کتاب "سفینه رباعیات کهن" مشتمل بر آثار رباعی‌سرایان مشهور سده‌های گذشته به زودی منتشر می‌شود و نکته قابل توجه کتاب در این است که 44 رباعی به نام خیام در آن وجود دارد که 17 مورد آن تاکنون در هیچ نسخه‌ای دیده نشده است.

به گزارش مهر، کتاب "سفینه رباعیات کهن" تصحیح مشترکی است از ارحام مرادی و محمدافشین وفایی که انتشارات سخن به زودی آن را در مجموعه "گنجینه‌ سفینه‌های کهن پارسی" خود چاپ و توزیع می‌کند.

این کتاب در واقع اثری مشابه "نزهه‌المجالس" (تصحیح محمدامین ریاحی) است با این تفاوت که تاریخ نسخه قبلی (سفینه رباعیات کهن) قدیمی‌تر است. نسخه دستنویس این کتاب که شامل 1258 رباعی از رباعی‌سرایان سده‌های گذشته است، در کتابخانه آیت‌الله مرعشی (قم) نگهداری می‌شود.

در این جُنگ بیش از 870 شعر با نام سراینده و 386 رباعی هم بدون نام سراینده آنها ثبت شده است. حکیم عمر خیام، شیخ اوحدالدین کرمانی، شمس گنجه، جمال رزاق، خطیب هروی، زکی مراغی، سعد سلمان، سنایی، سوزنی سمرقندی، صدر خجندی، عائشه سمرقندی و شیخ شرف‌الدین از جمله رباعی‌سرایان بنامی هستند که در این کتاب آثاری از آنها وجود دارد.

اهمیت عمده این کتاب، پژوهش در رباعیات خیام است؛ در جُنگ "سفینه رباعیات کهن" 44 رباعی به نام خیام وجود دارد که 17 مورد آن فقط در این جُنگ دیده می‌شود.

از آنجا که هیچ دیوان تنظیم‌شده‌ای توسط خود خیام یا دیگران در زمان کوتاهی پس از مرگ وی به دست نیامده‌ است، در مورد تعداد این رباعی‌ها و نیز حقیقی یا جعلی بودن بعضی از آنها اختلاف نظر وجود دارد و تشخیص رباعیات اصیل خیام از رباعیات منسوب به او و در نتیجه اظهار نظر درباره تفکرات و جهان‌بینی این حکیم در دوران اخیر همواره مورد توجه محققان بوده است.

در منابع و متون مختلف تعداد رباعیات خیام بین 10 رباعی تا 1200 رباعی در نوسان بوده است. خیام بین سالهای 517 تا 530 هجری قمری فوت کرد اما نخستین کتاب فارسی که از وی سخنی به میان آورد، چهار مقاله نظامی عروضی سمرقندی بود که حدود سالهای 550 تألیف شد و با این حال در آن اشاره‌ای به شاعر بودن خیام نشده است.

حجم کتاب تصحیح شده "سفینه رباعیات کهن" حدود 500 صفحه است و به زودی انتشارات سخن آن را به دست چاپ می‌سپارد.

دوران قحطی و خشکسالی در زمان ورود متفقین به ایران... در چنین فضایی، بازگشت به خانه مادری، بازگشتی به ریشه‌های آباواجدادی نیست، مواجهه با ریشه‌ای پوسیده‌ است که زمانی در جایی مانده... حتی کفن استخوان‌های مادر عباسعلی و حسینعلی، در گونی آرد کمپانی انگلیسی گذاشته می‌شود تا دفن شود. آرد که نماد زندگی و بقاست، در اینجا تبدیل به نشان مرگ می‌شود ...
تقبیح رابطه تنانه از جانب تالستوی و تلاش برای پی بردن به انگیره‌های روانی این منع... تالستوی را روی کاناپه روانکاوی می‌نشاند و ذهنیت و عینیت او و آثارش را تحلیل می‌کند... ساده‌ترین توضیح سرراست برای نیاز مازوخیستی تالستوی در تحمل رنج، احساس گناه است، زیرا رنج، درد گناه را تسکین می‌دهد... قهرمانان داستانی او بازتابی از دغدغه‌های شخصی‌اش درباره عشق، خلوص و میل بودند ...
من از یک تجربه در داستان‌نویسی به اینجا رسیدم... هنگامی که یک اثر ادبی به دور از بده‌بستان، حسابگری و چشمداشت مادی معرفی شود، می‌تواند فضای به هم ریخته‌ ادبیات را دلپذیرتر و به ارتقا و ارتفاع داستان‌نویسی کمک کند... وقتی از زبان نسل امروز صحبت می‌کنیم مقصود تنها زبانی که با آن می‌نویسیم یا حرف می‌زنیم، نیست. مجموعه‌ای است از رفتار، کردار، کنش‌ها و واکنش‌ها ...
می‌خواستم این امکان را از خواننده سلب کنم؛ اینکه نتواند نقطه‌ای بیابد و بگوید‌ «اینجا پایانی خوش برای خودم می‌سازم». مقصودم این بود که خواننده، ترس را در تمامی عمق واقعی‌اش تجربه کند... مفهوم «شرف» درحقیقت نام و عنوانی تقلیل‌یافته برای مجموعه‌ای از مسائل بنیادین است که در هم تنیده‌اند؛ مسائلی همچون رابطه‌ فرد و جامعه، تجدد، سیاست و تبعیض جنسیتی. به بیان دیگر، شرف، نقطه‌ تلاقی ده‌ها مسئله‌ ژرف و تأثیرگذار است ...
در شوخی، خود اثر مایه خنده قرار می‌گیرد، اما در بازآفرینی طنز -با احترام به اثر- محتوای آن را با زبان تازه ای، یا حتی با وجوه تازه ای، ارائه می‌دهی... روان شناسی رشد به ما کمک می‌کند بفهمیم کودک در چه سطحی از استدلال است، چه زمانی به تفکر عینی می‌رسد، چه زمانی به تفکر انتزاعی می‌رسد... انسان ایرانی با انسان اروپایی تفاوت دارد. همین طور انسان ایرانیِ امروز تفاوت بارزی با انسان هم عصر «شاهنامه» دارد ...