قصه‌ای آرامش‌بخش | ایران


اگر کسی از فراز آسمان به ما می‌نگریست، جهانی را می‌دید، پر از انسان‌هایی که با شتاب و عرق‌ریزان، خسته و نگران، در حال دویدن به این سو و آن سو هستند. روح‌های این آدم‌ها همیشه از شتاب زندگی آنها عقب می‌مانند و در نهایت توی این هیاهو گم می‌شوند. «روح گمشده» [The Lost Soul (Zgubiona dusza)] کتابی است که با وجود نام ترسناکش، همانند یک نسخه پزشکی به ما کمک می‌کند تا به زندگی‌مان عمیق‌تر نگاه کنیم و به آرامش برسیم.

روح گمشده» [The Lost Soul (Zgubiona dusza)] Olga Tokarczuk

این اثر با ترجمه حسین عیدی‌زاده، می‌تواند مرهمی باشد بر اضطراب، ناامنی و غم‌هایی که این روزها بسیاری از ما را درگیر کرده است. اُلگا توکارچوک، نویسنده لهستانی و برنده نوبل ادبیات، این کتاب را به عنوان یک زنگ هشدار ملایم طراحی کرده است؛ دعوت‌نامه‌ای برای همه، از کودک تا بزرگسال، تا لحظه‌ای بایستند، نفس بکشند و با خود و روحشان آشتی کنند. این کتاب تصویری، با تصویرگری شگفت‌انگیز یوانا کنسیو، سفری کوچک اما عمیق به درون خودمان و یافتن معنای آرامش و صبر است. جایی در میان انبوه جنگل از شما می‌خواهد همکاری و تعاملی با تصاویر داشته باشید و خود را در نقطه‌ای تسکین‌دهنده تجسم کنید و صبر کنید. نقطه‌ای که خود را از مسابقه با ثانیه‌ها رها و احساس می‌کنید زمان متوقف شده است. پس بیایید این سفر را آغاز کنید و به خود فرصتی برای آرامش و بازگشت به خویشتن بدهید. «روح گمشده» می‌تواند نگاه شما به زندگی را تغییر دهد.

چرا بچه‌ها «روح گمشده» را دوست دارند؟
عکس‌ها و تصاویر رویایی آن همه را جذب می‌کند؛ نقاشی‌های هنرمندانه یوانا کنسیو، مخاطب را به شکلی ماهرانه به اعماق باغی زیبا می‌برد. هر صفحه، دنیای خود را دارد. بعضی صفحه‌ها ساده، شفاف و بدون طرح هستند و حس معلق بودن در دنیایی خیال‌انگیز را القا می‌کنند.
داستان کم‌کم رنگ می‌گیرد؛ مثل جسمی که جان می‌گیرد. بچه‌ها با ورق زدن کتاب می‌بینند رنگ‌ها در صفحات آخر پررنگ‌تر، براق‌تر و روشن‌تر می‌شوند. این تغییر بصری آنها را به کشفی جالب می‌رساند؛ زندگی و روح مرد با رنگ‌ها برمی‌گردد.

مسیری آرام برای اندیشیدن؛ این کتابی از مجموعه «قصه‌هایی برای فکر کردن» انتشارات اندیشه است و بچه‌ها را ترغیب می‌کند درباره آرامش، صبوری، شلوغ ‌نکردن بیش‌ از حد زندگی فکر کنند و به خودشان بیشتر اهمیت بدهند.
داستان یک صفحه‌ای، اما اثربخش؛ بچه‌ها اصلاً حوصله داستان‌های بلند را ندارند. «روح گمشده» دقیقاً به اندازه‌ای است که آنها را به تفکر وادارد.
در پایان بچه‌ها می‌فهمند باید با ریتمی آهسته‌تر حرکت کنند تا خودِ واقعی‌شان بتواند با آنها هم‌قدم شود.

چرا «روح گمشده» انتخاب خوبی است؟
تحلیلی ویژه والدین: «روح گمشده» از آن دسته کتاب‌هایی است که هم برای کودکان مفید است و هم برای بزرگسالان. در بسیاری از کشورها، آن را «کتاب تصویری بین‌نسلی» می‌دانند؛ یعنی کتابی که خواندنش مختص کودکان نیست و حتی روی والدین اثربخش است؛ مثل یک تجربه احساسی ارزشمند. هدف این کتاب، بالا بردن درک کودک از مفهوم «آرام‌ زیستن» در جهانی پرسرعت است. کودکان امروزی در محیطی زندگی می‌کنند که سرعت آن برای جثه‌های کوچک آنان خیلی بالاست. تصور کنید، کلاس‌های متعدد، سرگرمی‌های دیجیتال، تکالیف زیاد و کمبود زمان برای بازی آزاد از مضرات زندگی مدرن امروزی است. این کتاب، در برابر این جریان پرسرعت مانند تابلوی قرمز ایست است؛ با پیام «کم کردن سرعت برای رسیدگی به خویشتن»؛ پیامی که در سطحی ساده و تصویری به کودکان منتقل می‌شود و ذهن آنها را غیرمستقیم با آرامش و صبوری آشنا می‌کند.

فرصتی برای گفت‌وگوی خانوادگی
والدین می‌توانند هنگام خواندن این کتاب با فرزندشان درباره موضوعاتی مانند: خستگی ذهنی، اهمیت بازی، احساسات واقعی، «خود وجودی ما» و نیازهایش و «معنای روح» به‌عنوان استعاره‌ای از هویت صحبت کنند. این کتاب دقیقاً به همین دلیل در فهرست کلاغ سفید و IBBY قرار گرفته است: چون فرصت گفت‌وگو میان اعضای خانواده را خلق می‌کند.
کیفیت هنری بالا و آشنا کردن بچه‌ها با ادبیات و هنر جهانی از دیگر مزایای این کتاب است. کتابی که فقط داستان نیست و هنر در میان صفحاتش انسان را به وجد می‌آورد. بچه‌ها نوعی زیبایی‌شناسی را تجربه می‌کنند که با مدادهای نرم، رنگ‌گذاری تدریجی، ترکیب‌بندی‌های شاعرانه، بازی با نور و سایه خلق شده است. این کتاب تجربه‌ای بصری است که نگاه بچه‌ها را تقویت می‌کند، زیرا هر صفحه مانند یک پازل کوچک است. بخش زیادی از معناها در تصاویر پنهان شده‌اند؛ بنابراین فرزندتان مجبور می‌شود دقیق‌تر به جزئیات نگاه کند و با تصاویر مختلف و ریز ارتباط بگیرد. این مهارت بعدها در درس خواندن، محیط‌پذیری و تحلیل مسائل به کار خواهد آمد.

بازیابی کودک درون
این اثر والدین را هم جذب می‌کند و بیشتر به هشداری لطیف و عمیق می‌ماند؛ در شلوغی زندگی، روح خود را رها و گم نکنید. این پیام دقیقاً چیزی است که امروز بسیاری از والدین در جست‌وجویش هستند. خواندن این کتاب کنار فرزندتان، یک یادآوری شاعرانه است درباره اینکه فرزندان، سرعتِ طبیعی زندگی را بهتر از ما بلد هستند. نسخه فارسی کتاب از کیفیت چاپ، صفحه‌آرایی و پردازش تصویری بالایی برخوردار است و با ۴۸ صفحه رنگی، کاغذ مرغوب و طراحی تأمل‌برانگیز منتشر شده و ارزش سال‌ها ماندن در کتابخانه خانوادگی شما را دارد. در نهایت می‌توان گفت «روح گمشده» یک لحظه تنفس، مکث و درس آرام زیستن است؛ کتابی برای کنار هم نشستن، آهسته ورق زدن و با دقت نگاه کردن.

................ تجربه‌ی زندگی دوباره ...............

تقبیح رابطه تنانه از جانب تالستوی و تلاش برای پی بردن به انگیره‌های روانی این منع... تالستوی را روی کاناپه روانکاوی می‌نشاند و ذهنیت و عینیت او و آثارش را تحلیل می‌کند... ساده‌ترین توضیح سرراست برای نیاز مازوخیستی تالستوی در تحمل رنج، احساس گناه است، زیرا رنج، درد گناه را تسکین می‌دهد... قهرمانان داستانی او بازتابی از دغدغه‌های شخصی‌اش درباره عشق، خلوص و میل بودند ...
من از یک تجربه در داستان‌نویسی به اینجا رسیدم... هنگامی که یک اثر ادبی به دور از بده‌بستان، حسابگری و چشمداشت مادی معرفی شود، می‌تواند فضای به هم ریخته‌ ادبیات را دلپذیرتر و به ارتقا و ارتفاع داستان‌نویسی کمک کند... وقتی از زبان نسل امروز صحبت می‌کنیم مقصود تنها زبانی که با آن می‌نویسیم یا حرف می‌زنیم، نیست. مجموعه‌ای است از رفتار، کردار، کنش‌ها و واکنش‌ها ...
می‌خواستم این امکان را از خواننده سلب کنم؛ اینکه نتواند نقطه‌ای بیابد و بگوید‌ «اینجا پایانی خوش برای خودم می‌سازم». مقصودم این بود که خواننده، ترس را در تمامی عمق واقعی‌اش تجربه کند... مفهوم «شرف» درحقیقت نام و عنوانی تقلیل‌یافته برای مجموعه‌ای از مسائل بنیادین است که در هم تنیده‌اند؛ مسائلی همچون رابطه‌ فرد و جامعه، تجدد، سیاست و تبعیض جنسیتی. به بیان دیگر، شرف، نقطه‌ تلاقی ده‌ها مسئله‌ ژرف و تأثیرگذار است ...
در شوخی، خود اثر مایه خنده قرار می‌گیرد، اما در بازآفرینی طنز -با احترام به اثر- محتوای آن را با زبان تازه ای، یا حتی با وجوه تازه ای، ارائه می‌دهی... روان شناسی رشد به ما کمک می‌کند بفهمیم کودک در چه سطحی از استدلال است، چه زمانی به تفکر عینی می‌رسد، چه زمانی به تفکر انتزاعی می‌رسد... انسان ایرانی با انسان اروپایی تفاوت دارد. همین طور انسان ایرانیِ امروز تفاوت بارزی با انسان هم عصر «شاهنامه» دارد ...
مشاوران رسانه‌ای با شعار «محصول ما شک است» می‌کوشند ابهام بسازند تا واقعیت‌هایی چون تغییرات اقلیمی یا زیان دخانیات را زیر سؤال ببرند. ویلیامسن در اینجا فلسفه را درگیر با اخلاق و سیاست می‌بیند: «شک، اگر از تعهد به حقیقت جدا شود، نه ابزار آزادی بلکه وسیله گمراهی است»...تفاوت فلسفه با گفت‌وگوی عادی در این است که فیلسوف، همان پرسش‌ها را با نظام‌مندی، دقت و منطق پی می‌گیرد ...