بهاءالدین بازرگانی‌گیلانی گفت: «احداث اروپا» پاسخ به چالش‌های تازه‌ای است که در عرصه جهانی پیش روی اروپاییان قرار گرفته است اما متاسفانه این مجموعه مورد توجه چندانی از سوی علاقه‌مندان و پژوهندگانِ مباحث تاریخی در کشورمان قرار نگرفته است.

بهاءالدین بازرگانی‌گیلانی به ایبنا گفت: کتاب «تاریخ تکوین و توسعه حقوق و قانون در اروپا» از مجموعه تاریخی اروپایی موسوم به «احداث اروپا» انتخاب و ترجمه و هفتمین اثر از این مجموعه است که به فارسی برگردانده شده است.

وی به نویسنده کتاب نیز اشاره کرد و گفت: پائولو گروسی ایتالیایی، استاد تاریخ حقوق و قانون در اروپا از قرون وسطی تا عصر جدید در دانشگاه فلورانس ایتالیا و عضو آکادمی تیزبینان (تأسیس 1603) این کشور است. او از سال 2009 تا 2018 قاضی دادگاه قانون اساسی ایتالیا بوده و از 2016 به مدت دو سال نیز ریاست این دادگاه را برعهده داشته است. تاکنون آثار زیادی درباره تواریخ حقوقی ایتالیا و اروپا توسط ایشان به رشته تحریر درآمده است.

مترجم کتاب ادامه داد: پائولو گروسی در این اثر سعی کرده است، خطوط کلی سیر تکوین علم حقوق در اروپا را در تاریخی به درازای بیش از یک‌هزار و پانصد سال، از انتهای امپراتوری روم تا نیمه نخست قرن بیستم، یعنی زمانی که بلافاصله دوران خطیر بعد از جنگ دوم فرا می‌رسد، به تصویر بکشد. آنگونه که از ویژگی‌های مجموعه «احداث اروپا» است، قرار بوده که کار علمی دشوار و پیچیده‌ای با بالاترین حد فهم و درک اقشار مختلف مردم، آن هم در یک کتاب منحصر به‌فرد، عرضه شود.

وی افزود: باید از طرح مباحثی که مختص دنیای نخبگان و متخصصان است و تنها به حیطه کاری آنان منحصر است، اجتناب شود. گروسی خود به صعوبت این کار اقرار دارد و اینکه آیا توانسته به چنین توفیقی دست پیدا کند و گروه‌های خیلی عام‌تر و گسترده‌تری را مخاطب کتاب قراردهد، به داوری خوانندگان آن محول کرده است.

وی درباره فصل‌های کتاب نیز توضیح داد: کتاب در سه فصل اساسی، با عناوین «ریشه‌های قرون وسطایی حقوق اروپایی»، «ایجاد سیستم‌های حقوقی مدرن» و «تحولات حقوقی در قرن بیستم، مقایسه مدل‌های قدیم و جدید» را مورد بررسی قرار داده است. نویسنده در بیش از 48 عنوان مختلف کتاب، عرصه‌ای از تواریخ اروپایی را تحقیق کرده که اغلب مورد غفلت و بی‌توجهی مورخان و محققان بوده و آن سیر تحولات حقوقی و قانون در قاره است.

بازرگانی ادامه داد: گروسی طبق الگوی نوآورانه تحقیقات تاریخی مجموعه «احداث اروپا»، تجارب حقوقی بسیار متمایز از هم، در دوران طویل یک و نیم هزاره را با یکدیگر مقایسه کرده، صرفا به گاه‌نگاری و رخدادهای تاریخی مستمر و یک شکل درعرصه حقوق و قانون نپرداخته، بلکه بر انقطاع و عدم استمرار این تحولات انگشت گذاشته و تأثیرات متقابل هر یک از سیستم‌های حقوقی در دوران‌های مختلف را بررسی کرده و با یکدیگر تطبیق داده است. وجه شاخص کتاب این است که نویسنده به هیچ وجه، حقوق را در قامت خشک و خالی هنجار و قانون ندیده، بلکه بیشتر آن را موجد روحیات و فرهنگ‌های مختلف و جهت‌دهنده کنش‌های جوامع، فهمیده است.

به گفته مترجم، «احداث اروپا» پاسخ به چالش‌های تازه‌ای است که در عرصه جهانی پیش روی اروپائیان قرار گرفته، نگاه کلاسیک به تاریخ قاره را تحت‌الشعاع قرار داده و ضرورت نگاه علمی و نو در آن را مورد توجه قرار داده است. این مجموعه عنوان ابتكار قریب سه دهه پیشِ پنج ناشر معتبر آلمانی، انگلیسی، ایتالیایی، فرانسوی و اسپانیایی است كه دست‌اندرکار گردآوری و انتشار تواریخ اروپایی از جنبه‌های مختلف و از منظری تطبیقی شده‌اند، آنچه كه تمایزات ساختاری با تاریخ‌نویسی‌های طویل و متعارفِ معاصر در مغرب زمین دارد.

وی ادامه داد: در این ابتكار حداقل 20 مورخ و جامعه‌شناس غربی به سرپرستی ژاك لوگوف مورخ برجسته فرانسوی و رئیس مکتب آنال، مجموعه بررسی‌های تاریخی پیرامون قاره اروپا را تاکنون در 24 عنوان کتاب در یك كار مشترك به دست چاپ سپرده و یا (شاید) هنوز آثار دیگری را در دست تألیف و انتشار دارند.

این مترجم اظهار کرد: اومبرتو اکو، پتر بورک، پتر براون، فرانکو کاردینی، ژاک لوگوف، چارلز تیلی، گیزلا بوک و... از جمله این برجستگان هستند و پائولو گروسی، مورخ ایتالیایی نیز کار تتبعات تاریخی حقوقی اروپایی با توفیق به فرجام رسانده و کتاب را با اقبال جهانی مواجه ساخته است. لازم به ذکر است که گروه موظف است هریک از آثار تهیه شده را تقریبا همزمان به پنج زبان مورد اشاره ترجمه و منتشر کند.

وی در پایان سخنانش پس از توضیح درباره این مجموعه و گروه محققان آن تاکید کرد که متاسفانه مجموعه «احداث اروپا» مورد التفات چندانی از سوی علاقه‌مندان و پژوهندگانِ مباحث تاریخی در کشورمان قرار نگرفته است.

بازرگانی‌گیلانی از این گروه تاكنون شش اثر با عناوین «انقلاب‌های اروپایی» نوشته چارلز تیلی مورخ آمریكایی؛ «اروپا مولود قرون وسطی» اثر ژاك لوگوف مورخ فرانسوی؛ «تاریخ پیدایش علوم جدید در اروپا» نوشته پائولو روسی مورخ ایتالیایی؛ «تاریخ روابط اسلام و اروپا» اثر فرانکو کاردینی مورخ ایتالیایی؛ «تاریخ پیدایش غربِ مسیحی» نوشته پتر براون مورخ ایرلندی ـ آمریکایی؛ «تاریخ زنان در اروپا» نوشته گیزلا بوک محقق آلمانی و بالاخره كتاب پیش روی را همراه با شرح و توضیحات به فارسی برگردانده است.

به دلیل خاصیت دشوار منابع تاریخی به ویژه تواریخ اروپایی، مترجم ایرانی به منظور تدقیق در کار، سعی کرده از متون توأمان آلمانی و انگلیسی برای ترجمه استفاده کند. بازرگانی‌گیلانی مصمم است در آینده به تدریج آثار دیگری از این گروه را ترجمه کند و به غنای منابع جدید تاریخی و اجتماعی پیرامون اروپا و باختر زمین در ایران كه متأسفانه در مقایسه با موضوعات دیگر تا حدودی نازل و اندك است، مدد رساند و توجه محققان کشور را به آثار این گروه علمی معتبر اروپایی که البته تاکنون توجه چندانی هم به آن نشده، جلب کند.

کتاب «تاریخ تکوین و توسعه حقوق و قانون در اروپا» نوشته پائولو گروسی با ترجمه و شرحِ بهاءالدین بازرگانی گیلانی به زودی منتشر می‌شود و در اختیار علاقه‌مندان و پژوهندگان مباحث تاریخی قرار می‌گیرد.