ویدا اسلامیه دربارۀ ترجمه رمان «بایگانی کودکان گمشده» [Lost Children Archive] اثر «والریا لوئیزلی» [Valeria Luiselli] می‌گوید: مهاجرت غیرقانونی، آوارگی کودکان و همچنین از بین رفتن قلمروی سرخپوستان از مهمترین موضوعاتی است که نویسنده در این رمان با بهره‌گیری از خرده روایت‌های متعدد می‌کوشد به مخاطب منتقل کند.

بایگانی کودکان گمشده» [Lost Children Archive اثر «والریا لوئیزلی» [Valeria Luiselli]

ایبنا به مناسبت انتشار رمان «بایگانی کودکان گمشده» با ویدا اسلامیه گفت‌وگو کرده است. خانم مترجم درباره اثر جدید خود می‌گوید: این رمان اثر والریا لوییزلی نویسنده جوان مکزیکی است که در ایالات متحده زندگی می‌کند و تاکنون فقط پنج کتاب از وی منتشر شده است. با این حال، اکثر آثار وی مورد استقبال زیادی قرار گرفته و برنده یا نامزد جوایز مطرح شده‌اند.

این مترجم درباره موضوع محوری رمان گفت: «بایگانی کودکان گمشده» داستان سفر یک خانواده است؛ پدر و مادر و دو فرزندشان که سفری را تجربه می‌کنند و حوادث اصلی داستان در دل همین سفر رخ می‌دهد. نویسنده در این کتاب نشان می‌دهد که چه عواملی می‌توانند در تحکیم یا ازهم‌پاشیدگی خانواده موثر باشند.

اسلامیه افزود: البته سبک نویسنده به گونه‌ای است که مفاهیم مورد نظر خود را به صورت زیرپوستی به مخاطبش منتقل می‌کند و از خرده‌روایت‌های متعدد بهره می‌گیرد تا مفهوم مورد نظر خود را برساند. در پایان داستان وقتی مخاطب این مفاهیم را در ذهن خود در کنار هم قرار می‌دهد، پیام اصلی نویسنده در ذهنش شکل می‌گیرد.

وی سبک خاص و متفاوت لوییزلی را یکی از ویژگی‌های اصلی کتاب دانست و گفت: نوع داستان‌پردازی نویسنده که خاص او محسوب می‌شود، برای من جذابیت زیادی داشت. در واقع او از خط مستقیم روایی برای بیان داستان استفاده نمی‌کند و برای شخصیت‌پردازی از فلاش بک‌هایی استفاده می‌کند. این روند باعث می‌شود وقایعی از مقاطع مختلف زندگی‌ شخصیت‌ها کنار هم قرار بگیرند و کلیت داستان را تشکیل بدهند.

اسلامیه که ترجمه مجموعه داستان‌های هری پاتر را درکارنامه دارد درباره دیگر مضامین محوری کتاب «بایگانی کودکان گمشده» چنین توضیح داد: در این کتاب چند موضوع به طور ویژه مهاجرت غیرقانونی مکزیکی‌ها به آمریکا و مصائبی که تحمل می کنند، آوارگی و ازبین‌رفتن کودکان و همچنین ازمیان‌رفتن قلمروی سرخپوستان و اینکه چگونه تدریجا انسجام اجتماع خود را از دست دادند، مطرح می‌شود.

ویدا اسلامیه

وی درباره راوی داستان نیز چنین توضیح داد: داستان در ابتدا با زاویه دید اول شخص، از زبان مادر خانواده روایت می‌شود. اواسط داستان پسر 10 ساله خانواده روایت را بر عهده می‌گیرد و مخاطب با دیدگاه این پسربچه همراه می‌شود. در انتهای داستان بار دیگر داستان از زبان مادر خانواده روایت می‌شود. البته در بخشی از کتاب، راوی سوم شخصی هم داریم. در واقع کتاب بسیار کوتاهی در میانه این رمان خوانده می‌شود که راوی‌اش سوم شخص است و باعث ورود یک داستان در دل داستان اصلی می‌شود.

مترجم رمان «قتل در آسمان» اثر آگاتا کریستی در پایان گفت: مخاطب رمان «بایگانی کودکان گمشده» نباید به دنبال ماجرا باشد. این رمان از آن داستان‌هایی است که مخاطب را به فکر وا می‌دارد. ممکن است ابتدای داستان روند کندی داشته باشد؛ اما در ادامه خواننده نمی‌تواند کتاب را زمین بگذارد.

والریا لوییزلی متولد ۱۶ آگوست ۱98۳، نویسنده‌ای مکزیکی است که در ایالات متحده زندگی می کند. لوییزلی در مکزیکوسیتی به دنیا آمد. او پس از فارغ‌التحصیلی در رشته فلسفه از دانشگاه مکزیکو، به نیویورک نقل مکان کرد. لوییزلی به تحصیل در رشته ادبیات تطبیقی در دانشگاه کلمبیا روی آورد و تا مقطع دکترا پیش رفت. او در دانشگاه هوفسترا، ادبیات و نویسندگی خلاق درس می‌دهد و با گالری‌های هنری مختلف نیز همکاری می کند.

نسخه اصلی رمان «بایگانی کودکان گمشده» با عنوان « Lost Children Archive» در سال ۲۰۱۹ منتشر شد. این نخستین رمانی است که نویسنده مکزیکی این کتاب به زبان انگلیسی نوشته و برنده و نامزد چند جایزه ادبی در آمریکا شده است.

سال گذشته و در مراسم اعطای جوایز سالانه ادبی «فولیو» که به دلیل شیوع ویروس کرونا به صورت آنلاین برگزار شد، جایزه نخست و ۳۰‌هزار پوندی این رویداد ادبی به «والریا لوییزلی» نویسنده مکزیکی رمان «بایگانی کودکان گمشده» رسید.

در بخشی از معرفی و نقد این کتاب در هفته‌نامه‌ پابلیشرز آمده است: «داستانی درجه یک، قدرتمند و خوشخوان. بایگانی کودکان گمشده با کنار هم چیدن قطعه‌های غنی از نثری شعرگونه با روایتی سرراست، و زاویه دیدهای متناوب، به کمک عکس، مدارک مستند، نقشه، موسیقی و شعر، چگونگی حفظ انسجام یک خانواده و جامعه و چگونگی از هم پاشیدگی آن را می‌کاود. رمان با شروع سفری زمینی آغاز می‌شود و با طرح کاستی‌های فاجعه‌بار روند مهاجرت به اوج می‌رسد. لوییزلی نشان می‌دهد فرهنگ آمریکایی چگونه بی‌رحمانه موجب تباهی فرهنگ‌های دیگر می‌شود.»

ویدا اسلامیه متولد سال ۱۳۴۶ و فارغ‌التحصیل رشته مترجمی زبان انگلیسی است. او از سال ۱۳۷۰ ترجمه می‌کند. اولین ترجمه‌هایش را با داستان‌های آگاتا کریستی شروع کرد. مدتی مشغول کار ویراستاری بود؛ تا این‌که ترجمه کتاب‌های هری پاتر را آغاز کرد. اسلامیه علاوه بر سری هری پاتر کتاب‌های زیادی را در حوزه روان‌شناسی ترجمه کرده‌است.

رمان «بایگانی کودکان گمشده» اثر والریا لوییزلی با ترجمه ویدا اسلامیه در ۳۸۴ صفحه و به قیمت ۹۸ هزار تومان از سوی نشر «اگر» منتشر شده است.

................ تجربه‌ی زندگی دوباره ...............

می‌خواستم این امکان را از خواننده سلب کنم؛ اینکه نتواند نقطه‌ای بیابد و بگوید‌ «اینجا پایانی خوش برای خودم می‌سازم». مقصودم این بود که خواننده، ترس را در تمامی عمق واقعی‌اش تجربه کند... مفهوم «شرف» درحقیقت نام و عنوانی تقلیل‌یافته برای مجموعه‌ای از مسائل بنیادین است که در هم تنیده‌اند؛ مسائلی همچون رابطه‌ فرد و جامعه، تجدد، سیاست و تبعیض جنسیتی. به بیان دیگر، شرف، نقطه‌ تلاقی ده‌ها مسئله‌ ژرف و تأثیرگذار است ...
در شوخی، خود اثر مایه خنده قرار می‌گیرد، اما در بازآفرینی طنز -با احترام به اثر- محتوای آن را با زبان تازه ای، یا حتی با وجوه تازه ای، ارائه می‌دهی... روان شناسی رشد به ما کمک می‌کند بفهمیم کودک در چه سطحی از استدلال است، چه زمانی به تفکر عینی می‌رسد، چه زمانی به تفکر انتزاعی می‌رسد... انسان ایرانی با انسان اروپایی تفاوت دارد. همین طور انسان ایرانیِ امروز تفاوت بارزی با انسان هم عصر «شاهنامه» دارد ...
مشاوران رسانه‌ای با شعار «محصول ما شک است» می‌کوشند ابهام بسازند تا واقعیت‌هایی چون تغییرات اقلیمی یا زیان دخانیات را زیر سؤال ببرند. ویلیامسن در اینجا فلسفه را درگیر با اخلاق و سیاست می‌بیند: «شک، اگر از تعهد به حقیقت جدا شود، نه ابزار آزادی بلکه وسیله گمراهی است»...تفاوت فلسفه با گفت‌وگوی عادی در این است که فیلسوف، همان پرسش‌ها را با نظام‌مندی، دقت و منطق پی می‌گیرد ...
عوامل روان‌شناختی مانند اطمینان بیش‌ازحد، ترس از شکست، حس عدالت‌طلبی، توهم پولی و تاثیر داستان‌ها، نقشی کلیدی در شکل‌گیری تحولات اقتصادی ایفا می‌کنند. این عوامل، که اغلب در مدل‌های سنتی اقتصاد نادیده گرفته می‌شوند، می‌توانند توضیح دهند که چرا اقتصادها دچار رونق‌های غیرمنتظره یا رکودهای عمیق می‌شوند ...
جامعیت علمی همایی در بخش‌های مختلف مشخص است؛ حتی در شرح داستان‌های مثنوی، او معانی لغات را باز می‌کند و به اصطلاحات فلسفی و عرفانی می‌پردازد... نخستین ضعف کتاب، شیفتگی بیش از اندازه همایی به مولانا است که گاه به گزاره‌های غیر قابل اثبات انجامیده است... بر اساس تقسیم‌بندی سه‌گانه «خام، پخته و سوخته» زندگی او را در سه دوره بررسی می‌کند ...