یک طرف جنگ و یک طرف زندگی | اعتماد


آسمان خاکستری، آدم‌های خاکستری، احساسات خاکستری، جنگ خاکستری...
مردی که خانواده‌اش را رها می‌کند و با زن دیگری، زندگی تازه‌ای آغاز می‌کند؛ پسری که مادر و برادر کوچکش را تنها می‌گذارد تا به ارتش ملحق شود و سربازی که به هوای زنی در شهر، شروع به دزدی از هم خدمتی‌هایش می‌کند؛ همه و همه به هم مرتبطند؛ همه این خرده قصه‌ها به قلم توبیاس ولف [Tobias Wolff] در هم تنیده شده‌اند و جهانی ساخته‌اند که از سربازخانه خارج می‌شود و به زیست امروز ما طعنه می‌زند.

«دزد پادگان» [The barracks thief]  توبیاس ولف [Tobias Wolff]

«دزد پادگان» [The barracks thief] چنان است که زندگی؛ تمام زندگی؛ نه همیشه در اوج و نه همیشه در افول. زیستن در روزهایی که یک طرف جنگ است و یک طرف زندگی؛ مردمی که در شهرها تا نیمه‌شب می‌نوشند و سربازانی که ابتدای شب به رختخواب رفته و در رویای درجه گرفتن به خواب می‌روند.

«فیلیپ»، «هابارد» و «لوییس» تازه سربازانی هستند که هرکدام به منظوری وارد ارتش می‌شوند تا در مقابل ارتش ویتنام بجنگند؛ هرسه آنها مورد تمسخر بالا دستی‌ها قرار می‌گیرند و همین موضوع بنیان دوستی‌ای بین‌شان به وجود می‌آورد. تازه واردها مورد تحقیر و توهین سرگروهبان‌ها هستند؛ در بخشی از داستان آمده است: «یونیفرم‌های‌مان از عرق تیره شده بود. بوی گند روغنِ تفنگ‌های‌مان بلند شده بود. صورت‌های‌مان می‌درخشید. سکوت بین‌مان عمیق و عمین‌تر شد. سرگروهبان آمد و گفت که شبیه دختربچه‌هاییم و بچه خوک و زگیل خطاب‌مان کرد. چند تا بچه غورباغه بیشتر نبودیم. جزو دسته او نبودیم. ما را به صف کرد و بازرسی‌مان کرد. گفت که باید بابت قناسی و حماقت‌مان توی دادگاه نظامی محاکمه می‌شدیم.»

در سربازخانه آنقدرها هم اوضاع بد نیست تا اینکه یک نفر شروع به دزدی از سربازان و افسران می‌کند؛ یک نفر که خودی است و بیشترین شک به سمت تازه واردها می‌رود و دوست‌ها به هم مشکوک می‌شوند. ماجرای دزدی تا آنجا پیش می‌رود که شبی، هابارد زخمی می‌شود و زخم او همه را در یافتن دزد، مصرتر می‌کند. نویسنده چندان درباره زندگی خارج از سربازخانه صحبت نمی‌کند اما آن زندگی دور از خانه، همواره با سربازان است. «توبیاس ولف»، طی دو دهه گذشته و پیش از آن، همواره با داستان‌های کوتاهی شناخته شده که استادانه شکل گرفته و بسیار متنوعند و خود در مصاحبه‌ای –که انتهای کتاب آمده است- اشاره می‌کند: «می‌توان این آثار را وام‌دار آثار ریموند کارور، کاترن ان پورتر و ارنست همینگوی و داستان‌های آنتوان چخوف دانست. »

در میان آثار ولف، «دزد پادگان» برنده جایزه پن-فاکنر در سال 1985 شد. او همچنین جایزه آکادمی هنر و ادبیات امریکا را در سال 2001دریافت کرد. آثار ادبی این نویسنده در زمره بهترین آثار امروز امریکا به شمار می‌روند. او تاثیری که از همینگوی گرفته را انکار نمی‌کند و در این باره می‌گوید: «من عاشق همینگوی ام؛ عاشقش هستم و در عین حال از او بیزارم و از دستش عصبانی هم می‌شوم. اما وقتی درباره تاثیری که بر من گذاشته حرف می‌زنم، منظورم صرفا تحسین او نیست. من درباره تاثیراتی صحبت می‌کنم که بر ما نویسنده‌ها گذاشته که ممکن است حتی از آنها آگاه نباشیم.» ولف نظر جالبی درباره هنر دارد؛ او معتقد است: «هنر قرار نیست کاری بکند. تنها قرار است باشد، برای آن لذت پرشوری که از کار هنری می‌بریم و نوع متفاوتی از لذت که وقت خواندن اثری ماندگار و جاودانه نصیب‌مان می‌شود که ضمنا به خودی خود و به تنهایی زیباست.»

«دزد پادگان» هم از نظرگاه او در خصوص هنر مستثنی نیست؛ یک داستان معاصر با فرم و زبانی ساده که پیچیدگی‌های درونی دارد و خواندنش برای علاقه‌مندان به ادبیات، خالی از لطف نیست. ریموند کارور درباره ولف گفته است: «توبیاس ولف یک جورهایی به رازهای مشترک ما پی برده است و ظاهرا مصمم است که هرچه را می‌داند به زبان بیاورد.»

................ تجربه‌ی زندگی دوباره ...............

عوامل روان‌شناختی مانند اطمینان بیش‌ازحد، ترس از شکست، حس عدالت‌طلبی، توهم پولی و تاثیر داستان‌ها، نقشی کلیدی در شکل‌گیری تحولات اقتصادی ایفا می‌کنند. این عوامل، که اغلب در مدل‌های سنتی اقتصاد نادیده گرفته می‌شوند، می‌توانند توضیح دهند که چرا اقتصادها دچار رونق‌های غیرمنتظره یا رکودهای عمیق می‌شوند ...
جامعیت علمی همایی در بخش‌های مختلف مشخص است؛ حتی در شرح داستان‌های مثنوی، او معانی لغات را باز می‌کند و به اصطلاحات فلسفی و عرفانی می‌پردازد... نخستین ضعف کتاب، شیفتگی بیش از اندازه همایی به مولانا است که گاه به گزاره‌های غیر قابل اثبات انجامیده است... بر اساس تقسیم‌بندی سه‌گانه «خام، پخته و سوخته» زندگی او را در سه دوره بررسی می‌کند ...
مهم نیست تا چه حد دور و برِ کسی شلوغ است و با آدم‌ها –و در بعضی موارد حیوان‌ها- در تماس است، بلکه مهم احساسی است که آن شخص از روابطش با دیگران تجربه می‌کند... طرفِ شما قبل از اینکه با هم آشنا شوید زندگی خودش را داشته، که نمی‌شود انتظار داشت در زندگی‌اش با شما چنان مستحیل شود که هیچ رد و اثر و خاطره‌ای از آن گذشته باقی نماند ...
از فروپاشی خانواده‌ای می‌گوید که مجبور شد او را در مکزیک بگذارد... عبور از مرز یک کشور تازه، تنها آغاز داستان است... حتی هنگام بازگشت به زادگاهش نیز دیگر نمی‌تواند حس تعلق کامل داشته باشد... شاید اگر زادگاهشان کشوری دموکرات و آزاد بود که در آن می‌شد بدون سانسور نوشت، نویسنده مهاجر و آواره‌ای هم نبود ...
گوته بعد از ترک شارلوته دگرگونی بزرگی را پشت سر می‌گذارد: از یک جوان عاشق‌پیشه به یک شخصیت بزرگ ادبی، سیاسی و فرهنگی آلمان بدل می‌شود. اما در مقابل، شارلوته تغییری نمی‌کند... توماس مان در این رمان به زبان بی‌زبانی می‌گوید که اگر ناپلئون موفق می‌شد همه اروپای غربی را بگیرد، یک‌ونیم قرن زودتر اروپای واحدی به وجود می‌آمد و آن‌وقت، شاید جنگ‌های اول و دوم جهانی هرگز رخ نمی‌داد ...