جستجوی یک دوچرخه‌ی دزدیده‌شده بهانه‌ای به دست نویسنده می‌دهد تا از بیکاری در کشوری سخن گوید که نیم قرن است از این درد رنج می‌کشد... در این رهگذر، محله‌های فقیر و مردمان آن توصیف شده‌اند: دزدان و همدستان آنها، روسپیان و پااندازان، و تاجران مشکوک... شخصیت اصلی داستان سعی می‌کند که پلیس را درگیر این داستان کند، اما کاملاً شکست می‌خورد... با وساطت روسپی می‌تواند دوچرخه‌اش را دوباره از دزد خریداری کند

دزد دوچرخه [Ladri di Biciclette یا Bicycle Thieves].  لویجی بارتولینی

دزد دوچرخه [Ladri di Biciclette یا Bicycle Thieves]. رمانی از لویجی بارتولینی1 (1892-1963)، نویسنده‌ی ایتالیایی، که در 1946 منتشر شد. موضوعِ جستجوی یک دوچرخه‌ی دزدیده‌شده بهانه‌ای به دست نویسنده می‌دهد تا از بیکاری در کشوری سخن گوید که نیم قرن است از این درد رنج می‌کشد. او امکان می‌یابد که به عمق انزوای انسان شهرنشین راه یابد؛ انسانی که قادر به یافتن هیچ کمکی نیست، حتی آن زمان که در چنگال اندوهی عظیم دست و پا می‌زند. شهر رم، با کوچه‌های پیچ‌درپیچ، از زمان‌های بسیار دور مأوای بدکاران بوده است. در این رهگذر، محله‌های فقیر و مردمان آن توصیف شده‌اند: دزدان و همدستان آنها، روسپیان و پااندازان، و تاجران مشکوک. شخصیت اصلی داستان سعی می‌کند که پلیس را درگیر این داستان کند، اما کاملاً شکست می‌خورد. آخرین دستاویزش فلوریندا2ی روسپی است که از او می‌خواهد تا نقش واسطه را ایفا کند، و با وساطت این روسپی می‌تواند دوچرخه‌اش را دوباره از دزد خریداری کند. نویسنده با تمسخری تلخ راهی دراز را که برای به‌دست‌آوردن شیء گم‌شده طی کرده است توصیف می‌کند، و با این جمله‌ها به داستانش پایان می‌دهد: «مادام که زندگی می‌کنیم، کارمان تنها این است که آنچه را گم کرده‌ایم بیابیم. ممکن است یک بار، دو بار، سه بار در این کار موفق شویم، همان‌طور که من خود دوبار موفق شده‌ام. اما بار سوم، دیگر هیچ نخواهم یافت. تکرار می‌کنم که همه‌ی زندگی چنین است. زندگی دویدن به عقب است که با شکست و مرگ پایان می‌یابد». دزد دوچرخه موضوع فیلمی بسیار مشهور ساخته‌ی ویتوریو د سیکا3 شده است.

مهشید نونهالی. فرهنگ آثار. سروش


1. Luigi Bartolini 2. Florinda 3. Vittorio de Sica

................ تجربه‌ی زندگی دوباره ...............

پس از ۲۰ سال به موطن­‌شان بر می­‌گردند... خود را از همه چیز بیگانه احساس می‌­کنند. گذشت روزگار در بستر مهاجرت دیار آشنا را هم برای آنها بیگانه ساخته است. ایرنا که که با دل آکنده از غم و غصه برگشته، از دوستانش انتظار دارد که از درد و رنج مهاجرت از او بپرسند، تا او ناگفته‌­هایش را بگوید که در عالم مهاجرت از فرط تنهایی نتوانسته است به کسی بگوید. اما دوستانش دلزده از یک چنین پرسش­‌هایی هستند ...
ما نباید از سوژه مدرن یک اسطوره بسازیم. سوژه مدرن یک آدم معمولی است، مثل همه ما. نه فیلسوف است، نه فرشته، و نه حتی بی‌خرده شیشه و «نایس». دقیقه‌به‌دقیقه می‌شود مچش را گرفت که تو به‌عنوان سوژه با خودت همگن نیستی تا چه رسد به اینکه یکی باشی. مسیرش را هم با آزمون‌وخطا پیدا می‌کند. دانش و جهل دارد، بلدی و نابلدی دارد... سوژه مدرن دنبال «درخورترسازی جهان» است، و نه «درخورسازی» یک‌بار و برای همیشه ...
همه انسان‌ها عناصری از روباه و خارپشت در خود دارند و همین تمثالی از شکافِ انسانیت است. «ما موجودات دوپاره‌ای هستیم و یا باید ناکامل بودن دانشمان را بپذیریم، یا به یقین و حقیقت بچسبیم. از میان ما، تنها بااراده‌ترین‌ها به آنچه روباه می‌داند راضی نخواهند بود و یقینِ خارپشت را رها نخواهند کرد‌»... عظمت خارپشت در این است که محدودیت‌ها را نمی‌پذیرد و به واقعیت تن نمی‌دهد ...
در کشورهای دموکراتیک دولت‌ها به‌طور معمول از آموزش به عنوان عاملی ثبات‌بخش حمایت می‌کنند، در صورتی که رژیم‌های خودکامه آموزش را همچون تهدیدی برای پایه‌های حکومت خود می‌دانند... نظام‌های اقتدارگرای موجود از اصول دموکراسی برای حفظ موجودیت خود استفاده می‌کنند... آنها نه دموکراسی را برقرار می‌کنند و نه به‌طور منظم به سرکوب آشکار متوسل می‌شوند، بلکه با برگزاری انتخابات دوره‌ای، سعی می‌کنند حداقل ظواهر مشروعیت دموکراتیک را به دست آورند ...
نخستین، بلندترین و بهترین رمان پلیسی مدرن انگلیسی... سنگِ ماه، در واقع، الماسی زردرنگ و نصب‌شده بر پیشانی یک صنمِ هندی با نام الاهه ماه است... حین لشکرکشی ارتش بریتانیا به شهر سرینگاپاتام هند و غارت خزانه حاکم شهر به وسیله هفت ژنرال انگلیسی به سرقت رفته و پس از انتقال به انگلستان، قرار است بر اساس وصیت‌نامه‌ای مکتوب، به دخترِ یکی از اعیان شهر برسد ...