گراهام گرین

19 بهمن 1384

گراهام-گرین

تحصیلات خود را در آکسفورد انجام داد. در ناتینگهام Nottingham به روزنامه‌نگاری پرداخت و همانجا بود که در 1926 به مذهب کاتولیک درآمد و متعصبی پرشور گشت... سالها سردبیر روزنامه "تایمز" Times بود، در 1930 آن را رها کرد و به انتشار رمان پرداخت و هرسال تا زمان جنگ، داستانی منتشر کرد. در 1935 به لیبریا و مکزیکو سفر کرد و خاطرات این سفر را که تا 1939 به طول انجامید، انتشار داد... مدتی در وزارت اطلاعات و وزارت خارجه مشغول شد.

گراهام گرین، Greene, Graham داستان‌نویس و نمایشنامه‌نویس انگلیسی (1904-1993) تحصیلات خود را در آکسفورد انجام داد. در ناتینگهام Nottingham به روزنامه‌نگاری پرداخت و همانجا بود که در 1926 به مذهب کاتولیک درآمد و متعصبی پرشور گشت، چنانکه همه آثارش نظر مذهبی او را منعکس و کشمکش میان نیروی بدی و نیروی نیکی را عرضه می‌کند. در آثار گرین که غالباً پرهیجان و تکان‌دهنده است، موضوعهای شوم و نفرت‌انگیز آشکارا در برابر موضوعهای الهی و زیبا قرار می‌گیرد. گرین سالها سردبیر روزنامه "تایمز" Times بود، در 1930 آن را رها کرد و به انتشار رمان پرداخت و هرسال تا زمان جنگ، داستانی منتشر کرد. در 1935 به لیبریا و مکزیکو سفر کرد و خاطرات این سفر را که تا 1939 به طول انجامید، انتشار داد. از بهترین داستانهای گرین "صخره برایتون" Brighton Rock در 1938 که او را به شهرت رساند، "قدرت و افتخار" The Power and the Glory (1940) که اصول عقاید او را در رستگاری از راه رنج بردن، نشان می‌داد و به دریافت جایزه‌ای ادبی نایل آمد و "جان مطلب" The Heart of the Matter (1948). در همه این آثار اندیشه‌های مذهبی و اعتقاد تعصب‌آمیز به تقدیر دیده می‌شود و این که زندگی، که گرین از چهره‌اش نقاب دورویی و ریاکاری را به سوئی افکنده است، دوزخی بیش نیست؛ همچنین نفرت از جسم و بدن.

از داستانهای دیگر
گراهام گرین این داستانهاست: "پایان کار" The End of the Affair (1951) و "وزارت ترس" The Ministry of Fear (1943). گرین در ضمن نوشتن داستان، به نقدهای پر ارزش از فیلمهای سینمایی می‌پرداخت، مدتی در وزارت اطلاعات و وزارت خارجه به کار اشتغال یافت، به افریقای غربی سفر کرد، و در بازگشت قسمت ادبی مجله‌های مهم را برعهده گرفت. داستان "آمریکایی آرام" The Quiet American (1956)، داستان خیالپردازانه‌ای است درباره جنگ سرد ویتنام. "مأمور ما در هاوانا" Our Man in Havana (1958) داستانی جاسوسی است. حوادث داستان "خوره‌ای خاموش" A Burnt-Out Case (1961) در کنگو می‌گذرد. گرین در 1952 به قلمرو تئاتر وارد شد. از نمایشنامه‌های معروف او "اتاق نشیمن" The Living Room در 1953 در لندن برصحنه آمد و نمایشنامه "عاشق حاضر خدمت" The Complaisant Lover در 1959. از بیشتر داستانهای گراهام گرین فیلم سینمایی ساخته شده که از جالب توجه‌ترین آنها "سومین مرد" The Third Man است. گرین مجموعه‌ای از داستانهای کوتاه خود را با عنوان "بیست و یک داستان" Twenty-One Stories در 1954 انتشار داد. وی همچنین از سفرهای خود یادداشتهایی فراهم آورده است مانند "سفر بدون نقشه" Journey Without Maps (1936) و مقاله‌هایی مانند "کودکی از دست رفته و مقاله‌های دیگر" The Lost Childhood and Other Essays (1951).

گرین به سبب خصوصیت بی‌نهایت جالب توجه آثار متنوعش، شهرتی زودرس و پایدار به دست آورد و از مهمترین رمان‌نویسان عصر حاضر شناخته شد. آثارش سرشار است از تحلیل دقیق و کمی تلخ روانی و احساس دردناکی از انحطاط بشری. گرین استاد نقل و حکایت است، صریح و روشن می‌نویسد، صور ذهنی غافلگیرکننده و شرح و توصیفهای جالب توجه و طنزهای گیرا به کار می‌برد.

زهرا خانلری. فرهنگ ادبیات جهان. خوارزمی

................ تجربه‌ی زندگی دوباره ...............

ما خانواده‌ای یهودی در رده بالای طبقه متوسط عراق بودیم که بر اثر ترکیبی از فشارهای ناشی از ناسیونالیسم عربی و یهودی، فشار بیگانه‌ستیزی عراقی‌ها و تحریکات دولت تازه ‌تأسیس‌شده‌ی اسرائیل جاکن و آواره شدیم... حیاتِ جاافتاده و عمدتاً رضایت‌بخش یهودیان در کنار مسلمانان عراق؛ دربه‌دری پراضطراب و دردآلود؛ مشکلات سازگار‌ شدن با حیاتی تازه در ارض موعود؛ و سه سال عمدتاً ناشاد در لندن: تبعید دوم ...
رومر در میان موج نویی‌ها فیلمساز خاصی‌ست. او سبک شخصی خود را در قالب فیلم‌های ارزان قیمت، صرفه‌جویانه و عمیق پیرامون روابط انسانی طی بیش از نیم قرن ادامه داده است... رومر حتی وقتی بازیگرانی کاملاً حرفه‌ای انتخاب می‌کند، جنس بازیگری را معمولاً از شیوه‌ی رفتار مردم معمولی می‌گیرد که در دوره‌ای هدف روسلینی هم بود و وضعیتی معمولی و ظاهراً کم‌حادثه، اما با گفت‌وگوهایی سرشار از بارِ معنایی می‌سازد... رومر در جست‌وجوی نوعی «زندگی‌سازی» است ...
درباریان مخالف، هر یک به بهانه‌ای کشته و نابود می‌شوند؛ ازجمله هستینگز که به او اتهام رابطه پنهانی با همسر پادشاه و نیز نیت قتل ریچارد و باکینگهم را می‌زنند. با این اتهام دو پسر ملکه را که قائم‌مقام جانشینی پادشاه هستند، متهم به حرامزاده بودن می‌کنند... ریچارد گلاستر که در نمایشی در قامت انسانی متدین و خداترس در کلیسا به همراه کشیشان به دعا و مناجات مشغول است، در ابتدا به‌ظاهر از پذیرفتن سلطنت سرباز می‌زند، اما با اصرار فراوان باکینگهم، بالاخره قبول می‌کند ...
مردم ایران را به سه دسته‌ی شیخی، متشرعه و کریم‌خانی تقسیم می‌کند و پس از آن تا انتهای کتاب مردم ایران را به دو دسته‌ی «ترک» و «فارس» تقسیم می‌کند؛ تقسیم مردمان ایرانی در میانه‌های کتاب حتی به مورد «شمالی‌ها» و «جنوبی‌ها» می‌رسد... اصرار بیش‌از اندازه‌ی نویسنده به مطالبات قومیت‌ها همچون آموزش به زبان مادری گاهی اوقات خسته‌کننده و ملال‌آور می‌شود و به نظر چنین می‌آید که خواسته‌ی شخصی خود اوست ...
بی‌فایده است!/ باد قرن‌هاست/ در کوچه‌ها/ خیابان‌ها/ می‌چرخد/ زوزه می‌کشد/ و رمه‌های شادی را می‌درد./ می‌چرخم بر این خاک/ و هرچه خون ماسیده بر تاریخ را/ با اشک‌هایم می‌شویم/ پاک نمی‌شود... مانی، وزن و قافیه تنها اصولی بودند که شعر به وسیلهء آنها تعریف می‌شد؛ اما امروزه، توجه به فرم ذهنی، قدرت تخیل، توجه به موسیقی درونی کلمات و عمق نگاه شاعر به جهان و پدیده‌های آن، ورای نظام موسیقایی، لازمه‌های شعری فاخرند ...