زندگی را جدی نگیر! | قدس


رمان «فرداها» [Les lendemains] 365 صفحه دارد اما آن قدر داستان پر کششی دارد که خواندن آن زمان زیادی نمی‌برد. رمانی‌که می‌تواند به انسان امروز با پیچیدگی‌های خاصش کمک کند. «فرداها» رمانی است که تلاش می‌کند به دادِ انسان امروز برسد؛ انسانی که در کشاش زمانه و گذر زندگی، طعم از دست دادن، فراق و جدایی را می‌چشد و در این بزنگاه‌ها به بن بست‌هایی می‌رسد. این رمان در این شرایط تلاش می‌کند راه‌کارهایی برای بازگشت به زندگی ارائه دهد.

خلاصه رمان فرداها» [Les lendemains]  ملیسا ده کوستا [Mélissa Da Costa]

ملیسا ده کوستا [Mélissa Da Costa]، نویسنده این اثر در شرایط بحرانی زندگی به آدم‌ها یک توصیه دارد. او معتقد است انسان امروز باید به طبیعت بازگردد چون طبیعت می‌تواند مرهمی باشد برای آلام همه ما در زندگیِ بی پهنایِ از دردِ امروز بشریت.

کتاب درباره آماند است؛ زنی که در یک سانحه تصادف به یکباره و در آغاز مسیر زندگی پر از عشقش، همسر و فرزند در شکمش را از دست می‌دهد؛ فرزندی که هنوز متولد نشده می‌میرد. به نظر می‌رسد زندگی برای آماند به اتمام رسیده. او برای مدیریت خودش از محل کار مرخصی می‌گیرد و محل زندگی‌اش را در شهر رها می‌کند و به یک خانه کوچک در اطراف شهر نقل مکان می‌کند. هفته‌های اول با قرص و خواب تمام وقت سپری می‌شود. اما بعد از مدتی در یکی از همان روزهای بی حوصله در زمانی که وسایل صاحب خانه (که زنی پیر بوده و درگذشته است) را جابجا می‌کند، یادداشت های او را می‌بیند. یادداشت‌ها درباره رسیدگی به باغچه است. باغچه بزرگ توی حیاط که حالا بعد مرگ صاحبش تبدیل شده به زمینی خشک که فقط چند درخت از آن باقی مانده. آماند بعد مدتی به بی حوصلگی‌اش غلبه می‌کند و یادداشت‌ها را تورق می‌کند و متوجه می‌شود این یادداشت‌ها فراتر از روزمره‌نویسی؛ گنجی است که اگر کسی آن‌ها را بخواند و به کار گیرد می‌تواند باغبانی مجرب شود. یادداشت‌ها پر است از نکات باغبانی، پرورش گل و کاشت دانه و ....

به این ترتیب آماند آرام آرام یادداشت‌ها را می‌خواند و سعی می‌کند آن‌ها را به کار بگیرد. طبیعت کار خودش را می‌کند و آماند را آهسته به زندگی و آدم‌ها بر می‌گرداند. تا آنجا که آماند می‌تواند با زندگی و آدم‌های اطرافش آشتی کند. محصولات مختلفی در باغ بکارد و حتی از آن‌ها کسب درآمد کند.

ملیسا ده کوستا، نویسنده فرانسوی در رمان پر از زندگی «فرداها» با ترجمه روان آریا نوری روی مساله‌ای انگشت گذاشته که انسان‌ها در هر جای این کره خاکی به آن مبتلا هستند؛ فقدان عزیزان درد مشترک آدم‌ها است و شاید طبیعت یکی از راه هایی باشد که اگر انسان آغوشش را برای آن باز کند می‌تواند با تکیه بر آن در اوج سختی‌ها و تنش‌ها، زندگی منحصر به فردی را تجربه کند.

انسان با تکیه بر طبیعت می‌آموزد زندگی را جدی نگیرد چون چیزی پایدار نیست. همانطور که طبیعت در زمستان عریان می‌شود و در بهار سبز می‌شود، آدمی هم در برهه‌هایی از زندگی‌اش که احساس شکست می‌کند، می‌تواند باز هم امیدوار باشد به روزهایی که با طعم موفقیت از راه می‌رسند چون زندگی چیزی جز طی کردن این فراز و فرودها نیست و فقط انسان باید آن را درک کندو با توجه به آن مسیر رشدش را طی کند.

کتاب پر است از جملات ناب که خواندنش حس‌های غم و شادی را در مخاطب بر می‌انگیزاند و حالت لبخند، اشک و گریه را در صورتش پدیدار می‌کند. احساس مخاطب بعد خواندن رمان دقیقا همان چیزی است که روی جلد آن نوشته است؛ «پذیرفتن این حقیقت که هیچ‌چیز در این دنیا دائمی نیست، اولین قدم به سوی آرامش است.»

اما یک جمله دیگر کتاب بسیار دوست‌داشتنی است. وقتی آماند یکروز صبح به باغچه‌اش نگاه می‌کند و گل های رنگارنگی را می‌بیند که با دست های خودش کاشته و حالا روییده‌اند. او می‌گوید: «اندکی خوشبختی هم بالاخره خوشبختی محسوب می‌شود.»

................ تجربه‌ی زندگی دوباره ...............

می‌خواستم این امکان را از خواننده سلب کنم؛ اینکه نتواند نقطه‌ای بیابد و بگوید‌ «اینجا پایانی خوش برای خودم می‌سازم». مقصودم این بود که خواننده، ترس را در تمامی عمق واقعی‌اش تجربه کند... مفهوم «شرف» درحقیقت نام و عنوانی تقلیل‌یافته برای مجموعه‌ای از مسائل بنیادین است که در هم تنیده‌اند؛ مسائلی همچون رابطه‌ فرد و جامعه، تجدد، سیاست و تبعیض جنسیتی. به بیان دیگر، شرف، نقطه‌ تلاقی ده‌ها مسئله‌ ژرف و تأثیرگذار است ...
در شوخی، خود اثر مایه خنده قرار می‌گیرد، اما در بازآفرینی طنز -با احترام به اثر- محتوای آن را با زبان تازه ای، یا حتی با وجوه تازه ای، ارائه می‌دهی... روان شناسی رشد به ما کمک می‌کند بفهمیم کودک در چه سطحی از استدلال است، چه زمانی به تفکر عینی می‌رسد، چه زمانی به تفکر انتزاعی می‌رسد... انسان ایرانی با انسان اروپایی تفاوت دارد. همین طور انسان ایرانیِ امروز تفاوت بارزی با انسان هم عصر «شاهنامه» دارد ...
مشاوران رسانه‌ای با شعار «محصول ما شک است» می‌کوشند ابهام بسازند تا واقعیت‌هایی چون تغییرات اقلیمی یا زیان دخانیات را زیر سؤال ببرند. ویلیامسن در اینجا فلسفه را درگیر با اخلاق و سیاست می‌بیند: «شک، اگر از تعهد به حقیقت جدا شود، نه ابزار آزادی بلکه وسیله گمراهی است»...تفاوت فلسفه با گفت‌وگوی عادی در این است که فیلسوف، همان پرسش‌ها را با نظام‌مندی، دقت و منطق پی می‌گیرد ...
عوامل روان‌شناختی مانند اطمینان بیش‌ازحد، ترس از شکست، حس عدالت‌طلبی، توهم پولی و تاثیر داستان‌ها، نقشی کلیدی در شکل‌گیری تحولات اقتصادی ایفا می‌کنند. این عوامل، که اغلب در مدل‌های سنتی اقتصاد نادیده گرفته می‌شوند، می‌توانند توضیح دهند که چرا اقتصادها دچار رونق‌های غیرمنتظره یا رکودهای عمیق می‌شوند ...
جامعیت علمی همایی در بخش‌های مختلف مشخص است؛ حتی در شرح داستان‌های مثنوی، او معانی لغات را باز می‌کند و به اصطلاحات فلسفی و عرفانی می‌پردازد... نخستین ضعف کتاب، شیفتگی بیش از اندازه همایی به مولانا است که گاه به گزاره‌های غیر قابل اثبات انجامیده است... بر اساس تقسیم‌بندی سه‌گانه «خام، پخته و سوخته» زندگی او را در سه دوره بررسی می‌کند ...