گذار در نظریه سیاسی جان راولز(رالز) به مواضعی اشاره دارد که او پس از انتشار اثر نخست خود «نظریه‌ای در باب عدالت» اتخاذ کرد. این گذار ناشی از نارضایتی‌ها و ناسازگاری‌های درونی بود که او درصدد اصلاح آنها برآمد.
به گزارش کتاب نیوز به نقل از ایبنا، «اندیشه سیاسی جان راولز؛ از نظریه‌ای درباب عدالت به لیبرالیسم سیاسی» کتابی است به قلم سعید ماخانی که توسط انتشارات نگارستان اندیشه راهی بازار نشر شده است. این کتاب در حقیقت پایان نامه کارشناسی ارشد نگارنده در رشته علوم سیاسی-اندیشه‌های سیاسی در دانشگاه تهران است که در سال 93 دفاع و اینک به شکل کتاب تدوین شده است.
همانطور که از عنوان کتاب بر می‌آید نویسنده نقطه تمرکز خود را از گذار رالز از عدالت به لیبرالیسم گذاشته است. هدف او از نگارش این اثر بررسی روند تحول اندیشه سیاسی جان رالز از دوره اول فکری او که ناظر به عدالت است به دوره دوم فکری اش که مقارن با پروژه لییرالیسم سیاسی است . او خود در کتاب در تعریف این گذار این طور می‌نویسد: «گذار در نظریه سیاسی جان راولز(رالز) به مواضعی اشاره دارد که او پس از انتشار اثر نخست خود «نظریه‌ای در باب عدالت» اتخاذ کرد. این گذار ناشی از نارضایتی ها و ناسازگاری های درونی بود که او درصدد اصلاح آنها برآمد. تغییراتی که او در نظریه خود اعمال کرد، در «لیبرالیسم سیاسی» به اوج و تکامل نهایی خود رسید. فهم این گذار با رجوع به مسئله پایداری ممکن خواهد بود.»
همانطور که نویسنده تاکید می‌کند پایداری یکی از ضروریات اساسی برای همکاری‌های اجتماعی و ایجاد جامعه‌ای با نظم و سامان است. ماخانی در مورد روند این پایداری در اندیشه رالز می‌نویسد: «او در ابتدا بر آن بود که پایداری با تکیه صرف بر عناصر آن، یعنی حس عدالت و برهان همسازی، به طور ذاتی تحقق می پذیرد. اما، به مرور زمان، با فاصله گرفتن از دیدگاه‌های اخلاقی، و با پذیرش واقعیت تکثرگرایی معقول و اهمیت ارزش‌های سیاسی، به این نتیجه رسید که صرف پذیرش اصول عدالت توسط شهروندان به پایداری و جامعه بسامان منجر نخواهد شد. او این بار با طرح خوانشی متفاوت از پایداری و جایگزین کردن اجماع همپوش به جای برهان همسازی شرایطی را فراهم آورد تا آموزه‌های جامع و متکثر شهروندان به رسمیت شناخته شود. بنابراین شهروندان می‌توانند در قالب یک خودآیینی واقعی اقدام به عمل عادلانه در جامعه بسامان کنند.»
فصل‌بندی کتاب
کتاب در چهار فصل اصلی تدوین شده است: فصل نخست؛ مقدمه، فصل دوم: عدالت به مثابه انصاف 1: سلطه امر اخلاقی، فصل سوم تحول در اندیشه سیاسی رالز: گذاز به لیبرالیسم سیاسی و فصل سوم عدالت به مثابه انصاف2: تسلط امر سیاسی.
نویسنده در فصل نخست کتاب و به عنوان مقدمه تلاش کرده است تا چشم‌اندازی از اندیشه سیاسی جان رالز را برای مخاطبان تشریح و انتقاداتی که به این اندیشه‌ها شده است را نیز مطرح کند. در ادامه نیز به توضیحاتی برای روش‌شناسی فهم اندیشه رالز می‌پردازد. در فصل دوم کتاب که به عنوان نخستین بخش برای توضیح عدالت به مثابه انصاف: سلطه امر اخلاقی در نظر گرفته شده است، مولف توضیحات خود را از نظریه‌ای در باب عدالت آغاز می‌کند و در ادامه به مسئله پایداری و برهان همسازی می‌پردازد. این فصل حجم قابل توجهی از کتاب را به خود اختصاص داده است. در حقیقت نویسنده در این فصل سعی در معرفی اجمالی کتاب «نظریه‌ای در باب عدالت» دارد و برای این که توضیحات از اهداف پژوهش عدول نکند، بر جنبه‌های خاصی از این اثر تمرکز کرده است.
فصل سوم کتاب با عنوان «تحول در اندیشه سیاسی رالز: گذار به لیبرالیسم سیاسی» به مباحثی مانند «نارضایتی از استدالال پایداری»، «نارضایتی از انگاره‌های اخلاقی» و «نظریه محدود و وسیع خیر» اختصاص یافته است. در حقیقت رالز در استدلال پایداری مشکلاتی را مشاهده کرده بود و درصدد رفع آنها برآمد. همانطور که ماخانی اشاره می‌کند «بنابر اعتقاد او نگرش عدالت به مثابه انصاف به صورت یک آموزه جامع فلسفی فراگیر رخ نموده است و در نتیجه دربرگیرنده انگاره‌ای است که شهروندان برای پذیرش اصول عدالت به آنها ارجاع می‌دهد که در بهترین حالت حافظ نوعی خود آیینی محدود است. در چنین حالتی پایداری از ویژگی ذاتی‌اش فاصله می‌گیرد و وجهی تحمیلی به خود گرفت.» استدلال نویسنده در این فصل بر قطعات مهمی است که توسط رالز در آثارش ارائه شده بود.
فصل چهارم کتاب دوباره به عدالت به مثابه انصاف باز می‌گردد و این بار تسلط امر سیاسی را مورد بررسی قرار می‌دهد. ماخانی در این فصل در زیر فصل‌های «پایداری در لیبرالیسم سیاسی»، «برداشت سیاسی»، «اجماع همپوش» این موضوع را دنبال می‌کند. مانند فصل‌های پیشین در این فصل هم توجه ویژه‌ای به مفهوم پایداری شده است. در پایان نیز نویسنده در جمع‌بندی کوتاه به گذار اندیشه رالز از عدالت به لیبرالیسم اشاره می‌کند.
کتاب «اندیشه سیاسی جان راولز؛ از نظریه‌ای در باب عدالت به لیبرالیسم سیاسی» به قلم سعید ماخانی در 130 صفحه، تیراژ 500 نسخه و قیمت 22 هزار تومان توسط انتشارات نگارستان اندیشه در اختیار علاقه‌مندان قرار گرفته است.
