کتاب «دیرش روایی» از مجموعه «زمان و روایت۱»، تألیف بهمن نامورمطلق عضو هیئت علمی دانشگاه شهید بهشتی منتشر شد.

دیرش روایی

به گزارش کتاب نیوز به نقل از ایرنا، مبحث زمان در روایت که یکی از مباحث اصلی در کنار وجه و صدا محسوب می‌شود خود شامل سه عنصر است: چینش یا نظم، دیرش یا سرعت و بسامد یا تناوب. دیرش روایی –durée/during– به طول و مدت زمان داستان و نسبت آن با طول و مدت روایت می‌پردازد. به عبارت دیگر در دیرش نیز مانند دو دیگر عناصر زمانی یعنی چینش و بسامد موضوع تفاوت میان زمان داستان و زمان روایت است. برای مثال چگونه بیست سال عمر یک انسان یعنی زمان داستان را می‌توان در دو ساعت روایت سینمایی به نمایش گذارد؟ یا برعکس چگونه یک حادثه بیست دقیقه‌ای را می‌توان در یک فیلم دوساعتی به تصویر کشید؟ اینها همگی در دیرش روایی مورد بحث قرار می‌گیرند. به همین دلیل شیوه‌هایی اصلی چهارگانه مورد بررسی قرار می‌گیرند که عبارتند از: حذف، تلخیص، صحنه و درنگ.

دیرش زمانی در روایت یکی از فرصت‌هایی محسوب می‌شود که روایت می‌تواند به واسطه آن با تغییر دادن واقعیت یک اثر هنری خلق نماید. دیرش روایی یکی از شیوه‌های دستکاری داستان در روایت برای خلق اثر هنری است. شناخت این فرصت‌ها و شیوه‌های روایی موجب می‌شود تا نویسندگان از آنها برای خلق اثری مناسب‌تر و موفق‌تر بهره ببرند و منتقدان بهتر و مستدل‌تر به شناخت روایت‌های ادبی یا سینمایی و غیره نائل شوند.

کتاب «دیرش روایی»، در دو بخش به نگارش درآمده است؛ در بخش نخست که به مباحث نظری اختصاص دارد به زمان‌ها و دیرش‌ها، دیرش روایی و گونه‌شناسی آن، حذف، تلخیص، صحنه، درنگ، گونه‌شناسی ترکیبی و تحلیلی و گونه‌های ترادیرشی پرداخته شده است.

«دیرش در فلسفه هنر» و «مطالعه تراروایی یک اقتباس؛ تنگسیر» نیز دومین بخش این کتاب را تشکیل می‌دهد.

کتاب «دیرش روایی» تألیف بهمن نامورمطلق در ۳۹۹ صفحه توسط انتشارات سخن منتشر شده است. پیش از این کتاب‌هایی مانند تراروایت، درآمدی بر بینامتنیت، ادبیات تطبیقی و درآمدی بر اسطوره‌شناسی از نامورمطلق منتشر شده است.

................ هر روز با کتاب ...............

ما خانواده‌ای یهودی در رده بالای طبقه متوسط عراق بودیم که بر اثر ترکیبی از فشارهای ناشی از ناسیونالیسم عربی و یهودی، فشار بیگانه‌ستیزی عراقی‌ها و تحریکات دولت تازه ‌تأسیس‌شده‌ی اسرائیل جاکن و آواره شدیم... حیاتِ جاافتاده و عمدتاً رضایت‌بخش یهودیان در کنار مسلمانان عراق؛ دربه‌دری پراضطراب و دردآلود؛ مشکلات سازگار‌ شدن با حیاتی تازه در ارض موعود؛ و سه سال عمدتاً ناشاد در لندن: تبعید دوم ...
رومر در میان موج نویی‌ها فیلمساز خاصی‌ست. او سبک شخصی خود را در قالب فیلم‌های ارزان قیمت، صرفه‌جویانه و عمیق پیرامون روابط انسانی طی بیش از نیم قرن ادامه داده است... رومر حتی وقتی بازیگرانی کاملاً حرفه‌ای انتخاب می‌کند، جنس بازیگری را معمولاً از شیوه‌ی رفتار مردم معمولی می‌گیرد که در دوره‌ای هدف روسلینی هم بود و وضعیتی معمولی و ظاهراً کم‌حادثه، اما با گفت‌وگوهایی سرشار از بارِ معنایی می‌سازد... رومر در جست‌وجوی نوعی «زندگی‌سازی» است ...
درباریان مخالف، هر یک به بهانه‌ای کشته و نابود می‌شوند؛ ازجمله هستینگز که به او اتهام رابطه پنهانی با همسر پادشاه و نیز نیت قتل ریچارد و باکینگهم را می‌زنند. با این اتهام دو پسر ملکه را که قائم‌مقام جانشینی پادشاه هستند، متهم به حرامزاده بودن می‌کنند... ریچارد گلاستر که در نمایشی در قامت انسانی متدین و خداترس در کلیسا به همراه کشیشان به دعا و مناجات مشغول است، در ابتدا به‌ظاهر از پذیرفتن سلطنت سرباز می‌زند، اما با اصرار فراوان باکینگهم، بالاخره قبول می‌کند ...
مردم ایران را به سه دسته‌ی شیخی، متشرعه و کریم‌خانی تقسیم می‌کند و پس از آن تا انتهای کتاب مردم ایران را به دو دسته‌ی «ترک» و «فارس» تقسیم می‌کند؛ تقسیم مردمان ایرانی در میانه‌های کتاب حتی به مورد «شمالی‌ها» و «جنوبی‌ها» می‌رسد... اصرار بیش‌از اندازه‌ی نویسنده به مطالبات قومیت‌ها همچون آموزش به زبان مادری گاهی اوقات خسته‌کننده و ملال‌آور می‌شود و به نظر چنین می‌آید که خواسته‌ی شخصی خود اوست ...
بی‌فایده است!/ باد قرن‌هاست/ در کوچه‌ها/ خیابان‌ها/ می‌چرخد/ زوزه می‌کشد/ و رمه‌های شادی را می‌درد./ می‌چرخم بر این خاک/ و هرچه خون ماسیده بر تاریخ را/ با اشک‌هایم می‌شویم/ پاک نمی‌شود... مانی، وزن و قافیه تنها اصولی بودند که شعر به وسیلهء آنها تعریف می‌شد؛ اما امروزه، توجه به فرم ذهنی، قدرت تخیل، توجه به موسیقی درونی کلمات و عمق نگاه شاعر به جهان و پدیده‌های آن، ورای نظام موسیقایی، لازمه‌های شعری فاخرند ...