نمایشگاه گنجینه نسخ و اسناد خطی و اسناد تصویری کاخ گلستان در عمارت ابیض این کاخ افتتاح شد. «شاهنامه بایسنقری»، «قرآن بایسنقری»، «عهدنامه فین‌کن‌اشتاین» و «صورت منوی خوراک سفر دوم فرنگستان مظفرالدین شاه» از ارزشمندترین اسناد به نمایش گذاشته شده در این نمایشگاه است.

به گزارش ایبنا، مجموعه نمایشگاه‌های کاخ گلستان به مناسبت روز جهانی موزه و هفته میراث فرهنگی دوشنبه (29 اردیبهشت) در عمارت ابیض این کاخ افتتاح شد. در این نمایشگاه گنجینه‌های نسخ خطی، اسناد خطی، اسناد تصویری و تابلوهای نقاشی کاخ گلستان در معرض دید علاقه‌مندان و اصحاب رسانه قرار گرفت.

شاهنامه و قرآن بایسنقری

از گنجینه نسخ خطی کاخ گلستان دو اثر ارزشمند «شاهنامه بایسنقری» و «قرآن بایسنقری» در این نمایشگاه به نمایش گذاشته شد. «شاهنامه بایسنقری» به قطع رحلی و سبک هرات در 700 صفحه است که هر صفحه شامل 31 سطر و هر سطر سه بیت به قلم نستعلیق و با کتابت خفی جعفر بایسنقری است.

این نسخه گرانبها و نفیس در سال 833 هجری قمری روی کاغذ خانبالغ نخودی کتابت شده است. نسخه «شاهنامه بایسنقری» با 22 تصویر مینیاتور آبرنگی آراسته شده است. جلد این نسخه، چرمی ضربی زرپوش با دو حاشیه روغنی در بیرون و سوخت معرق زرین بر زمینه لاجوردی در داخل است. این اثر در سال 1386 در فهرست آثار ملی ایران و در سال 1387 در فهرست حافظه جهان یونسکو به ثبت رسید.

«قرآن بایسنقری» دیگر اثر ارزشمند گنجینه نسخ خطی کاخ گلستان است. ورق‌های این قرآن که در قرن نهم قمری و روی کاغذ سمرقندی کتابت شده‌اند، به صوت پنج برگ جداگانه در کتابخانه سلطنتی کاخ گلستان نگهداری می‌شوند. دیگر اوراق این قرآن در سایر کتابخانه‌های ایران مانند کتابخانه ملک و کتابخانه آستان قدس رضوی و در برخی کشورهای خارجی و مجموعه‌های خصوصی وجود دارد. قرآن بایسنقری به قلم محقق جلی عالی تحریر شده است.

گنجینه اسناد خطی کاخ گلستان

«وقفنامه تیموری» یکی از اسناد خطی به نمایش گذاشته شده در این نمایشگاه است. این وقفنامه یک مجلد حاوی 360 برگ سند از مجموعه اوراق و اسناد مربوط به وقفیات املاک نواحی مختلف ایران است که اکثرا متعلق به اواسط قرن 9 تا اواسط قرن 10 قمری، در دوران سیره ترکمانان قره‌قویونلو و آق‌قویونلو بر گستره وسیعی از نواحی شمال غرب، غرب و نواحی مرکزی ایران است. در این وقفنامه روش‌های وقف املاک و تعیین اهداف وقف کننده با دقت فراوان شرح داده شده است.

«عهدنامه فین‌کن‌اشتاین» دیگر سند خطی موجود در کاخ گلستان است که در سال 1222 قمری در زمان سلطنت فتحعلی‌شاه قاجار و ناپلئون بناپارت از فرانسه در شهر فین‌کن اشتاین (از توابع لهستان) در 16 ماده منعقد شد.

کاخ گلستان به‌عنوان مرکز حکومت قاجار، علاوه بر اقامتگاه سلاطین، محل تمرکز ادارات و امور دیوانی داخلی و خارجی این سلسله نیز بوده است. از این رو مرکز اسناد خطی دارای بزرگ‌ترین مجموعه پاکت‌ها و سربرگ‌های اداری و رسمی قاجار در جهان است. از دوره محمدشاه قاجار، استفاده از پاکت‌ها و نامه‌ها و اوراق اداری رسمی سربرگ‌دار به جای مهرهای سنتی و تذهیب حواشی نامه‌ها، مرسوم شد. امروزه کاخ گلستان دارای مجموعه‌ای بی‌نظیر شامل ده‌ها هزار نسخه از این اسناد است.

صورت منوی خوراک سفر دوم فرنگستان مظفرالدین‌شاه در سال 1320 یکی دیگر از اسناد خطی به نمایش گذاشته شده در این نمایشگاه است.

گذری بر ایران عصر قاجار از لابه‌لای آلبوم‌های کاخ گلستان

از گنجینه اسناد تصویری کاخ گلستان نگاتیوهای شیشه‌ای و آلبوم‌های دوره قاجار به نمایش گذاشته شده است. از مجموعه آلبوم‌های موجود در کاخ گلستان چهار آلبوم در این نمایشگاه در معرض دید بازدیدکنندگان قرار گرفته است. این آلبوم‌ها شامل تصاویری از پل شوشتر، شهر دزفول، حفاری‌های دمورگان، پرشل خواننده خطوط میخی، قلعه فرانسوی‌ها، مقبره شوش دانیال، شخصیت‌های دربار، بیوتات و اردوگاه سلطنتی جاجرود، 36 تصویر از تخت‌جمشید، پاسارگاد و دیگر اماکن تاریخی منطقه پارس با عکاسی لوئیجی پِشه و همچنین تصاویری از مناظر تهران تا شیراز در دوره قاجار است.

عکس‌هایی از کارخانه قند کهریزک، باغ دولت‌آباد، میهمان‌خانه حسن‌آباد و علی‌آباد، دورنمای کوشک نصرت، مناظری از حرم حضرت عبدالعظیم، باغ فین کاشان روستاهای بین کاشان تا اصفهان جذاب‌ترین تصاویر این آلبوم‌ها را تشکیل می‌دهند.

گنجینه تابلوهای نقاشی کاخ گلستان شامل منتخبی از آثار مرحوم میرزا ابوالحسن خان غفاری کاشانی معروف به ابوالحسن ثانی و ملقب به صنیع‌الملک و همچنین کمال‌الملک است.

نمایشگاه گنجینه نسخ و اسناد خطی و اسناد تصویری کاخ گلستان از 29 اردیبهشت تا سوم خرداد در عمارت ابیض کاخ موزه گلستان برپاست و بازدید از این نمایشگاه برای عموم آزاد است.

بی‌فایده است!/ باد قرن‌هاست/ در کوچه‌ها/ خیابان‌ها/ می‌چرخد/ زوزه می‌کشد/ و رمه‌های شادی را می‌درد./ می‌چرخم بر این خاک/ و هرچه خون ماسیده بر تاریخ را/ با اشک‌هایم می‌شویم/ پاک نمی‌شود... مانی، وزن و قافیه تنها اصولی بودند که شعر به وسیلهء آنها تعریف می‌شد؛ اما امروزه، توجه به فرم ذهنی، قدرت تخیل، توجه به موسیقی درونی کلمات و عمق نگاه شاعر به جهان و پدیده‌های آن، ورای نظام موسیقایی، لازمه‌های شعری فاخرند ...
صدای من یک خیشِ کج بود، معوج، که به درون خاک فرومی‌رفت فقط تا آن را عقیم، ویران، و نابود کند... هرگاه پدرم با مشکلی در زمین روبه‌رو می‌شد، روی زمین دراز می‌کشید و گوشش را به آنچه در عمق خاک بود می‌سپرد... مثل پزشکی که به ضربان قلب گوش می‌دهد... دو خواهر در دل سرزمین‌های دورافتاده باهیا، آنها دنیایی از قحطی و استثمار، قدرت و خشونت‌های وحشتناک را تجربه می‌کنند ...
احمد کسروی به‌عنوان روشنفکری مدافع مشروطه و منتقد سرسخت باورهای سنتی ازجمله مخالفان رمان و نشر و ترجمه آن در ایران بود. او رمان را باعث انحطاط اخلاقی و اعتیاد جامعه به سرگرمی و مایه سوق به آزادی‌های مذموم می‌پنداشت... فاطمه سیاح در همان زمان در یادداشتی با عنوان «کیفیت رمان» به نقد او پرداخت: ... آثار کسانی چون چارلز دیکنز، ویکتور هوگو و آناتول فرانس از ارزش‌های والای اخلاقی دفاع می‌کنند و در بروز اصلاحات اجتماعی نیز موثر بوده‌اند ...
داستان در زاگرب آغاز می‌شود؛ جایی که وکیل قهرمان داستان، در یک مهمانی شام که در خانه یک سرمایه‌دار برجسته و بانفوذ، یعنی «مدیرکل»، برگزار شده است... مدیرکل از کشتن چهار مرد که به زمینش تجاوز کرده بودند، صحبت می‌کند... دیگر مهمانان سکوت می‌کنند، اما وکیل که دیگر قادر به تحمل بی‌اخلاقی و جنایت نیست، این اقدام را «جنایت» و «جنون اخلاقی» می‌نامد؛ مدیرکل که از این انتقاد خشمگین شده، تهدید می‌کند که وکیل باید مانند همان چهار مرد «مثل یک سگ» کشته شود ...
معلمی بازنشسته که سال‌های‌سال از مرگ همسرش جانکارلو می‌گذرد. او در غیاب دو فرزندش، ماسیمیلیانو و جولیا، روزگارش را به تنهایی می‌گذراند... این روزگار خاکستری و ملا‌ل‌آور اما با تلألو نور یک الماس در هم شکسته می‌شود، الماسی که آنسلما آن را در میان زباله‌ها پیدا می‌کند؛ یک طوطی از نژاد آمازون... نامی که آنسلما بر طوطی خود می‌گذارد، نام بهترین دوست و همرازش در دوران معلمی است. دوستی درگذشته که خاطره‌اش نه محو می‌شود، نه با چیزی جایگزین... ...