با کاغذ و قلم سراغ این اثر بروید | شهرآرا


رمانِ درخشان، تکنیکی، متفاوت و داستان در داستانِ «دنیا همین است» [dunya bu kadar] نوشته ماهر اونسال اریش [Mahir Ünsal Eriş] سه فصل تقریبا هم اندازه و 60 صفحه ای دارد، به همراه یک بخش کوتاه سه صفحه ای با عنوان «سرانجام». در دو فصل اول و دوم کتاب، حدود 40 شخصیت، به مرور وارد رمان می شوند و در فصل سوم که فقط یکی دو شخصیت جدید دارد، پازل کلی داستان، آرام آرام کامل می شود. شخصیت هایی که با طراحی دقیق و هوش رُبای نویسنده، دارای انواع و اقسام روابط سببی و نسبی و همچنین ارتباطات کاری و غیرکاری تصادفی و غیرتصادفی هستند.

خلاصه رمان دنیا همین است» [dunya bu kadar] نوشته ماهر اونسال اریش [Mahir Ünsal Eriş

شخصیت هایی که بسیاری از آن ها، در آغاز، بی ارتباط با یکدیگر به نظر می رسند، اما با پیشرفت داستان، خواننده به پیوندهای ظریف میان آن ها پی می برد و با کشف این روابط، لذتی دوچندان از متن می برد. شخصیت هایی با تنوع حساب شده در جنسیت، نژاد، شغل، فرهنگ، سطح تحصیلات و پیشینه تربیتی و شاید از همه مهم تر تیپ شخصیتی. شخصیت هایی که نویسنده آگاه و پرحوصله رمان، از پرداختن به هیچ کدام از آن ها غفلت نورزیده و با شیوه های گوناگون شخصیت پردازی عینی و ذهنی، عملا کلاس «شخصیت پردازی در رمان» برگزار کرده است، با حدود 40 مثال روشن؛ البته در کنار نقاط قوت فراوانِ دیگری که این رمانِ کم حجم از آن ها برخوردار است.

هر سه فصل اصلی رمان با دو جمله یکسان آغاز می شوند: «قرار بود با هم عصرانه بخورند. گونِش نیامد.». گونِش، پسر توران بیگ و مکرّم خانم، در زمانِ حالِ روایتِ داستان، گرفتار عشق بیلگه است؛ دختر احسان و فیگن که در زمان کودکی (یکی از حدود پنج زمان گذشته روایت داستان که به نسل های مختلفی مربوط می شود) به همراه مادرش، از زیر آوارهای زلزله گولجوک نجات یافته است و کسی که این مادر و کودک را نجات داده است، کسی نیست جز ابراهیم حیلمی (برادر اسماعیل حقی) که به همراه توران بیگ (پدر گونش) و دکتر فکرت (دایی بیلگه)، در پی یافتن گنجی هستند که نقشه آن را سال ها پیش (در یکی دیگر از زمان های گذشتۀ روایت)، آقا سعدون (پدر فکرت و فیگن) از پاول پیوتر موتیکا (تبعه لهستان) خریده است و اکنون، به فکرت، استادتمام دانشگاه و برادر فیگن (مادر بیلگه و اولاش) به ارث رسیده است و آنچه تاکنون روایت کردیم، تنها بخش کوچکی است از پازل بزرگ و پیچیده داستان که بهتر است خودتان، با خواندن آهسته و پیوسته آن، ضمن کشف تدریجی ارتباط میان شخصیت های پُرشمار و رگه های داستانی متعدد رمان، از لذت مواجهه با یک اثر جذاب و پرکشش، و در عین حال، سرشار از نکته های روان شناختی و جامعه شناختی بهره مند شوید.

مترجم زبان دان و گزیده کار رمان، خانم مژده الفت، در آغاز کتاب (صفحه10) پیشنهاد کرده است که «پیش از شروع کتاب قلم و کاغذتان را آماده کنید! یادداشتِ نام و نقش شخصیت ها، پی گرفتن داستان و یافتن ارتباط آن ها را آسان تر خواهد کرد.». در ادامه، بخشی از یادداشت های خود را که شامل نام بعضی از شخصیت ها و شرح مختصری پیرامون هر یک از آن هاست با شما به اشتراک می گذاریم. البته مطمئنیم که این مطالب، با یادداشت های شما، کامل و کامل تر خواهد شد:

حسن فهمی (پدر توران بیگ/ سرباز جنگ کره)، کشانلی نعلبند شکیب (هم رزم توران بیگ در جنگ کره)، توفیق استانبولی (دیگر هم رزم توران بیگ در جنگ کره)، کُرهان (پسر توفیق/ شوهر فوزیه)، فوزیه (خواهرزاده ناپدری کرهان/ زن کرهان)، نوری (پسرعموی فوزیه/ زیورآلات فروش در جزیره ایمرُز)، یلیز (دختر فرماندار/ گرفتار عشقِ نوری)، شلهوم (پسر ناجیه/ سرباز کاشف رابطه نوری و یلیز در جزیره)، ناجیه (مادر شلهوم/ باورمند به داشتن یک زندگی قبلی با نام جمیله در روستای دُوَر)، جمیله (ناجیه در زندگی قبلی)، گوکهان (کارگردان تازه کار/ مشغول به کار در روستای دُوَر، محل زندگی جمیله)، فیلیز (هم دانشکده ای گوکهان/ گرفتار عشق اولاش)، اولاش (پسر احسان و فیگن/ برادر بیلگه)، فیگن (زن احسان و مادر اولاش/ دختر آقا سعدون و خواهر فکرت)، فرانک (شوهر هلندی فیگن پس از جدایی او از احسان)، گونش (پسر توران بیگ و مکرّم خانم)، مکرّم خانم (مادر گونش و دنیز)، شکریه خانم (دبیر مکرّم خانم/ همسر مدیر حسابداری کارخانه نوشابه سازی/ کشته شده در زلزله گولجوک/ خواهر شکران)، شکران (خواهر شکریه/ مراجع کارا باحتیشن)، کارا باحتیشن (زن فالگیر سیاه پوست/ دختر مصطفی پله)، مصطفی پله (پسر عباس حیلمی پاشا/ نوه کارگری سودانی)، اسماعیل حقی (گرفتار عشق کارا باحتیشن)، ابراهیم حیلمی (برادر اسماعیل حقی/ ناجی فیگن و بیلگه در زلزلۀ گولجوک/ یکی از جویندگان دفینه)، سروری (پسر حاج علی بزتپه/ همراه میچو در جست وجوی دفینه/ همکار رمضی در شهر منزیل)، میچو (از کولیان ساکن اطراف کمرحصار)، رمضی (شوهر ایپک)، ایپک (زن رمضی/ پس از جداشدن از رمضی، زن گروهبانی که به توران بیگ شلیک می کند)، سی بل (دختر کوچک خانواده فندق چین)، دایی اوحدالدین (صاحب باغ فندق/ پدر عرفان)، عرفان (پسر دایی اوحدالدین/ خواننده)، اندِر (دوست عرفان/ هم کلاسی گوکهان/ کشته شده تصادفی به دست گروهی مافیایی در یک رستوران)، یوردوسِو (آشپز رستوران و دومین کشته شده تصادفی به دست گروهی مافیایی/ شوهر شکران)، مولود (باغبان باغ خانواده ساکن آلمان که یک بار در صفحه71 و بار دیگر در صفحه153 به این خانواده اشاره می شود)، یاشار (راهنمای تور/ شاگرد کُچوی قناد) و کُچو (پسر ننه خاتون/ شیرینی پز ساکن ازمیر/ اوستای یاشار) و چند شخصیت ریز و درشت دیگر که امیدواریم با کشف آن ها در خلال داستان، لذت بیشتری از خواندن رمان ببرید.

................ تجربه‌ی زندگی دوباره ...............

کتاب جدید کانمن به مقایسه موارد زیادی در تجارت، پزشکی و دادرسی جنایی می‌پردازد که در آنها قضاوت‌ها بدون هیچ دلیل خاصی بسیار متفاوت از هم بوده است... عواملی نظیر احساسات شخص، خستگی، محیط فیزیکی و حتی فعالیت‌های قبل از فرآیند تصمیم‌گیری حتی اگر کاملاً بی‌ربط باشند، می‌توانند در صحت تصمیمات بسیار تاثیر‌گذار باشند... یکی از راه‌حل‌های اصلی مقابله با نویز جایگزین کردن قضاوت‌های انسانی با قوانین یا همان الگوریتم‌هاست ...
لمپن نقشی در تولید ندارد، در حاشیه اجتماع و به شیوه‌های مشکوکی همچون زورگیری، دلالی، پادویی، چماق‌کشی و کلاهبرداری امرار معاش می‌کند... لمپن امروزی می‌تواند فرزند یک سرمایه‌دار یا یک مقام سیاسی و نظامی و حتی یک زن! باشد، با ظاهری مدرن... لنین و استالین تا جایی که توانستند از این قشر استفاده کردند... مائو تسه تونگ تا آنجا پیش رفت که «لمپن‌ها را ذخایر انقلاب» نامید ...
نقدی است بی‌پرده در ایدئولوژیکی شدن اسلامِ شیعی و قربانی شدن علم در پای ایدئولوژی... یکسره بر فارسی ندانی و بی‌معنا نویسی، علم نمایی و توهّم نویسنده‌ی کتاب می‌تازد و او را کاملاً بی‌اطلاع از تاریخ اندیشه در ایران توصیف می‌کند... او در این کتاب بی‌اعتنا به روایت‌های رقیب، خود را درجایگاه دانایِ کل قرار داده و با زبانی آکنده از نیش و کنایه قلم زده است ...
به‌عنوان پیشخدمت، خدمتکار هتل، نظافتچی خانه، دستیار خانه سالمندان و فروشنده وال‌مارت کار کرد. او به‌زودی متوجه شد که حتی «پست‌ترین» مشاغل نیز نیازمند تلاش‌های ذهنی و جسمی طاقت‌فرسا هستند و اگر قصد دارید در داخل یک خانه زندگی کنید، حداقل به دو شغل نیاز دارید... آنها از فرزندان خود غافل می‌شوند تا از فرزندان دیگران مراقبت کنند. آنها در خانه‌های نامرغوب زندگی می‌کنند تا خانه‌های دیگران بی‌نظیر باشند ...
تصمیم گرفتم داستان خیالی زنی از روستای طنطوره را بنویسم. روستایی ساحلی در جنوب شهر حیفا. این روستا بعد از اشغال دیگر وجود نداشت و اهالی‌اش اخراج و خانه‌هایشان ویران شد. رمان مسیر رقیه و خانواده‌اش را طی نیم قرن بعد از نکبت 1948 تا سال 2000 روایت می‌کند و همراه او از روستایش به جنوب لبنان و سپس بیروت و سپس سایر شهرهای عربی می‌رود... شخصیت کوچ‌داده‌شده یکی از ویژگی‌های بارز جهان ما به شمار می‌آید ...