کتاب «سیاست خارجی افغانستان» نوشته محسن مدیرشانه‌چی چکیده و ماحصل سال‌ها پژوهش و تدریس شانه‌چی به شمار می‌رورد. در این اثر پس از بیان برخی مباحث نظری درباره سیاست خارجی و اشاره‌ای در هر مورد در انطباق آن با سیاست خارجی افغانستان است.
به گزارش کتاب نیوز به نقل از ایبنا، کتاب «سیاست خارجی افغانستان» نوشته محسن مدیرشانه‌چی از سوی انتشارات نگاه منتشر شد. این کتاب سیر سیاست خارجی این کشور در صد سال اخیر، که طی آن افغانستان با کسب یا استرداد استقلال به تنظیم و پیشبرد سیاست خارجی خود پرداخته، بررسی شده است. معرفی مختصر پادشاهان یا رؤسای جمهور افغانستان، اصول کلی و رویکردها و راهکارهای شاخص سیاست خارجی و مهم‌ترین حوادث و وقایع حیطه سیاست خارجی هر دوره، از جمله نکاتی است که در این اثر مطمح نظر نویسنده قرار گرفته است.
محسن مدیرشانه‌چی درباره تالیف کتاب «سیاست خارجی افغانستان» می‌نویسد: «از سال ۱۳۸۹ که تدریس مضمون سیاست خارجی و روابط خارجی افغانستان را در دانشگاه آزاد اسلامی افغانستان عهدهدار شدم، در پی تألیف کتابی در این رابطه بودم؛ چراکه بهرغم مطالب مفیدی که به فارسی و زبانهای دیگر ضمن برخی کتب نشر یافته در افغانستان و ایران و غیر آن دیده میشد، کتاب جامع و موثقی که بهطور مشخص به سیاست خارجی افغانستان یا روابط و مناسبات خارجی این کشور پرداخته باشد، در دست نبود. صرفا در برخی کتب مربوط به تاریخ افغانستان در انتهای هر مبحث که به زندگی و اقدامات یکی از شاهان یا رؤسای جمهور افغانستان تخصیص مییافت، گاه اشاراتی نیز به برخی مطالب مربوط به روابط این کشور و دیگر ممالک صورت گرفته بود و در این موارد نیز به سیاست خارجی افغانستان در این ادوار تقریبا اشاره‌ای نشده بود.
در یکی دو کتاب نیز که در نام اثر سیاست خارجی افغانستان دیده میشد، در مطالب مندرج در متن چندان نشانی از سیاست خارجی یا روابط خارجی این کشور نبود. مقالات مرتبط با موضوع در برخی نشریات نیز طبعا به گوشههایی از مباحث مرتبط میپرداخت و در فضای مجازی هم به همین ترتیب ضمن مباحث دیگر گاه تنها اشاراتی پراکنده به برخی جوانب سیاست خارجی یا روابط خارجی افغانستان دیده میشد. بدینسان، با آن‌که به مسائل افغانستان در منابع گوناگون بسیار پرداخته شده اما سیاست خارجی و روابط خارجی این کشور تحتالشعاع مسائل دیگر قرار گرفته و تقریبا هیچ منبع مکتوبی که به گونهای روشمند و جامع به موضوع پرداخته باشد، موجود نبود. کتاب حاضر بر این اساس نوشته شد و امید است مقدمه‌ای در تدوین آثار تفصیلی‌تر در این مورد باشد.»
در این پژوهش پس از ذکر برخی مباحث نظری درباره سیاست خارجی و اشاره‌ای در هر مورد در انطباق آن با سیاست خارجی افغانستان، پا به پای تاریخ پیش میرود و به بررسی اجمالی سیر سیاست خارجی افغانستان در صد سال اخیر میپردازد که طی آن افغانستان با کسب یا استرداد استقلال، به تنظیم و پیشبرد سیاست خارجی خود پرداخت. در هر مرحله که علیالاصول به دوره سلطنت یا ریاستجمهوری یکی از پادشاهان یا رؤسای جمهور افغانستان مربوط میشود، پس از ذکر زندگینامه مختصر پادشاه یا رئیسجمهور، اشاره‌ای اجمالی به مسائل داخلی کشور طی آن دوره صورت می‌گیرد؛ چرا که سیاست خارجی معمولا دنباله سیاست داخلی و در ارتباط با آن و متأثر از آن است. سپس بحث اصلی ارائه شده که بررسی سیاست خارجی دوره مورد نظر است.
در این بررسی ضمن اشارات اجمالی به مهم‌ترین حوادث و وقایع حیطه سیاست خارجی، اصول کلی و رویکردهای شاخص سیاست خارجی کشور در آن دوره مورد نظر قرار می‌گیرد و در انطباق با مقولات نظری سیاست خارجی، به جهتگیریها، اهداف، راهبردها و راهکارهای سیاست خارجی هر دوره و ابزارهای اعمال سیاست خارجی و نیز منابع رسمی سیاست خارجی در دوره مورد نظر اشاره میشود.
طبعا نیمنگاهی نیز در این سیر به مهم‌ترین فرازهای روابط خارجی افغانستان در دوره مورد نظر که شکل دهنده و نشانگر مسیر کلی سیاست خارجی کشور در آن دوره بوده است، صورت می‌گیرد. در بررسی و معرفی سیاست خارجی هر دوره بالضروره از وزرای خارجه آن دوره در مقام سکانداران و مجریان سیاست خارجی و احیانا برخی دیگر از دیپلماتها و دستاندرکاران مؤثر سیاست خارجی یاد میشود.
کتاب «سیاست خارجی افغانستان» نوشته محسن مدیرشانه‌چی در 154 صفحه و قیمت 55 هزار تومان با جلد شومیز از سوی انتشارات نگاه منتشر شده است.
