کتاب «تأثیر هخامنشیان در دریای سیاه: تعامل قدرتها» [Achaemenid impact in the Black Sea : communication of powers] با ویرایش ینس نیلینگ و اِلِن رم، توسط مهسا ویسی و علیرضا هژبری نوبری ترجمه و به همت سازمان مطالعه و تدوین کتب دانشگاهی در علوم اسلامی و انسانی (سمت) منتشر شد.
به گزارش کتاب نیوز به نقل از ایلنا، کتاب تأثیر هخامنشیان در دریای سیاه: تعامل قدرتها مجموعهای از مقالههای مرتبط با آثار کشفشده از دوران هخامنشی در محدوده دریای سیاه است. این مقالهها حاصل پژوهشهای میدانی تعدادی از باستانشناسان است که نتایج شگفتآوری از دوران هخامنشی، خارج از مرزهای کنونی ایران ارائه میدهند. مجموع آثار معرفیشده در این کتاب همانند کاخها، انواع زیورآلات، انواع ظروف فلزی، عناصر معماری، و قبور صخرهای، هنری را به نمایش میگذارند که گاه ساخته دست هنرمندان آموزشدیده در کارگاههای پارسی هستند و گاه هنر دست صنعتگران بومی که به زیبایی شاخصههای هنر هخامنشی را با هنر بومی خود درآمیخته و آثاری بدیع خلق کردهاند، و از این رو خواننده را به خوبی با طبقهبندی انواع آثار هنری مرتبط با دوره هخامنشی آشنا میسازند و تصویری ویژه از این دوره ارائه میدهند.
در بخشی از پیشگفتار مترجمان این اثر آمده است:
والایی و شکوهمندی هنر دوران امپراتوری هخامنشی که بر همگان آشکار است حاصل ترکیب هنر سرزمینهای تابعه امپراتوری با هنر بومی و ذکاوت پادشاهان هخامنشی بود که هنری ناب را در تمام جنبههایش پدید آورد. سلطنت پارسیان، واحدهای سیاسی، قومی و جوامع مختلفی را در برمیگرفت که در سراسر این قلمرو پهناور نوعی سیستم هنری یکپارچه، غالب بود. سرزمینهای حوزه دریای سیاه نیز بخشی از این قلمرو بودند که در طی حضور و نفوذ هخامنشیان در آن جا در کنار حفظ هنر بومی خود، تاثیراتی از هنر پارسیان نیز پذیرفتند.
کتاب حاضر مجموعهای از مقالات ارائه شده در کنفرانس سال ۲۰۰۸ م است که به بررسی این آثار و همچنین نقد تاریخی حضور هخامنشیان در این ناحیه پرداخته است. به طور کلی مسئله حضور و آثار هخامنشی در خارج از مرزهای کنونی سرزمین ایران، بسیار مهم و شایان توجه است. بیشک قلمرو پهناور امپراتوری هخامنشی، که از شمال به ساحل شمالی دریای سیاه، از جنوب به ساحل خلیج فارس، از شرق به هند و از غرب به لیبی محدود میشد آثار بینظیری را در خود جای داده است که مطالعه و بررسی آنها نمودهای تازهای از هنر و قدرت هخامنشی را هویدا میکند.
آنچه از نتایج تحقیقات پژوهشگران دوره هخامنشی برمیآید چنین است که غنای آثار و شواهد مادی مربوط به این دوره در خارج از مرزهای امروزی ایران و دورتر از سرزمین اصلی پارسیان در گذشته، چیزی کم از آثار تخت جمشید ندارد. برای نمونه، تالارهای ستوندار مکشوفه از منطقه قفقاز جنوبی، اگرچه شکوه و بزرگی تالارهای ستوندار تخت جمشید را ندارند، اما دنباله رو سبک پارسیان و نمودی از هنر بینالمللی هخامنشیان هستند.
همچنین در این کتاب به بررسی آثار دیگری همانند انواع ظروف فلزی، عناصر معماری، قبور صخرهای و… پرداخته شده که گاه ساخته دست هنرمندان آموزش دیده در کارگاههای پارسی هستند و گاه هنر دست صنعتگران بومی که به زیبایی شاخصههای هنر هخامنشی را با هنر بومی خود درآمیخته و آثاری بدیع خلق کردهاند.
بدیهی است که یافتههای مورد پژوهش در این کتاب تنها بخشی از آثار فراوان دوران شکوهمند هخامنشی در خارج از مرزهای ایران کنونی است و شایسته است دایره این مطالعات در بین پژوهشگران ایرانی نیز گسترش یابد. با امید به اینکه ترجمه این کتاب رویکردهای نوینی را به روی باستانشناسان ایرانی بگشاید.
«تأثیر هخامنشیان در دریای سیاه: تعامل قدرتها» در 356 صفحه و به بهای ۱۲۵ هزار تومان منتشر شده است.
................ هر روز با کتاب ...............
