کتاب «جادوی زبان» اثر سیروس شمیسا توسط نشر قطره منتشر و راهی بازار نشر شد.

جادوی زبان سیروس شمیسا

به گزارش کتاب نیوز به نقل از مهر، نشر قطره کتاب «جادوی زبان» اثر سیروس شمیسا را با شمارگان ۵۰۰ نسخه، ۲۵۰ صفحه و بهای ۱۰۲ هزار تومان منتشر کرده است. کتاب هشت فصل به ترتیب با این عناوین دارد: «کلیات»، «بدیع»، «کلمات محتمل الضدین»، «ریشه لغات»، «شعبده بازی‌های زبانی»، «تصادفات زبانی»، «خاطره پنهان» و «ناخودآگاه متون».

نویسنده کوشش کرده تا بیان کند که واژه علاوه بر معانی مختلف و داشتن مترادفات و متضادها به لحاظ ظاهر هم مثلاً ابدال و تحریف و قلب و امثال اینها، یک لغت نیست بلکه هاله‌ای از لغات است با اشکال و معانی متفاوت که گاهی درهم پیچیده می‌شوند و در ذهن مفاهیم عجیب و دور از انتظاری ایجاد می‌کنند که به این حالت جادوی زبان گفته می‌شود. در واقع جادوی زبان با ابزار مختلفی که دارد از جمله ایهام تناسب، ایهام تضاد، روابط بینامتنی و… در دل متن حاضر، متن غایب را می‌سازد که چه بسا عمیق‌تر از متن بالفعل است.

شمیسا در بخشی از پیشگفتار خود بر این کتاب چنین نوشته است: «حقیقت این است که بسیاری از مطالب این کتاب همراه با نمونه‌های بیشتر در کتاب‌های دیگر من هم به نحوی آمده است، لذا چندان به مقدمات نپرداختم یا مطالب را طول و تفصیل ندادم، عمده هدف من این بود که مفهوم کلی جادوی زبان را که باعث ارتباطات متعددی در بین کلمات – چه پنهان و چه آشکار – می‌شود، توضیح دهم.

متن ادبی متنی است مبتنی بر تداعی معانی‌های دور و دراز که با گذشت زمان مقداری از آن تداعی‌ها محو می‌شود، اما تداعی‌های جدیدی به آن افزوده می‌شود مثل دیوان حافظ یا بوف کور هدایت. اگر خواننده با این مفهوم آشنا شود خود کارکرد جادوی زبان را در متون ادبی، مذهبی و عرفانی اصیل خواهد دید و شواهد متعددی نیز خواهد یافت. بدین ترتیب مقصود من از جادوی زبان این نیست که کلام بزرگان تا چه حد زیبا، ساحر و افسون کننده است و خواننده را محسور زیبایی خود می‌کند.»

................ هر روز با کتاب ...............

دوران قحطی و خشکسالی در زمان ورود متفقین به ایران... در چنین فضایی، بازگشت به خانه مادری، بازگشتی به ریشه‌های آباواجدادی نیست، مواجهه با ریشه‌ای پوسیده‌ است که زمانی در جایی مانده... حتی کفن استخوان‌های مادر عباسعلی و حسینعلی، در گونی آرد کمپانی انگلیسی گذاشته می‌شود تا دفن شود. آرد که نماد زندگی و بقاست، در اینجا تبدیل به نشان مرگ می‌شود ...
تقبیح رابطه تنانه از جانب تالستوی و تلاش برای پی بردن به انگیره‌های روانی این منع... تالستوی را روی کاناپه روانکاوی می‌نشاند و ذهنیت و عینیت او و آثارش را تحلیل می‌کند... ساده‌ترین توضیح سرراست برای نیاز مازوخیستی تالستوی در تحمل رنج، احساس گناه است، زیرا رنج، درد گناه را تسکین می‌دهد... قهرمانان داستانی او بازتابی از دغدغه‌های شخصی‌اش درباره عشق، خلوص و میل بودند ...
من از یک تجربه در داستان‌نویسی به اینجا رسیدم... هنگامی که یک اثر ادبی به دور از بده‌بستان، حسابگری و چشمداشت مادی معرفی شود، می‌تواند فضای به هم ریخته‌ ادبیات را دلپذیرتر و به ارتقا و ارتفاع داستان‌نویسی کمک کند... وقتی از زبان نسل امروز صحبت می‌کنیم مقصود تنها زبانی که با آن می‌نویسیم یا حرف می‌زنیم، نیست. مجموعه‌ای است از رفتار، کردار، کنش‌ها و واکنش‌ها ...
می‌خواستم این امکان را از خواننده سلب کنم؛ اینکه نتواند نقطه‌ای بیابد و بگوید‌ «اینجا پایانی خوش برای خودم می‌سازم». مقصودم این بود که خواننده، ترس را در تمامی عمق واقعی‌اش تجربه کند... مفهوم «شرف» درحقیقت نام و عنوانی تقلیل‌یافته برای مجموعه‌ای از مسائل بنیادین است که در هم تنیده‌اند؛ مسائلی همچون رابطه‌ فرد و جامعه، تجدد، سیاست و تبعیض جنسیتی. به بیان دیگر، شرف، نقطه‌ تلاقی ده‌ها مسئله‌ ژرف و تأثیرگذار است ...
در شوخی، خود اثر مایه خنده قرار می‌گیرد، اما در بازآفرینی طنز -با احترام به اثر- محتوای آن را با زبان تازه ای، یا حتی با وجوه تازه ای، ارائه می‌دهی... روان شناسی رشد به ما کمک می‌کند بفهمیم کودک در چه سطحی از استدلال است، چه زمانی به تفکر عینی می‌رسد، چه زمانی به تفکر انتزاعی می‌رسد... انسان ایرانی با انسان اروپایی تفاوت دارد. همین طور انسان ایرانیِ امروز تفاوت بارزی با انسان هم عصر «شاهنامه» دارد ...