کتاب «در جستجوی خردمندی» [‏‫Letters from a stoic: The 124 epistles of seneca - complete] اثر مشهور سنکا فیلسوف بزرگ رم باستان با ترجمه محمدصادق رئیسی توسط نشر پیام امروز منتشر و راهی بازار نشر شد.

در جستجوی خردمندی» [‏‫Letters from a stoic: The 124 epistles of seneca - complete] اثر مشهور سنکا

به گزارش کتاب نیوز به نقل از مهر، لوکیوس آنائیوس سِنِکا از چهره‌های اصلی فلسفه دوره امپراتوری روم، یکی از پایه‌گذاران اصلی فلسفه رواقی بود که آثارش در دوران رنسانس از سوی بسیاری از افراد شاخص خصوصاً میشل دو مونتنی فیلسوف شهیر فرانسوی مورد ستایش قرار گرفت.

«در جستجوی خردمندی» از مشهوترین آثار سنکا او است که شامل «۱۲۴ نامه اخلاقی به لوسیلیوس» است و سنکا در آنها به فلسفه، تجربه‌ها، شادی‌ها و رنج‌های خود اشاره می‌کند. این نامه‌ها در آخرین سال‌های زندگی سنکا نوشته شده و جملگی خطاب به لوسیلیوس است. لوسیلیوس یک شوالیه رومی بوده که در اثنای نگارشِ «نامه‌ها»، دادستان سیسیل بوده است. به‌نظر می‌رسد تمایلات اپیکوری داشته است، از همین رو است که سنکا بر آن است تا او را با محبت‌آمیزترین رفتار بر فلسفه رواقی تسخیر کند. به‌درستی نمی‌توان گفت آغازِ دوستی آنها از چه زمانی بوده است، اما شاید با اطمینان بشود گفت که سال‌های ۶۳ ۶۵ میلادی باید دوره نگارش نامه‌ها باشد.

لوکیوس آنائیوس سِنِکا مشهور به سِنِکای جوان، اهل رم، فیلسوف رواقی، سیاستمدار، نمایشنامه‌نویس، معلم و مشاور پرقدرت و بانفوذ نرون بود. سِنِکا نیز همچون نویسندگان هم‌عصر خود به‌شدت تحت‌تأثیرِ هنر و ادبیات یونان قرار داشت. او معتقد بود طبیعت معیاری است که انسان باید مطابق با آن زندگی کند و به اصلِ برابری انسان‌ها باور داشت. در جوانی به رُم رفت و در آنجا به مطالعات فلسفی با استادانش آتالوس و فابیانوس پرداخت. به‌سبب توانِ بالا در عرصه سخن‌سنجی و فن خطابه، به سِنا راه یافت و در مدت حکومت کالیگولا از مقام و منزلت بالایی برخوردار شد. اما در سال ۴۱ میلادی به‌سبب محکومیت پرنسس جولیا لیویلاس، خواهر کالیگالونوس، که به‌دلیل حسادت مسالینا متهم شده بود، از مقام خود برکنار و به کورسنا تبعید شد و تنها در سال ۴۹ میلادی و پس از ۸ سال تبعید، مورد عفو آگوستای مقتدر دربار امپراتوری یعنی آگریپینا، که امپراتور جدید روم بود، توانست به پایتخت روم بازگردد و با سفارش آگریپینا به امپراتور کلاودیوس، توانست در نقش معلم، آموزگار و مشاور نرون جوان مشغول به‌کار شود و به تعلیم و تعلم امپراتور آینده اهتمام ورزد و درنهایت مغضوب امپراتور شد و در سال ۶۵ میلادی متهم به شرکت در توطئه پیسو بر ضد نرون شد و به فرمان امپراتور خودکشی کرد.

در بخشی از این‌کتاب می‌خوانیم:

لوسیلیوس عزیز! شما نباید ارزشِ ما را به‌واسطه خرپشته‌هایِ تدفین و این مقبره‌های به اندازۀ نامساوی تخمین بزنید که کنار جاده ردیف می‌شوند؛ خاکسترِ آنان تمامِ انسان‌ها را می‌پوشاند! ما در تولد نابرابریم، اما در مرگ برابر. آنچه درباره شهرها می‌گویم، از ساکنان‌شان نیز می‌گویم: آردئا شبیه روم تسخیر شد. بنیانگذارِ بزرگِ قانونِ بشری تمایزی میان ما بر پایۀ اعقاب والا یا بر پایۀ نام‌های برجسته قائل نشده است، به‌جز در هنگام حیات ما. هرچند هنگامی به پایان رسیدیم که در انتظارِ انسان‌های فانی بودیم، او می‌گوید: «ای جاه‌طلبی، رخت بربند! با تمام آفریدگانی که بار زمین را بر دوش می‌کشند بگذار یک قانون و همان قانون اجرا شود!» ما به‌خاطر تحمل همه‌چیز برابریم؛ هیچ‌کس شکننده‌تر از دیگری نیست، هیچ‌کس از زندگی فردای خود مطمئن نیست.

اسکندر، پادشاه مقدونیه، مطالعه علم هندسه را در پیش گرفت؛ انسانِ اندوهگینی چون او بدین‌ترتیب می‌خواست یاد بگیرد چه کوچک بود زمینی که به تصرف درآورده بود، حتی به قدر کسری! تکرار می‌کنم، انسانی اندوهگین، چون او محدود به درکی بود که عنوان دروغینی را بر دوش می‌کشید؛ زیرا چه کسی می‌تواند «بزرگ» باشد حال آن‌که کوچک است؟ درس‌هایی که به او آموخته می‌شدند، پیچیده و بغرنج بودند و تنها افرادی با پشتکارِ بالا قادر به فراگیری آنها بودند؛ درس‌هایی نبودند که فردِ مجنونی قادر به درک آنها باشد، چه کسی اجازه می‌داد تفکراتش تا فراسوی اقیانوس برود؟ او فریاد برمی‌آورد: «چیزی ساده به من بیاموزید!» اما آموزگارش پاسخ می‌دهد: «این چیزها برای همه یکسان است، اگر برای یکی دشوار باشد برای دیگری نیز دشوار است.»

................ هر روز با کتاب ................

ما خانواده‌ای یهودی در رده بالای طبقه متوسط عراق بودیم که بر اثر ترکیبی از فشارهای ناشی از ناسیونالیسم عربی و یهودی، فشار بیگانه‌ستیزی عراقی‌ها و تحریکات دولت تازه ‌تأسیس‌شده‌ی اسرائیل جاکن و آواره شدیم... حیاتِ جاافتاده و عمدتاً رضایت‌بخش یهودیان در کنار مسلمانان عراق؛ دربه‌دری پراضطراب و دردآلود؛ مشکلات سازگار‌ شدن با حیاتی تازه در ارض موعود؛ و سه سال عمدتاً ناشاد در لندن: تبعید دوم ...
رومر در میان موج نویی‌ها فیلمساز خاصی‌ست. او سبک شخصی خود را در قالب فیلم‌های ارزان قیمت، صرفه‌جویانه و عمیق پیرامون روابط انسانی طی بیش از نیم قرن ادامه داده است... رومر حتی وقتی بازیگرانی کاملاً حرفه‌ای انتخاب می‌کند، جنس بازیگری را معمولاً از شیوه‌ی رفتار مردم معمولی می‌گیرد که در دوره‌ای هدف روسلینی هم بود و وضعیتی معمولی و ظاهراً کم‌حادثه، اما با گفت‌وگوهایی سرشار از بارِ معنایی می‌سازد... رومر در جست‌وجوی نوعی «زندگی‌سازی» است ...
درباریان مخالف، هر یک به بهانه‌ای کشته و نابود می‌شوند؛ ازجمله هستینگز که به او اتهام رابطه پنهانی با همسر پادشاه و نیز نیت قتل ریچارد و باکینگهم را می‌زنند. با این اتهام دو پسر ملکه را که قائم‌مقام جانشینی پادشاه هستند، متهم به حرامزاده بودن می‌کنند... ریچارد گلاستر که در نمایشی در قامت انسانی متدین و خداترس در کلیسا به همراه کشیشان به دعا و مناجات مشغول است، در ابتدا به‌ظاهر از پذیرفتن سلطنت سرباز می‌زند، اما با اصرار فراوان باکینگهم، بالاخره قبول می‌کند ...
مردم ایران را به سه دسته‌ی شیخی، متشرعه و کریم‌خانی تقسیم می‌کند و پس از آن تا انتهای کتاب مردم ایران را به دو دسته‌ی «ترک» و «فارس» تقسیم می‌کند؛ تقسیم مردمان ایرانی در میانه‌های کتاب حتی به مورد «شمالی‌ها» و «جنوبی‌ها» می‌رسد... اصرار بیش‌از اندازه‌ی نویسنده به مطالبات قومیت‌ها همچون آموزش به زبان مادری گاهی اوقات خسته‌کننده و ملال‌آور می‌شود و به نظر چنین می‌آید که خواسته‌ی شخصی خود اوست ...
بی‌فایده است!/ باد قرن‌هاست/ در کوچه‌ها/ خیابان‌ها/ می‌چرخد/ زوزه می‌کشد/ و رمه‌های شادی را می‌درد./ می‌چرخم بر این خاک/ و هرچه خون ماسیده بر تاریخ را/ با اشک‌هایم می‌شویم/ پاک نمی‌شود... مانی، وزن و قافیه تنها اصولی بودند که شعر به وسیلهء آنها تعریف می‌شد؛ اما امروزه، توجه به فرم ذهنی، قدرت تخیل، توجه به موسیقی درونی کلمات و عمق نگاه شاعر به جهان و پدیده‌های آن، ورای نظام موسیقایی، لازمه‌های شعری فاخرند ...