تحلیل می‌شود. در قسمت دوم، نویسنده درباره قانون‌گذاری و شیوه زندگی در ایالات متحد آمریکا به داوری جامع می‌پردازد و آنها را با موقعیت کشورهای اروپای کهن، مخصوصاً فرانسه از زمان انقلاب به بعد، مقایسه و مقابله می‌کند.

برابری که در زندگی کشور جدید عامل مهمی است، پایه قانون اساسی و مخصوصاً مبنای شیوه زندگی سیاسی و مذهبی است. ریشه‌های کولونی‌های خشن و سخت‌گیر مذهبی‌ها و تبعیدی‌ها، مبارزه با ماجراجویان، مذاکرات صلحی که به عمل آمده و پیمان‌های صلحی که برای صلاح جامعه جدید بسته شده، بالاخره شورش در برابر اشکال آزارنده حکومت و قدرت، همگی در رشد ملت بزرگ امریکا نقش قاطعی داشته‌اند. علی‌رغم اشتباهات غیرقابل اجتناب، آزادی فردی، که هم در زمینه سیاسی و هم در زمینه اقتصادی وجود دارد؛ نشان می‌دهد که امکانات رشد و گسترش در جهت پیشرفت فراهم است. در این دنیا که ملت خود را محرک منحصر به فرد احساس می‌کند، و لو به سبب عشق به تلاشی خستگی‌ناپذیر، تمایل بر این است که دارا در روابط خود با ندار مورد عنایت قرار گیرد؛ تنها اشتباهی که ممکن است مخرب حیات کشور باشد از تمرکزی ناشی می‌شود که پیوسته بر آن تأکید می‌کنند و ممکن است کشور را به صورت بنده اکثریت درآورد. از طرف دیگر، صنعت که نسبت به کشاورزی بیش از حد تخصصی شده است و سستی بنیان خانواده، از نظر اقتصادی و نیز از نظر اخلاقی نقطه ضعف‌هایی به وجود می‌آورند که در آینده ممکن است خطرناک باشند.

به همین سبب است که دموکراسی آمریکا، در کنار مزایای بسیار مهم، از فقدان همبستگی، که تنها عاملی است که می‌تواند سنت تاریخی نیرومندی به وجود آورد، در رنج است. اگر اصل برابری مورد احترام و حمایت وجدان بیدار نهادها قرار نگیرد،‌ ممکن است که از دموکراسی‌ها وحشتناک‌ترین استبدادها پدید آید. توکویل چنین نتیجه می‌گیرد که در رشد آینده دموکراسی و در تاریخ تمدن وظیفه مهمی به عهده آمریکایی‌ها و روس‌ها خواهد بود، به شرط آن‌که آنها بتوانند دلایل کمال مطلوب مقامی را که در برابر ملت خود و در برابر بشریت اشغال خواهند کرد به روشنی درک کنند.

محمود محمودی. فرهنگ آثار. سروش

1.Alexis Charles- Clerel de Tocqueville 2.Gustave de Bearmont 

................ تجربه‌ی زندگی دوباره ...............

بی‌فایده است!/ باد قرن‌هاست/ در کوچه‌ها/ خیابان‌ها/ می‌چرخد/ زوزه می‌کشد/ و رمه‌های شادی را می‌درد./ می‌چرخم بر این خاک/ و هرچه خون ماسیده بر تاریخ را/ با اشک‌هایم می‌شویم/ پاک نمی‌شود... مانی، وزن و قافیه تنها اصولی بودند که شعر به وسیلهء آنها تعریف می‌شد؛ اما امروزه، توجه به فرم ذهنی، قدرت تخیل، توجه به موسیقی درونی کلمات و عمق نگاه شاعر به جهان و پدیده‌های آن، ورای نظام موسیقایی، لازمه‌های شعری فاخرند ...
صدای من یک خیشِ کج بود، معوج، که به درون خاک فرومی‌رفت فقط تا آن را عقیم، ویران، و نابود کند... هرگاه پدرم با مشکلی در زمین روبه‌رو می‌شد، روی زمین دراز می‌کشید و گوشش را به آنچه در عمق خاک بود می‌سپرد... مثل پزشکی که به ضربان قلب گوش می‌دهد... دو خواهر در دل سرزمین‌های دورافتاده باهیا، آنها دنیایی از قحطی و استثمار، قدرت و خشونت‌های وحشتناک را تجربه می‌کنند ...
احمد کسروی به‌عنوان روشنفکری مدافع مشروطه و منتقد سرسخت باورهای سنتی ازجمله مخالفان رمان و نشر و ترجمه آن در ایران بود. او رمان را باعث انحطاط اخلاقی و اعتیاد جامعه به سرگرمی و مایه سوق به آزادی‌های مذموم می‌پنداشت... فاطمه سیاح در همان زمان در یادداشتی با عنوان «کیفیت رمان» به نقد او پرداخت: ... آثار کسانی چون چارلز دیکنز، ویکتور هوگو و آناتول فرانس از ارزش‌های والای اخلاقی دفاع می‌کنند و در بروز اصلاحات اجتماعی نیز موثر بوده‌اند ...
داستان در زاگرب آغاز می‌شود؛ جایی که وکیل قهرمان داستان، در یک مهمانی شام که در خانه یک سرمایه‌دار برجسته و بانفوذ، یعنی «مدیرکل»، برگزار شده است... مدیرکل از کشتن چهار مرد که به زمینش تجاوز کرده بودند، صحبت می‌کند... دیگر مهمانان سکوت می‌کنند، اما وکیل که دیگر قادر به تحمل بی‌اخلاقی و جنایت نیست، این اقدام را «جنایت» و «جنون اخلاقی» می‌نامد؛ مدیرکل که از این انتقاد خشمگین شده، تهدید می‌کند که وکیل باید مانند همان چهار مرد «مثل یک سگ» کشته شود ...
معلمی بازنشسته که سال‌های‌سال از مرگ همسرش جانکارلو می‌گذرد. او در غیاب دو فرزندش، ماسیمیلیانو و جولیا، روزگارش را به تنهایی می‌گذراند... این روزگار خاکستری و ملا‌ل‌آور اما با تلألو نور یک الماس در هم شکسته می‌شود، الماسی که آنسلما آن را در میان زباله‌ها پیدا می‌کند؛ یک طوطی از نژاد آمازون... نامی که آنسلما بر طوطی خود می‌گذارد، نام بهترین دوست و همرازش در دوران معلمی است. دوستی درگذشته که خاطره‌اش نه محو می‌شود، نه با چیزی جایگزین... ...