کتاب «گذر جوانمردان: لوطیان عصر قاجار» افزون بر معرفی و بیان ویژگی‌های این صنف، معنی جوانمردی و تفاوت آن با نالوطی‌گری و ناجوانمردی و مسیر طوالی که لوطیان در عصر قاجار پیمودند، بررسی کرده است.

گذر جوانمردان: لوطیان عصر قاجار

به گزارش کتاب نیوز به نقل از ایبنا، کتاب «گذر جوانمردان: لوطیان عصر قاجار» نوشته فریبا مرادی از سوی نشر تاریخ ایران منتشر شد. این کتاب پس از مقدمه در چهار فصل به فصل اول: لوطی کیست؟، فصل دوم: بررسی نقش سیاسی لوطی‌ها، فصل سوم: بررسی نقش اجتماعی لوطی‌ها و فصل چهارم: هنر و ادبیات می‌‌پردازد. در پایان نیز منابع، مآخذ و نمایه آمده است.

حکومت‌های استبدادی، ضعف ساختار قدرت، هجوم و تسلط بیگانگان و... از جمله عواملی بود که مردم ایران در طول تاریخ همواره با آن درگیر بودند. به مرور زمان گروه‌هایی از میان توده مردم برخاسته و سعی در احقاق حقوق ایشان مقابل دولت‌های وقت کردند. جریان این اشخاص که در طول زمان با نام عیاران، فتیان، اخیان، پهلوانان و... شناخته می‌شدند، با فرازوفرودهای فراوان همراه بود؛ گاه مانند صفاریان موفق به تشکیل حکومت شدند یا همانند سربداران با پایه‌گذاری نهضت مقاومت و بیگانه‌ستیزی مقابل دشمن قد علم کردند، یا در کسوت پهلوان به دربار راه یافتند. اما آنچه همواره میان ایشان مشترک بود، پایبندی به اصول جوانمردی و حمایت از ضعفا بود.

با روی کارآمدن حکومت قاجار، مشکلات خارجی و کشمکش‌های داخلی شاهزادگان بر سر قدرت و بی‌کفایتی شاهان اوضاع کشور را مغشوش و ناآرام کرد. در این شرایط عامه مردم که همواره بدترین صدمات را متحمل می‌شدند، به دنبال مأمنی برای امنیت و حمایت بودند. مرام عیاری و جوانمردی را در این زمان می‌شد در صنف «لوطی‌ها» یافت. اما برخی عوامل این قشر را از مسیر فتوت منحرف کرده و به سمتی سوق داد که بیشتر آنها نه‌تنها کارکردشان به عنوان مدافعان ضعفا از دست دادند، بلکه به معضلی برای طبقه رعیت تبدیل شدند که خود از آن برخاسته بودند. در این کتاب افزون بر معرفی و بیان ویژگی‌های این صنف، معنی جوانمردی و تفاوت آن با نالوطی‌گری و ناجوانمردی و مسیر طوالی که لوطیان در عصر قاجار پیمودند، در دو بخش نقش سیاسی و اجتماعی آن‌ها شرح داده شده و در پایان به جایگاه این قشر در هنر و ادبیات پرداخته شده است.

بخش نخست کتاب اختصاص به شناختن لوطی دارد. در این بخش به مباحثی چون تعریف لوطی در لغت و اصطلاح، پوشاک، آرایش صورت، ابزار و اسباب، سلسله‌مراتب، زبان و ادبیات، تفریحات، مذهب و عقاید و .... لوطیان پرداخته شده است. لوطی‌ها بیشتر به شکل گروه یا دسته‌هایی بودند که در رأس آنها رهبری منتخب تحت عنوان لوطی‌باشی قرار داشت و همین سازمان‌دهی آنها را قادر می‌کرد در امور سیاسی تأثیرگذار باشند. اما ناآگاهی و عدم داشتن دیدگاه ژرف نسبت به مسائل سیاسی موجب شده بود حضور لوطیان در عرصه سیاسی سطحی بود و عموماً به عنوان نیرو و سپاه عناصر صاحب قدرت نقش‌آفرینی می‌کردند. فصل دوم اختصاص به بررسی نقش سیاسی لوطی‌ها در دوره قاجاریه دارد.

لوطی‌ها را در هر قشر و طبقه‌ای می‌شد یافت. به دلیل این گستردگی نیز دسته‌بندی‌های مختلفی از آنها ارائه شده است. این اتفاق نظر وجود دارد که آنها بازماندگان عیاران و فتیان بودند؛ اما در این عصر فرهنگ جوانمردی رو به اضمحلال رفت و گروه‌هایی که به لوطی معروف بودند، در حقیقت پنطی‌هایی بودند که با ایجاد شرارت و آشوب موجب ناامنی و عدم آسایش مردم عادی می‌شدند. آنها تقریباً در هر معرکه‌ای حضور داشتند و مرتکب جنایاتی می‌شدند که از سایر مردم جامعه برنمی‌آمد و در کل به شرارت بیشتر معروف بودند تا مروت. عملکرد لوطیان و نقش اجتماعی آنها در دوره قاجاریه در فصل سوم بررسی شده است.

فصل پایانی کتاب به بررسی نقش و حضور لوطی‌ها در هنر و ادبیات اختصاص یافته است. در این فصل درباره مباحثی چون لوطی‌ها و نمایش آنان، اشعار مربوط به لوطی‌ها، رقص و زبان لوطی‌ها و حضور لوطی‌ها در ادبیات نکاتی ارائه شده است.

کتاب «گذر جوانمردان: لوطیان عصر قاجار» در 188 صفحه، شمارگان یک‌هزار نسخه و قیمت 155 هزار تومان از سوی نشر تاریخ ایران منتشر شد.

................ هر روز با کتاب ...............

دختری نوجوان، زیبا و در آستانه‌ بلوغ است و به خاطر فقر خانواده‌اش در یک محله‌ بدنام زندگی می‌کند... خواهرش نیز یک زن بد نام است... با رسیدن به سن بلوغ باید کار خواهر بزرگترش را انجام دهد تا کمک خرج خانواده باشد... پسر یک راهب ریاکار بودایی است... عاشق میدوری می‌شود اما خجالت می‌کشد از اینکه عشقش را به میدوری اظهار کند؛ به‌رغم اینکه همانند سایر همبازیان خود به کار خواهر بزرگتر میدوری آگاه است ...
تمایل به مبادله و خرید و فروش انگیزه‌های غریزی در انسان‌ها نیست، بلکه صرفاً پدیده‌ای متاخر است که از اروپای قرن 16 آغاز می‌شود... بحران جنگ جهانی اول، رکود بزرگ و جنگ جهانی دوم نتیجه عدم تعادل بین آرمان بازار و رفاه اجتماعی و ناتوانی هرگونه ضدجنبش اجتماعی، نظیر سوسیالیزم و کمونیزم، برای کاهش تنش‌ها بود... تاریخ انگلیس، از جنبش حصارکشی در قرن شانزدهم تا لغو قانون حمایت از فقرا در 1834، تاریخ کالایی سازی جامعه و طبیعت است... نئولیبرال‌ها و فاشیست‌ها همچنان مشغول آرمانشهر بازارند! ...
سنت حشره‌شناسی در ایران به دانشکده‌های کشاورزی پیوند خورده و خب طبعا بیشتر پژوهشگران به مطالعه حشرات آفت می‌پردازند... جمله معروفی وجود دارد که می‌گوید: «ما فقط چیزهایی را حفاظت می‌کنیم که می‌شناسیم»... وقتی این ادراک در یک مدیر سازمانی ایجاد شود، بی‌شک برای اتخاذ تصمیمات مهمی مثل سم‌پاشی، درختکاری یا چرای دام، لختی درنگ می‌کند... دولت چین در سال‌های بعد، صدها هزار گنجشک از روسیه وارد کرد!... سازمان محیط زیست، مجوزهای نمونه‌برداری من در ایران را باطل کرد ...
چه باور کنید و چه نکنید، خروج از بحران‌های ملی نیز به همان نظم و انضباطی نیاز دارند که برای خروج از بحران‌های شخصی نیاز است... چه شما در بحران میانسالی یا در بحران شغلی گرفتار شده باشید و چه کشور شما با کودتا توسط نظامیان تصرف شده باشد؛ اصول برای یافتن راه‌حل خروج از بحران و حرکت روبه جلو یکسان است... ملت‌ها برای خروج از تمامی آن بحران‌ها مجبور بودند که ابتدا در مورد وضعیت کنونی‌شان صادق باشند، سپس مسئولیت‌ها را بپذیرند و در نهایت محدودیت‌های‌شان را کنار بزنند تا خود را نجات دهند ...
در ایران، شهروندان درجه یک و دو و سه داریم: شهرنشینان، روستانشینان و اقلیت‌ها؛ ما باید ملت بشویم... اگر روستاییان مشکل داشته باشند یا فقیر باشند؛ به شهر که می‌روند، همه مشکلات را با خود خواهند برد... رشدِ روستای من، رشدِ بخش ماست و رشدِ شهرستانِ ما رشد استان و کشور است... روستاییان رأی می‌دهند، اهمیت جدولی و آماری دارند اهمیت تولیدی ندارند! رأی هم که دادند بعدش با بسته‌های معیشتی کمکشان می‌کنیم ولی خودشان اگر بخواهند مولد باشند، کاری نمی‌شود کرد... اگر کسی در روستا بماند مفهوم باختن را متوجه ...