[داستان کوتاه]

عصربود. قتل گرمای تابستان. بیشتر مغازه­ها بسته بودند. من و سهیلا چه می­کردیم در آن خیابان خلوت خواب آلود؟ از کتابخانه بر می­گشتیم لابد، یا از هزار و یک برنامه­ی تابستانی مدرسه. اتوبوسشان بی سر و صدا از ته خیابان آمد. انگار آمد و رفتی هر روزه. یک ایران‌پیمای قدیمی بود که جلویش پلاکارد زده بودند. تک و توک مردم توی خیابان ایستادند به دست تکان دادن.

سهیلا گفت: هه! بلند گو که دارند؛ پس چرا این­قدر ساکت؟!
بعدها راننده تعریف کرد کلی شلوغ کرده‌اند، کلی توی سر و کله­ی هم زده­اند تا نوار انتخاب کنند. بالاخره یکی انتخاب شد اما ابراهیم نگذاشت. تعریف کرد که ابراهیم گفته بوده "سر ظهری مردم خوابند. اصلا قرار است ما برویم که این­ها سر راحت بگذارند زمین، آن وقت خودمان..." و بعد بلندگو را خاموش کرده.

مردم که دست تکان دادند؛ راننده‌ی خندان سرعت اتوبوس را کم کرد. صندلی­ها پر نبود. سیزده چهارده نفر بودند. سربند­های رنگی داشتند از همان­ها که زنگ­های ورزش می­آوردند مدرسه و ما با شابلون و رنگ رویشان چاپ می­زدیم: "هرکه دارد هوس کرب­وبلا بسم الله."

پرچم­هایشان را از پنجره­ها بیرون آورده­ بودند و دوتا انگشتشان را به نشانه­ی پیروزی گرفته بودند بالا. همه­شان را می­شناختم. بیشترشان از بچه­های دبیرستان خواجه نصیر بودند که کمی بالاتر از مدرسه­ی ما بود و هر روز سر راه مدرسه هم را می­دیدیم.
گیرم که وقتی به هم می­رسیدیم سرمان را می­انداختیم پایین و از دورترین نقطه­ی آن پیاده­روی تنگ قدیمی از کنار هم رد می­شدیم و بعد تقریباً بلا­فاصله پچ‌پچ­ها و خنده­های زیر‌زیرکی شروع می­شد؛ که مثلا چه پوشیده­اند یا کدامشان کتاب­هایش را مثل دخترها با کاغذ کادو جلد کرده یا کدامشان، جلوی کی، تا بناگوش قرمز شده.

یکی دو تا هم کوچک­تر بودند؛ بچه­‌های مدرسه فارابی بودند. راهنمایی پسرانه که بالای میدان بود و وقتی تعطیل می­شدند، انگار زلزله می­آمد. یکی­شان با همان علامت پیروزی برای کنار دستی‌اش شاخ درست کرده بود. دست تکان دادند و رفتند. انگار سرویس مدرسه. هشت محرم بود. یک روز قبل از تاسوعا.

خبر را راننده آورد. مثل جنون‌زده­ها یک کله کوبیده بود و آمده بود. از پلیس راه یا مقر سپاه یا ارتش، کسی را همراهش کرده بودند. حریفش نشده بودند رانندگی نکند. از پشت فرمان پایین نیامده بود.

گریه نمی­کرد. اشک­هایش را، هر چه داشت، توی راه تا برسد ریخته بود. لبهایش کبود بود؛ ریش چند روزه­ی آشفته داشت و حالش جوری بود که خیال می­کردی هم­الان است که سرش را بکوبد به جایی و مغزش را پریشان کند یا خودش را از بلندی پرت کند پایین. یک ریز حرف می­زد و هیچ‌کس جلودارش نبود؛ بلکه ساکت شود و یک ساعتی بخوابد یا چیزی بخورد. برای هر که سر راهش بود تعریف کرده بود. کارمندهای پلیس راه، خانواد­ه‌ها که جمع شده بودند جلوی سردخانه­ی بیمارستان و پای حرف‌هایش زار می زدند، حالا هم توی رادیوی محلی که رسمی نبود و فقط تا روستاهای اطراف برد داشت؛ اما هر بار انگار فقط برای خودش تعریف می­کرد. همیشه هم از اول، از این که خیلی شلوغ می­کرده­اند و او دعوایشان کرده که: "سرسام گرفتم" و "جنگ شده بچه‌بازی" و این که "زبان به دهان بگیرند اگر نمی­خواهند پرتشان کند توی دره­ای جایی" از این که یکی­شان برایش پسته‌ پوست‌ کنده و پرتقال دهنش گذاشته که سخت نگیرد و حلال کند و تا نخندیده دست بر نداشته ­است. از ابراهیم که دو سه ماهی از پسر شانزده ساله‌اش کوچک­تر بوده و همه صدایش می‌کرده‌اند "آقا سید" بس که عاقل بوده و با همه مهربانی می­کرده است.

تعریف می­کرد شب را شیراز مانده­اند و تاسوعا را سینه زده­اند و بعد راه افتاده­اند سمت حاج عمران که نیروی تازه نفس می­خواسته بعد عملیات.
وقتی می­رسید به گردنه­ای که کمین خورده ­بودند؛ صدایش تاب بر می­داشت. سخت می­شد فهمید چه می­گوید: "عصر عاشورا رسیدیم گردنه. از صبح توی ماشین سینه زده بودند. صدای بیشترشان گرفته ­بود. تازه ساکت شده ­بودند و سرشان را تکیه داده ­بودند به پنجره، پشتی صندلی یا شانه­ی بغل دستی و چرت می­زدند که دیدم جاده را بسته­اند. پنج شش نفر بودند؛ اما هم تفنگ داشتند هم آرپی­جی. تا بجنبم از پشت هم سبز شدند.

بقیه روی کوه بودند؛ می­دیدمشان. بچه­ها را یکی یکی کشیدند پایین. دست خالی بودیم، دریغ از یک تیرکمان حتا. گفته­ بودند اسلحه را قرارگاه می­دهد. با بند کتانی­هایشان_ هنوز پوتین نگرفته بودند_ دست­هایشان را از پشت بستند و بردند زیر پل. هی صدای تیر آمد و هی صدای فریاد. صدای جیغ. خیلی طول نکشید. سرها را آوردند. یکی­شان خوش­مزگی می‌کرد که صندلی هر کدام را نشانش بدهم. سرها را گذاشتند روی صندلی­ها کنار پلاستیک­های نیم خورده­ی تخمه و پرتقال. گفتند: "این هم سوغات ما، ببر شهرتان"

مردم جمع شده بودند توی میدان. دو روز از عاشورا گذشته بود؛ اما دوباره علم و عماری آورده­ بودند و چلچراغ­های روشن سه­ رج. بازار تعطیل بود. آبادانی­ها سنج و دمام می­زدند و دسته­ی زنجیر زن­های ترک از پادگان راه افتاده­بود. خیلی­ها به رسم عاشورا پابرهنه آمده بودند روی آن آسفالت‌های داغ. اتوبوس از ته خیابان آمد. بلند گویش روشن بود. صدای آهنگران هی نزدیک می­شد. دسته­ی پادگان ساکت شد. مردم سینه می‌زدند و با نوار می­خواندند: "ایا اسب غرق اندر خون ذوالجناح امروز از چه گریانی..."

سهیلا را توی شلوغی گم کرده ­بودم. اتوبوس از جلوی رویم رد شد. با پارچه­ی سیاه پوشانده بودنش. فقط پرچم­ها از پنجره بیرون بود و جای صورت­هایشان روی شیشه­، عکس‌های سیاه و سفید چسبانده بودند.

مرجان فولادوند