فروپاشی جهان | سازندگی


گور ویدال [Gore Vidal] از برجسته‌ترین و جنجال‌برانگیز‌ترین رمان‌نویس‌های آمریکایی است که او را با رمان تاریخی «آفرینش» می‌شناسند؛ رمانی که ترجمه فارسی آن موجب شد تا چهره‌های سرشناسی چون یداله رویایی و مسعود بهنود در ستایش آن دست به قلم ببرند و آن را یکی از موفق‌ترین آثار ترجمه فارسی برشمرند که تاثیر زیادی بر آنها داشته است. حضور ایران (و نگاه متفاوت او به سیاست‌های آمریکا) در بسیاری از رمان‌های تاریخی گور ویدال، لذت خواندن رمان‌های او را برای خواننده فارسی‌زبان دوچندان کرده و همین امر موجب ترجمه بسیاری از آثار او به فارسی شده است.

خلاصه کتاب معرفی کالکی» [Kalki] گور ویدال [Gore Vidal]،

به‌تازگی نشر فرهنگ معاصر، رمان «کالکی» [Kalki] را با ترجمه فریدون مجلسی از این نویسنده منتشر کرده است.

کالکی یک رمان پیش و پساآخرزمانی است که در سال ۱۹۷۸ منتشر شد و در همان سال به مرحله نهایی جایزه ادبی نبولا راه یافت. آر. زی. شپرد، منتقد تایم، «کالکی» را نمایشی آخرزمانی بر‌شمرد که با زبردستی مفاهیمی از قبیل فمینیسم، عرفان، علوم تخیلی، تخیلات علمی، قانون دوم ترمودینامیک، قانون اول بقا، مد و حیله‌گری حیوانی پایین را ترکیب می‌کند و دارای طرحی است که به‌طرز شرورانه‌ای هوشمندانه است. اورسن اسکات کارد نویسنده و منتقد نیز در ستایش آن نوشت: «کالکی این احساس حزن‌انگیز را در خواننده تداعی می‌کند؛ اینکه چهار میلیارد نفر بدون هراس و بدون داشتن فرصت برای آلوده‌ساختن آخرین لحظات زندگی خود به توبه یا طمع به‌طور ناگهانی ناپدید شوند.»

داستان «کالکی» از این قرار است: تدی توسط روزنامه‌ای استخدام می‌شود تا به کاتماندو برود تا روی داستان کالکی کار کند، یک سرباز سابق آمریکایی بلوند و زیبا، که رهبری یک فرقه ثروتمند هندو را بر عهده دارد و موعظه می‌کند که جهان در سوم آوریل به پایان خواهد رسید. تدی به شرق می‌رود، بمبی را در هواپیما پیدا می‌کند، ماموران سیا را در لباس مبدل می‌بیند و شواهدی مبنی بر قاچاق مواد مخدر را در همه‌جا می‌یابد، اما با وجود این، او عاشق کالکی می‌شود - و او هم متقابلا او را تبدیل به یکی از پنج استاد کاملی می‌کند که از آخرزمان جان سالم به‌در خواهند برد. با تبلیغات تدی، کالکی و همراهانش به ایالات متحده می‌روند، با سیاستمداران سالخورده و اوباش همنشین می‌شوند و تجمعی بزرگ در میدان مدیسون را تدارک می‌بینند که ظاهرا کالکی در آنجا ترور می‌شود، اما در واقعیت این‌گونه نیست.

«کالکی» علاوه بر شباهات‌هایی با «قلعه مالویل» شاهکار روبر مرل، به «گهواره گربه»ی کورت ونه‌گات نیز شباهت‌هایی دارد، اما اثری مستقل از همه آنها است. اگر فرض بگیریم گور ویدال آن را به‌عنوان مقدمه‌ای جدی برای وقایع پیش رو نوشته باشد، وضعیت حتی بدتر نیز می‌شود: جهان پایان می‌یابد، همانطور که کالکی وعده داده بود و تحت‌تاثیر تدی، بدون اینکه خودش بداند با پخش ویروسی کشنده با هواپیما مقدمات وقوع آن را مهیا کرد. صفحات آخر کتاب که در آن پنج استاد کامل در زمین متروک پرسه می‌زنند و نمی‌توانند نسل جدیدی را تکثیر کنند و گسترش دهند به‌خوبی نگاشته شده است. به‌نظر می‌رسد ویدال واقعا معتقد است که کاهش استانداردها و افزایش آنتروپی، آخرزمان را به ارمغان خواهد آورد (پایان دنیا و سرما نزدیک است) - اما این حماقت راهی برای مبارزه با آن نیست. درواقع، اگر کالکی «رمانی حقیقی» از این رمان‌نویس برجسته باشد، به‌نظر می‌رسد که آخرزمان از قبل در عرصه ادبیات آغاز شده است.

................ تجربه‌ی زندگی دوباره ...............

طنز مردمی، ابزاری برای مقاومت است. در جهانی که هر لبخند واقعی تهدید به شمار می‌رود، کنایه‌های پچ‌پچه‌وار در صف نانوایی، تمسخر لقب‌ها و شعارها، به شکلی از اعتراض درمی‌آید. این طنز، از جنس خنده‌ و شادی نیست، بلکه از درد زاده شده، از ضرورت بقا در فضایی که حقیقت تاب‌آوردنی نیست. برخلاف شادی مصنوعی دیکتاتورها که نمایش اطاعت است، طنز مردم گفت‌وگویی است در سایه‌ ترس، شکلی از بقا که گرچه قدرت را سرنگون نمی‌کند اما آن را به سخره می‌گیرد. ...
هیتلر ۲۶ساله، در جبهه شمال فرانسه، در یک وقفه کوتاه میان نبرد، به نزدیک‌ترین شهر می‌رود تا کتابی بخرد. او در آن زمان، اوقات فراغتش را چگونه می‌گذراند؟ با خواندن کتابی محبوب از ماکس آزبرن درباره تاریخ معماری برلین... اولین وسیله خانگی‌اش یک قفسه چوبی کتاب بود -که خیلی زود پر شد از رمان‌های جنایی ارزان، تاریخ‌های نظامی، خاطرات، آثار مونتسکیو، روسو و کانت، فیلسوفان یهودستیز، ملی‌گرایان و نظریه‌پردازان توطئه ...
در طبقه متوسط، زندگی عاطفی افراد تحت تأثیر منطق بازار و بده‌بستان شکل می‌گیرد، و سرمایه‌گذاری عاطفی به یکی از ابزارهای هدایت فرد در مسیر موفقیت و خودسازی تبدیل می‌شود... تکنیک‌های روانشناسی، برخلاف ادعای آزادی‌بخشی، در بسیاری از موارد، افراد را در قالب‌های رفتاری، احساسی و شناختی خاصی جای می‌دهند که با منطق بازار، رقابت، و نظم سازمانی سرمایه‌دارانه سازگار است ...
صدام حسین بعد از ۲۴۰ روز در ۱۴ دسامبر ۲۰۰۳ در مزرعه‌ای در تکریت با ۷۵۰ هزار دلار پول و دو اسلحه کمری دستگیر شد... جان نیکسون تحلیلگر ارشد سیا بود که سال‌های زیادی از زندگی خود را صرف مطالعه زندگی صدام کرده بود. او که تحصیلات خود را در زمینه تاریخ در دانشگاه جورج واشنگتن به پایان رسانده بود در دهه ۱۹۹۰ به استخدام آژانس اطلاعاتی آمریکا درآمد و علاقه‌اش به خاورمیانه باعث شد تا مسئول تحلیل اطلاعات مربوط به ایران و عراق شود... سه تریلیون دلار هزینه این جنگ شد ...
ما خانواده‌ای یهودی در رده بالای طبقه متوسط عراق بودیم که بر اثر ترکیبی از فشارهای ناشی از ناسیونالیسم عربی و یهودی، فشار بیگانه‌ستیزی عراقی‌ها و تحریکات دولت تازه ‌تأسیس‌شده‌ی اسرائیل جاکن و آواره شدیم... حیاتِ جاافتاده و عمدتاً رضایت‌بخش یهودیان در کنار مسلمانان عراق؛ دربه‌دری پراضطراب و دردآلود؛ مشکلات سازگار‌ شدن با حیاتی تازه در ارض موعود؛ و سه سال عمدتاً ناشاد در لندن: تبعید دوم ...