کتاب «اندیشه سیاسی در جهان عرب؛ از پاییز خلافت تا بهار عربی» تألیف پرفسور فرهنگ رجایی استاد دانشگاه کارلتون کانادا به همت مرکز مطالعات سیاسی و بین المللی وزارت امور خارجه منتشر شد.

اندیشه سیاسی در جهان عرب؛ از پاییز خلافت تا بهار عربی  فرهنگ رجایی

به گزارش کتاب نیوز به نقل از مهر، این کتاب به نوعی متحول شده اثری است که قبلا با عنوان اندیشه سیاسی عرب در جهان معاصر: از قرارداد پاساروویتز تا غزه ـ اریحا، توسط فرهنگ رجایی و به کوشش مؤسسه پژوهشهای علمی و مطالعات استراتژیک خاورمیانه در سال ۱۳۸۱ منتشر شده بود.

بخش اول کتاب حاضر با مروری بر تحولات سده نوزدهم، به کنکاش جهان عرب با این تحول عظیم تمرکز می کند که نوعی طرح مسئله هم هست. این بخش با عنوان جهان عرب و تجدد، رویارویی جهان عرب با تجدد را به بحث گذاشته و نشان می دهد که چگونه مصر پیشگام شد و از آن پس به الگویی برای بقیه جهان عرب تبدیل شد. از این رو تحولات مصر بیشتر مورد بحث این کتاب است. در نیمه دوم گفتار این بخش واکنش های کلان فکری را که به جریان های بعدی الگوگذار مبدل شد، تصویرسازی و ترسیم خواهد شد.

بخش دوم با عنوان چرخش بزرگ؛ جهان گیری غرب و گروگانی جهان عرب که کمی بیش از نیمه اول سده بیستم را می پوشاند، به دورانی توجه می کند که به گمان نویسنده هم جهان غرب و هم جهان عرب اعتماد به نفس درونی خود را از دست دادند؛ اما در حالی که شکل بیرونی آن در اولی تفرعن، استعمار و جهان خواری بود، در دومی به صورت زبون اندیشی، استثمار و گروگانی ذهنی تحقق بیرونی پیدا کرد، مثل غرب شدن یا حتی جهان ذهنی و زندگی مادی خود را با چارچوب ذهنی غربی دیدن و تحلیل کردن به قاعده و مذهب مختار تبدیل شد.

بخش سوم که کمی کمتر از نیمه دوم سده را شامل می شود، با عنوان جهان شکسته؛ دولت تجددگرا و جامعه تجددساز به بیداری جهان استعمار شده و به ویژه در دهه ۱۹۶۰ متمرکز شده و به جریانهایی می پردازند که با نیت خوش به جای اندیشه و اندیشه ورزی، به بیان مولانا، احول بینی، گژنگری و عقل کاژ را به نمایش گذاشتند.

بخش چهارم با عنوان جهانی شدن و تجددها، دهه آخر سده بیستم و دهه اول سده بیست و یکم یعنی به عصری توجه دارد که در اثر تحولات موج سوم یا انقلاب اطلاعاتی جریان هیجان انگیزی شکل گرفت که به بهار عربی ختم شد و ضمنا کتاب نیز با همین تحولات که در سال ۲۰۱۰ بروز کرد به پایان می رسد، البته نویسنده در گفتار کوتاه آخر به عنوان جمع بندی مشاهداتی کلی ارائه خواهد کرد.

فرهنگ رجایی ( متولد ۱۳۳۳) دانشور علوم سیاسی با حوزه تخصصی اندیشه سیاسی و روابط بین‌الملل، نویسنده و مترجم است که به مدت سی و پنج سال است که در دانشگاه های ایران و برخی از دانشگاه های جهان تدریس و پژوهش کرده است. آخرین مقام آموزشی وی استاد تمام(پرفسور) در دانشگاه کارلتون و آخرین مقام اجرایی وی به مدت ۱۰ سال ریاست دانشکده امر انسانی(انسانیات) در همان دانشگاه در کشور کانادا را بر عهده بوده است.

وی پس از تکمیل دوران مقدماتی و دبیرستان در اراک، دوره کارشناسی خود را در دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران و تحصیلات عالی خویش را در آمریکا به پایان رساند. یک دهه در ایران به تدریس پرداخت و بیش از دو دهه عضو هیئت علمی دانشگاه کارلتون در کانادا است.

کتاب اندیشه سیاسی در جهان عرب؛ از پاییز خلافت تا بهار عربی تألیف پرفسور فرهنگ رجایی استاد دانشگاه کارلتون کانادا به همت مرکز مطالعات سیاسی و بین المللی وزارت امور خارجه به بهای ۸۶ هزار تومان منتشر شد.

................ هر روز با کتاب ...............

می‌خواستم این امکان را از خواننده سلب کنم؛ اینکه نتواند نقطه‌ای بیابد و بگوید‌ «اینجا پایانی خوش برای خودم می‌سازم». مقصودم این بود که خواننده، ترس را در تمامی عمق واقعی‌اش تجربه کند... مفهوم «شرف» درحقیقت نام و عنوانی تقلیل‌یافته برای مجموعه‌ای از مسائل بنیادین است که در هم تنیده‌اند؛ مسائلی همچون رابطه‌ فرد و جامعه، تجدد، سیاست و تبعیض جنسیتی. به بیان دیگر، شرف، نقطه‌ تلاقی ده‌ها مسئله‌ ژرف و تأثیرگذار است ...
در شوخی، خود اثر مایه خنده قرار می‌گیرد، اما در بازآفرینی طنز -با احترام به اثر- محتوای آن را با زبان تازه ای، یا حتی با وجوه تازه ای، ارائه می‌دهی... روان شناسی رشد به ما کمک می‌کند بفهمیم کودک در چه سطحی از استدلال است، چه زمانی به تفکر عینی می‌رسد، چه زمانی به تفکر انتزاعی می‌رسد... انسان ایرانی با انسان اروپایی تفاوت دارد. همین طور انسان ایرانیِ امروز تفاوت بارزی با انسان هم عصر «شاهنامه» دارد ...
مشاوران رسانه‌ای با شعار «محصول ما شک است» می‌کوشند ابهام بسازند تا واقعیت‌هایی چون تغییرات اقلیمی یا زیان دخانیات را زیر سؤال ببرند. ویلیامسن در اینجا فلسفه را درگیر با اخلاق و سیاست می‌بیند: «شک، اگر از تعهد به حقیقت جدا شود، نه ابزار آزادی بلکه وسیله گمراهی است»...تفاوت فلسفه با گفت‌وگوی عادی در این است که فیلسوف، همان پرسش‌ها را با نظام‌مندی، دقت و منطق پی می‌گیرد ...
عوامل روان‌شناختی مانند اطمینان بیش‌ازحد، ترس از شکست، حس عدالت‌طلبی، توهم پولی و تاثیر داستان‌ها، نقشی کلیدی در شکل‌گیری تحولات اقتصادی ایفا می‌کنند. این عوامل، که اغلب در مدل‌های سنتی اقتصاد نادیده گرفته می‌شوند، می‌توانند توضیح دهند که چرا اقتصادها دچار رونق‌های غیرمنتظره یا رکودهای عمیق می‌شوند ...
جامعیت علمی همایی در بخش‌های مختلف مشخص است؛ حتی در شرح داستان‌های مثنوی، او معانی لغات را باز می‌کند و به اصطلاحات فلسفی و عرفانی می‌پردازد... نخستین ضعف کتاب، شیفتگی بیش از اندازه همایی به مولانا است که گاه به گزاره‌های غیر قابل اثبات انجامیده است... بر اساس تقسیم‌بندی سه‌گانه «خام، پخته و سوخته» زندگی او را در سه دوره بررسی می‌کند ...