«رنج؛ سلامتی، بیماری، فقر» [Affliction : health, disease, poverty] اثر وینا داس [Veena Das] با ترجمه نرگس خالصی‌مقدم منتشر شده، تحلیل درخشانی از بیماری و شبکه‌های روابط متصل به آن در زندگی فقرای محلات کم‌درآمد دهلی است.

رنج؛ سلامتی، بیماری، فقر» [Affliction : health, disease, poverty]  وینا داس [Veena Das]

به گزارش کتاب نیوز به نقل از ایبنا، مترجم درباره کتاب می‌نویسد: «این کتاب وصف و شرح ماوقع و نتایج یک تحقیق انسان‌شناختی درباره رنج بیماری، رنج فقر و رنج بیماری در بستر فقر است که وینا داس، انسان‌شناس- اکتیویست (به زعم من)، آن را از خلال روایت‌های بیماری و شرح حال روابطی که به واسطه بیماری از بین می‌روند و به واسطه بیماری ایجاد می‌شوند روایت می‌کند؛ رنجی قرین گوشت و خون که در امر روزمره مستحیل است و مهابت یک رویداد را ندارد.

تحقیقات وینا داس دامنه‌ای وسیع دارد، اما فارغ از موضوع، شالوده کارهایش مبتنی بر فرض تولید مفهوم از طریق مردم‌نگاری است. این‌که چطور می‌توان سنت‌های فلسفی و ادبی ملل و اقوام را (در کارهای خود او، هند) بازنمایی درک نظری و عملی آن‌ها از جهان و زندگی دانست و چگونه می‌شود بافت و خطوط زندگی روزمره را ترجمه و مسیر به هم پیوستن امر روزمره و رویداد را در ایجاد امر عادی و امر بحرانی رصد کرد. خشونت و رنج اجتماعی از دهه 1980 موضوع کارهای متعدد داس بوده است.»

نرگس خالصی مقدم در ادامه این یادداشت آورده است: «کتاب حاضر تحلیل درخشانی از بیماری و شبکه‌های روابط متصل به آن در زندگی فقرای محلات کم‌درآمد دهلی است. داس در این کتاب ابتدا مسیرهای مختلف بیماری را بررسی می‌کند. این‌که در چه شرایطی بیماری در امر روزمره جذب می‌شود و چگونه بدن، روابط و حتی جهان فرد را در معرض خطر قرار می‌دهد. سپس درک درمانگران، شفادهندگان و پزشکان مختلف از زندگی، تکلیف و شیوه‌های درمانی‌شان را شرح می‌دهد. از خلال این شرح و وصف تنوع حیرت‌انگیز پزشکان در بازارهای محلی محلات فقیرنشین دهلی نشان می‌دهد که چگونه جادو و تکنیک در تجربه درمانی درمانگرانه و بیماران به هم می‌پیوندند. داس می‌پرسد: دانش تخصصی چیست؟ پزشک چه می‌داند و بیمار چه می‌داند؟ چگونه این اشکال مختلف دانش در مواجهه بالینی تعریف می‌شود؟ تجربه بیمار چه جایگاهی در مواجهات بالینی دارد؟ چگونه بیماری به‌مثابه رویدادی روزمره و دانش موجود درباره آن می‌تواند پیامد سیاست‌های بزرگ‌تر در سطح ملی و جهانی باشد؟ به زعم داس، درک سلامتی به عنوان کالای اعتباری و کالای تجربی، درک ما را از دانش پزشک و چگونگی ارتباط آن با دانش بیمر به چالش می‌کشد.»

داس در جایی از کتاب به نوشتار انسان‌شناختی به مثابه نمایش اشاره می‌کند که شخصیت‌ها، علایق، استراتژی‌ها، احساسات، وقایع و فجایع را در صحنه‌های واقعیت زندگی قرار می‌دهد. نوشتار خود او در این کتاب نمونه درستی از این مردم‌نگاری - نمایش است. اما خواهیم خواند که داس این کار را نه تنها در جهت همدردی یا همدلی یا ارزش متقاعد کننده آن، بلکه برای فراخواندن جامعه، سیاستمداران، سیاستگذاران و متخصصان و بیدار کردن آن‌ها از فراموشی انتزاع نظری و آماری انجام می‌دهد. در این کتاب صحنه‌های نمایش زندگی روزمره با چند شخصیت اصلی ساخته شده است. صحنه‌های اول درباره نارسایی مراقبت است. در صحنه‌های بعد ورود عنصر خانواده نمایش را پیچیده‌تر می‌کند. این پیچیدگی در صحنه‌های بعدتر با تجربه کودکی و حضور یک کودک مسئله‌دار تشدید می‌شود. آخرین و مفصل‌ترین صحنه، صحنه‌ی بازی نیروهای روانی، اجتماعی، سیاسی و اقتصادی مرئی و نامرئی است که تفسیر آن کاری مخاطره‌آمیز و همان‌طور که خود داس می‌گوید، مستلزم گشودگی به تحمل و درک همه این نیروهاست.»

کتاب از هفت فصل با عنوان‌های «بدن چگونه سخن می‌گوید»، «کودک بیماری و مرگ را می‌آموزد»، «بیماری روانی، نهادهای روان‌پزشکی و تکنیکی زندگی‌ها»، «روابط پرخطر: تکنولوژی، خویشاوندی و ارواح وحشی»، «داروها، بازارها و شفا»، «گفتمان سلامت جهانی و چشم‌انداز سیاره زمین» و «جمع‌بندی: اندیشه‌هایی برای روزهای پس از فردا» تشکیل شده است.

 کتاب «رنج؛ سلامتی، بیماری، فقر» اثر وینا داس با ترجمه نرگس خالصی‌مقدم را دفتر مطالعات اجتماعی و فرهنگی شهرداری تهران در 283 صفحه با شمارگان 300 نسخه و قیمت 60 هزار تومان منتشر کرده است.

................ تجربه‌ی زندگی دوباره ...............

می‌خواستم این امکان را از خواننده سلب کنم؛ اینکه نتواند نقطه‌ای بیابد و بگوید‌ «اینجا پایانی خوش برای خودم می‌سازم». مقصودم این بود که خواننده، ترس را در تمامی عمق واقعی‌اش تجربه کند... مفهوم «شرف» درحقیقت نام و عنوانی تقلیل‌یافته برای مجموعه‌ای از مسائل بنیادین است که در هم تنیده‌اند؛ مسائلی همچون رابطه‌ فرد و جامعه، تجدد، سیاست و تبعیض جنسیتی. به بیان دیگر، شرف، نقطه‌ تلاقی ده‌ها مسئله‌ ژرف و تأثیرگذار است ...
در شوخی، خود اثر مایه خنده قرار می‌گیرد، اما در بازآفرینی طنز -با احترام به اثر- محتوای آن را با زبان تازه ای، یا حتی با وجوه تازه ای، ارائه می‌دهی... روان شناسی رشد به ما کمک می‌کند بفهمیم کودک در چه سطحی از استدلال است، چه زمانی به تفکر عینی می‌رسد، چه زمانی به تفکر انتزاعی می‌رسد... انسان ایرانی با انسان اروپایی تفاوت دارد. همین طور انسان ایرانیِ امروز تفاوت بارزی با انسان هم عصر «شاهنامه» دارد ...
مشاوران رسانه‌ای با شعار «محصول ما شک است» می‌کوشند ابهام بسازند تا واقعیت‌هایی چون تغییرات اقلیمی یا زیان دخانیات را زیر سؤال ببرند. ویلیامسن در اینجا فلسفه را درگیر با اخلاق و سیاست می‌بیند: «شک، اگر از تعهد به حقیقت جدا شود، نه ابزار آزادی بلکه وسیله گمراهی است»...تفاوت فلسفه با گفت‌وگوی عادی در این است که فیلسوف، همان پرسش‌ها را با نظام‌مندی، دقت و منطق پی می‌گیرد ...
عوامل روان‌شناختی مانند اطمینان بیش‌ازحد، ترس از شکست، حس عدالت‌طلبی، توهم پولی و تاثیر داستان‌ها، نقشی کلیدی در شکل‌گیری تحولات اقتصادی ایفا می‌کنند. این عوامل، که اغلب در مدل‌های سنتی اقتصاد نادیده گرفته می‌شوند، می‌توانند توضیح دهند که چرا اقتصادها دچار رونق‌های غیرمنتظره یا رکودهای عمیق می‌شوند ...
جامعیت علمی همایی در بخش‌های مختلف مشخص است؛ حتی در شرح داستان‌های مثنوی، او معانی لغات را باز می‌کند و به اصطلاحات فلسفی و عرفانی می‌پردازد... نخستین ضعف کتاب، شیفتگی بیش از اندازه همایی به مولانا است که گاه به گزاره‌های غیر قابل اثبات انجامیده است... بر اساس تقسیم‌بندی سه‌گانه «خام، پخته و سوخته» زندگی او را در سه دوره بررسی می‌کند ...