کتاب «روش جاکارتایی؛ افشای سیاست آمریکا در کشتار کمونیست‌ها» [The Jakarta method: Washington's anticommunist crusade or the mass murder program that shaped our world] نوشته وینسنت بوینز [Vincent Bevins] با ترجمه شهریار خواجیان راهی بازار نشر شد.

روش جاکارتایی؛ افشای سیاست آمریکا در کشتار کمونیست‌ها» [The Jakarta method: Washington's anticommunist crusade or the mass murder program that shaped our world] نوشته وینسنت بوینز [Vincent Bevins]

به گزارش کتاب نیوز به نقل از مهر، نسخه اصلی این‌کتاب سال ۲۰۲۰ منتشر شده است.

وینسنت بِوینز نویسنده این‌کتاب، مولف و روزنامه‌نگار آمریکایی متولد ۱۹۸۴ است و ۳۹ سال دارد. او کتاب دیگری با عنوان «اگر بسوزیم: دهه اعتراض توده ای و انقلاب گمشده» دارد که سال ۲۰۲۳ منتشر شد. او می‌گوید آن‌چه در سال‌های ۱۹۶۴ و ۱۹۶۵ به‌ترتیب در برزیل و اندونزی روی داد احتمالا بزرگ‌ترین پیروزی‌های جنگ سرد برای طرفی بوده که در نهایت پیروز شد، یعنی ایالات متحده و نظام اقتصادی جهانی‌ای که اکنون برقرار است. اگر از این‌منظر به آن‌ها بنگریم، ازجمله مهم‌ترین رویدادها در فرایندی هستند که زندگیِ تقریبا همه مردم جهان را از بنیاد شکل داد. هر دو کشور مستقل و در نقطه‌ای بین ابرقدرت‌های کاپیتالیستی و کمونیستی جهان ایستاده بودند، اما در میانه دهه ۱۹۶۰ کاملا به اردوگاه آمریکا پیوستند.

مولف «روش جاکارتایی» می‌گوید مهم‌ترین و تکان‌دهنده‌ترین مطلب کتابش این است که دو رویداد مورد اشاره به ایجاد یکی از هیولایی‌ترین شبکه‌های بین‌المللی ریشه‌کنی (قتل‌عام سیستماتیک غیرنظامیان) در بسیاری از کشورها انجامید؛ امری که نقشی بنیادی در شکل‌گیری جهانی داشت که امروز در آن زندگی می‌کنیم. بوینز معتقد است تا اندونزیایی یا کارشناس این‌حوزه نباشید، چیز زیادی درباره اندونزی و تقریبا چیزی درباره آن‌چه در سال‌های ۱۹۶۵ تا ۱۹۶۶ در این‌کشور مجمع‌الجزایری گذشت نمی‌دانید. چون دانش عمومی و جمعی درباره اندونزی اندک است.

حقایق مربوط به خشونت‌های سال‌های ۱۹۶۵ تا ۶۶ ده‌ها سال پنهان ماند و دیکتاتوری تثبیت‌شده در پی آن‌ها، به دنیا دروغ گفت و بازماندگان نیز زندانی یا مرعوب‌تر از آن بودند که سخن بگویند. تنها در نتیجه تلاش‌های فعالان اندونزیایی و پژوهشگران بود که اکنون می‌شود آن‌ماجراها را بازگو کرد. اسنادی هم در واشینگتن هستند که به‌تازگی از رده طبقه‌بندی خارج شده‌اند. با این‌وجود هنوز مسائلی درباره کشتار کمونیست‌ها توسط آمریکا در هاله‌ای از ابهام باقی مانده‌اند.

وینسنت بِوینز می‌گوید کتاب «روش جاکارتایی» برای آن‌هایی است که شناخت چندانی از اندونزی، برزیل، شیلی یا گواتمالا یا جنگ سرد ندارند. او اظهار امیدواری کرده مصاحبه‌ها، پژوهش‌های آرشیوی و رویکرد جهانی‌اش توانسته باشند به کشفیاتی بیانجامند که برای کارشناسان نیز جذاب باشند. این‌نویسنده بیش از همه امیدوار است مطالب کتابش به گوش مردمی برسد که می‌خواهند بدانند چگونه خشونت و جنگ علیه کمونیسم، زندگی امروزی آمریکایی‌ها را شکل داده است؛ چه در ریو د ژانیرو، چه بالی، نیویورک و چه در لاگوس نیجریه.

کتاب پیش‌رو ۱۲ فصل دارد که به‌ترتیب عبارت‌اند از: «عصر نوین آمریکایی»، «اندونزیِ مستقل»، «پا در آتش، پوپ در آسمان»، «اتحادی برای پیشرفت»، «رفت و برگشت به برزیل»، «جنبش ۳۰ سپتامبر»، «قلع‌وقمع»، «گرداگرد جهان»، «جاکارتا دارد می‌آید»، «بازگشت به شمال»، «ما قهرمانیم» و «آن‌ها اکنون کجایند؟ و ما کجاییم؟».

در قسمتی از این‌کتاب می‌خوانیم:

سقوط حزب کمونیست اندونزی «تا اندازه زیادی منافع آمریکا در ویتنام را کاهش داد.» این را رابرت مک‌نامارا در جمع‌بندی عقیده جورج اف.‌کنان، مبدع راهبرد مهار در جنگ سرد، در سال ۱۹۶۶ گفت. وی در ادامه گفت: «اکنون مهره‌های دومینوی کمتری وجود دارند، و احتمال بسیار کمتری می‌رود که فرو ریزند.»

بعدها، خود مک‌نامارا در نگاهی به گذشته و دیدگاه‌های جنگ‌طلبانه خود در ویتنام در سال ۱۹۶۵، به این‌نتیجه تاسف‌بار رسید که وی و دیگر مقامات بلندپایه «سده‌های دشمنی بین چین و ویتنام... یا ناکامی در برابر قدرت سیاسی چین بر اثر رویدادهای اخیر در اندونزی را به حساب نیاوردند.» در سال ۱۹۶۷ که مک‌نامارا عدم گسترش جنگ در ویتنام را توصیه کرد، وی «به‌ شکست کمونیست‌ها در اندونزی و به انقلاب فرهنگی‌ای که در آن زمان چین را آشفته کرده بود اشاره، و استدلال کرد که این‌رویدادها نشان داد که روند امور در آسیا اکنون به سود ماست.»

در نهایت، حق با مک‌نامارا بود. مقامات در واشینگتن جنگ ویتنام را باختند، اما سرانجام آن‌روایت از جنوب شرق آسیا را که همواره می‌خواستند تثبیت کردند.

این‌کتاب با ۴۶۳ صفحه، شمارگان ۷۷۰ نسخه و قیمت ۲۹۰ هزار تومان منتشر شده است.

................ هر روز با کتاب ...............

بی‌فایده است!/ باد قرن‌هاست/ در کوچه‌ها/ خیابان‌ها/ می‌چرخد/ زوزه می‌کشد/ و رمه‌های شادی را می‌درد./ می‌چرخم بر این خاک/ و هرچه خون ماسیده بر تاریخ را/ با اشک‌هایم می‌شویم/ پاک نمی‌شود... مانی، وزن و قافیه تنها اصولی بودند که شعر به وسیلهء آنها تعریف می‌شد؛ اما امروزه، توجه به فرم ذهنی، قدرت تخیل، توجه به موسیقی درونی کلمات و عمق نگاه شاعر به جهان و پدیده‌های آن، ورای نظام موسیقایی، لازمه‌های شعری فاخرند ...
صدای من یک خیشِ کج بود، معوج، که به درون خاک فرومی‌رفت فقط تا آن را عقیم، ویران، و نابود کند... هرگاه پدرم با مشکلی در زمین روبه‌رو می‌شد، روی زمین دراز می‌کشید و گوشش را به آنچه در عمق خاک بود می‌سپرد... مثل پزشکی که به ضربان قلب گوش می‌دهد... دو خواهر در دل سرزمین‌های دورافتاده باهیا، آنها دنیایی از قحطی و استثمار، قدرت و خشونت‌های وحشتناک را تجربه می‌کنند ...
احمد کسروی به‌عنوان روشنفکری مدافع مشروطه و منتقد سرسخت باورهای سنتی ازجمله مخالفان رمان و نشر و ترجمه آن در ایران بود. او رمان را باعث انحطاط اخلاقی و اعتیاد جامعه به سرگرمی و مایه سوق به آزادی‌های مذموم می‌پنداشت... فاطمه سیاح در همان زمان در یادداشتی با عنوان «کیفیت رمان» به نقد او پرداخت: ... آثار کسانی چون چارلز دیکنز، ویکتور هوگو و آناتول فرانس از ارزش‌های والای اخلاقی دفاع می‌کنند و در بروز اصلاحات اجتماعی نیز موثر بوده‌اند ...
داستان در زاگرب آغاز می‌شود؛ جایی که وکیل قهرمان داستان، در یک مهمانی شام که در خانه یک سرمایه‌دار برجسته و بانفوذ، یعنی «مدیرکل»، برگزار شده است... مدیرکل از کشتن چهار مرد که به زمینش تجاوز کرده بودند، صحبت می‌کند... دیگر مهمانان سکوت می‌کنند، اما وکیل که دیگر قادر به تحمل بی‌اخلاقی و جنایت نیست، این اقدام را «جنایت» و «جنون اخلاقی» می‌نامد؛ مدیرکل که از این انتقاد خشمگین شده، تهدید می‌کند که وکیل باید مانند همان چهار مرد «مثل یک سگ» کشته شود ...
معلمی بازنشسته که سال‌های‌سال از مرگ همسرش جانکارلو می‌گذرد. او در غیاب دو فرزندش، ماسیمیلیانو و جولیا، روزگارش را به تنهایی می‌گذراند... این روزگار خاکستری و ملا‌ل‌آور اما با تلألو نور یک الماس در هم شکسته می‌شود، الماسی که آنسلما آن را در میان زباله‌ها پیدا می‌کند؛ یک طوطی از نژاد آمازون... نامی که آنسلما بر طوطی خود می‌گذارد، نام بهترین دوست و همرازش در دوران معلمی است. دوستی درگذشته که خاطره‌اش نه محو می‌شود، نه با چیزی جایگزین... ...