جایزه بوکر عربی 2020 به عبدالوهاب عیساوی، نویسنده الجزایری برای نگارش رمان تاریخی «دیوان اسپارتی» [الدیوان السبرطی] تعلق گرفت.

دیوان اسپارتی  الدیوان السبرطی بوکر عربی 2020 عبدالوهاب عیساوی

به گزارش خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا) به نقل از روزنامه الیوم السابع- برگزارکنندگان جایزه بوکر عربی برنده مهم‌ترین جایزه داستانی جهان عرب را در حالی اعلام کردند که به دلیل شیوع ویروس کرونا سیزدهمین دوره این جایزه به صورت آنلاین برگزار شد و عبدالوهاب عیساوی، نویسنده الجزایری برای نگارش رمان تاریخی «دیوان اسپارتی» به عنوان برنده معرفی گردید.

رئیس هیئت داوران جایزه بوکر ضمن تحسین اثر برگزیده برای کیفیت عالی و تعدد صداها درباره آن گفت «مطالعه این رمان فرصت خوبی برای خواننده فراهم می‌آورد تا از تاریخ الجزایر به اسلوب داستانی و از خلال آن با تاریخ درگیری‌های کل منطقه مدیترانه آشنا شود. این رمان از خواننده دعوت می‌کند تا به فهم و درک درستی از ماجراهای اشغال و چگونگی شکل‌گیری مقاومت به اشکال مختلف آن برسد. این رمان پرعمق تاریخی اما فقط در گذشته درنگ نکرده بلکه سبب می‌شود خواننده به وضعیت موجود نیز بنگرد و آن را زیر ذره‌بین سوال ببرد.»

عبدالوهاب عیساوی، رمان‌نویس الجزایری در سال 1985 در منطقه جلفا الجزایر متولد شد. اولین رمان او به عنوان «سینمای یعقوب» برنده جایزه اولین رمان در رقابت ریاست جمهوری سال 2012 شد و در سال 2015 نیز جایزه آسیه جبار را که یکی از مهم‌ترین جوایز رمان در الجزایر است برای رمان «سييرا دي مويرتي» دریافت کرد. در سال 2017 نیز رمان دیگرش با عنوان «دایره‌ها و درها» برنده جایزه سعاد الصباح شد و در همان سال نیز جایزه کتارا را برای رمان «سفر به آثار فراموش‌شده» که هنوز رنگ چاپ به خود ندیده دریافت کرد.

عیساوی پس از اعلام نامش به عنوان برنده در مصاحبه اختصاصی با برگزارکنندگان جایزه بوکر عربی گفت «رمان تاریخی، داستان را برای نفس داستان بازسازی نمی‌کند؛ بلکه هدف مهم و اساسی آن جست‌وجو، تحقیق و رسیدن به جواب درباره پرسش‌های کنونی پیرامون شرایطی است که ما آن را درون فضاهای اولیه که اول‌بار به وجود آمده‌اند زندگی می‌کنیم.»

اعضای هیئت داوران امسال جایزه بوکر عربی به ریاست محسن جاسم الموسوی، منتقد عراقی عبارت بودند از: چون بیار ابی صعب، منتقد و روزنامه‌نگار لبنانی، ویکتوریا زاریتوفسکایا، پژوهشگر روسی، امین الزاوی، رمان‌نویس الجزائری و ریم ماجد، روزنامه‌نگار مصری.

پنج نامزد نهایی دیگر جایزه بوکر عربی که از میان 16 اثری که به مرحله نخست مهم‌ترین جایزه ادبی جهان عرب در سال 2020 راه یافته بودند شامل رمان‌های «هیزم سارایوو» نوشته سعید الخطیبی از الجزایر، «پادشاه هند» نوشته جبور الدویهی از لبنان، «محله روسی» نوشته خلیل الرز از سوریه، «فردقان» نوشته یوسف زیدان از مصر، و رمان «تانکر» نوشته عالیه ممدوح از عراق بودند.

جایزه بوکر عربی از مهم‌ترین جوایز داستانی جهان عرب به شمار می‌رود که در سال 2007 به همت هیئت گردشگری و فرهنگ ابوظبی و با حمایت و پشتیبانی جایزه بوکر بریتانیا پایه‌گذاری شد. این جایزه صرفا در حوزه رمان برگزار می‌شود.

به هریک از شش نامزد راه یافته به مرحله نهایی مبلغ ده هزار دلار و برنده نهایی مبلغ 50 هزار دلار تعلق می‌گیرد؛ علاوه بر این‌که رمان برگزیده نهایی به زبان انگلیسی نیز ترجمه خواهد شد.

سال گذشته رمان «پست شبانه» نوشته هدی برکات برنده جایزه بوکر عربی در سال 2019 شد.

................ هر روز با کتاب ...............

پس از ۲۰ سال به موطن­‌شان بر می­‌گردند... خود را از همه چیز بیگانه احساس می‌­کنند. گذشت روزگار در بستر مهاجرت دیار آشنا را هم برای آنها بیگانه ساخته است. ایرنا که که با دل آکنده از غم و غصه برگشته، از دوستانش انتظار دارد که از درد و رنج مهاجرت از او بپرسند، تا او ناگفته‌­هایش را بگوید که در عالم مهاجرت از فرط تنهایی نتوانسته است به کسی بگوید. اما دوستانش دلزده از یک چنین پرسش­‌هایی هستند ...
ما نباید از سوژه مدرن یک اسطوره بسازیم. سوژه مدرن یک آدم معمولی است، مثل همه ما. نه فیلسوف است، نه فرشته، و نه حتی بی‌خرده شیشه و «نایس». دقیقه‌به‌دقیقه می‌شود مچش را گرفت که تو به‌عنوان سوژه با خودت همگن نیستی تا چه رسد به اینکه یکی باشی. مسیرش را هم با آزمون‌وخطا پیدا می‌کند. دانش و جهل دارد، بلدی و نابلدی دارد... سوژه مدرن دنبال «درخورترسازی جهان» است، و نه «درخورسازی» یک‌بار و برای همیشه ...
همه انسان‌ها عناصری از روباه و خارپشت در خود دارند و همین تمثالی از شکافِ انسانیت است. «ما موجودات دوپاره‌ای هستیم و یا باید ناکامل بودن دانشمان را بپذیریم، یا به یقین و حقیقت بچسبیم. از میان ما، تنها بااراده‌ترین‌ها به آنچه روباه می‌داند راضی نخواهند بود و یقینِ خارپشت را رها نخواهند کرد‌»... عظمت خارپشت در این است که محدودیت‌ها را نمی‌پذیرد و به واقعیت تن نمی‌دهد ...
در کشورهای دموکراتیک دولت‌ها به‌طور معمول از آموزش به عنوان عاملی ثبات‌بخش حمایت می‌کنند، در صورتی که رژیم‌های خودکامه آموزش را همچون تهدیدی برای پایه‌های حکومت خود می‌دانند... نظام‌های اقتدارگرای موجود از اصول دموکراسی برای حفظ موجودیت خود استفاده می‌کنند... آنها نه دموکراسی را برقرار می‌کنند و نه به‌طور منظم به سرکوب آشکار متوسل می‌شوند، بلکه با برگزاری انتخابات دوره‌ای، سعی می‌کنند حداقل ظواهر مشروعیت دموکراتیک را به دست آورند ...
نخستین، بلندترین و بهترین رمان پلیسی مدرن انگلیسی... سنگِ ماه، در واقع، الماسی زردرنگ و نصب‌شده بر پیشانی یک صنمِ هندی با نام الاهه ماه است... حین لشکرکشی ارتش بریتانیا به شهر سرینگاپاتام هند و غارت خزانه حاکم شهر به وسیله هفت ژنرال انگلیسی به سرقت رفته و پس از انتقال به انگلستان، قرار است بر اساس وصیت‌نامه‌ای مکتوب، به دخترِ یکی از اعیان شهر برسد ...