علی‌الله سلیمی | همشهری


نشست‌ نقد و بررسی رمان«ماه و بلوط» جدیدترین اثر محسن مؤمنی‌شریف با همکاری انتشارات سوره‌مهر در غرفه مجمع ناشران انقلاب اسلامی در نمایشگاه کتاب تهران برگزار شد. این نشست با محوریت گفتگوی کارشناسان درباره «روایت‌ایرانی» و دغدغه «تاریخ شفاهی» و سایر ویژگی‌های کتاب با حضور نویسنده اثر محسن مومنی شریف و محمد حمزه‌زاده نویسنده و منتقد ادبی برگزار شد.

خلاصه رمان ماه و بلوط» محسن مؤمنی شریف

اثری واقع‌گرا و حقیقی
محمد حمزه‌زاده در این نشست درباره ویژگی‌های این رمان گفت: کتاب طوری نوشته شده است که خواننده مجذوب ادامه دادن و کشف چیزهای بیشتری از شخصیت‌ داستان می‌شود. در ظاهر زبان معیار کتاب دانای کل است؛ اما کشف‌ها و ریزه‌کاری‌های موجود در روند داستان خواننده را غافلگیر می‌کند، طی روند قصه مخاطب درگیر گره‌های داستان و جا به جایی موقعیت شخصیت‌های متفاوت می‌شود. این موضوع در کتاب«ماه و بلوط» موجب کشش و جذب خواننده می‌شود. به‌خاطر حجم زیاد کتاب، شاید مدت زیادی برای مطالعه احتیاج باشد اما داستان به گونه‌ای است که مخاطب در تمام مدت درگیر فضای رمان می‌شود. این کتاب حدود ده هزار منبع را در خود جای داده و این کار دشوار به درستی در این اثر پیش‌رفته است. حمزه‌زاده در پایان کتاب «ماه و بلوط» را واقع‌گرا و حقیقی خواند. وی با اشاره به قسمتی از کتاب، در خصوص مباحثه چند نفر با عقاید دینی و سیاسی مختلف افزود: گفتگوها به حدی دقیق کار شده است که می‌توان گفت بخش‌های پرقوت کتاب است. حتی در قسمت‌هایی چهره‌های بنام وارد داستان می‌شوند و به خوبی به آن‌ها پرداخته شده است. این منتقد کتاب معتقد است این اثر ادبی قابلیت تبدیل شدن به یک فیلم سینمایی یا سریال را دارد.

نگران دور شدن نسل جدید از هویت و هنر ایرانی هستم
محسن مومنی نویسنده اثر هم در ادامه این نشست از جزئیات سفر به کردستان برای نوشتن کتاب «ماه و بلوط» صحبت کرد و در بخشی از صحبت هایش گفت: این اثر یک رمان تاریخی در اقلیم کردستان است. اینکه برخی خوانندگان آنقدر داستان را واقعی دیدند که آن را ناداستان می‌نامند، نقطه مثبتی است. روایت ایرانی دغدغه بنده است تا بتوانیم در هنگام توصیف و روایت، از سنت‌های خودمان و از خودمان بنویسیم. افراد سخت‌پسند کتاب را خواندند و با آن ارتباط برقرار کردند. تعبیرشان اینطور بود که به رمان خودمان، یعنی رمان ایرانی، نزدیک می‌شویم. محسن مومنی شریف راجع‌ به عوامل تاثیرگذار در تولد این کتاب گفت: فعالیت در حوزه تاریخ «شفاهی» و بیهقی‌خوانی یکی از عوامل موثر در تولد کتاب «ماه و بلوط» بوده‌ است. این نویسنده کشورمان افزود: یکی از عناصر روایت ایرانی بحث ماوراء طبیعه است که امروزه رمان‌های ما از این عناصر خالی‌ است. این ویژگی اگر چه مفهومی ثقیل برای خواننده غربی دارد اما مخاطب ایرانی با این عناصر آشنا است و به جذابیت داستان می‌افزاید. ما نباید از هویت ایرانی دور باشیم، من نگران دور شدن نسل جدید از هویت و هنر ایرانی هستم.

«ماه و بلوط» سرشار از خرده داستان‌ها است
در ادامه نشست، بهزاد دانشگر نویسنده و منتقد ادبی هم درباره گونه‌های ادبی متفاوت در دنیا و تفاوت ناداستان و رمان صحبت کرد. او درباره کتاب «ماه و بلوط »گفت: این کتاب به خاطر شخصیت‌پردازی و ساختاری که دارد در دسته رمان جای می‌گیرد. ویژگی برجسته این کتاب بازی با زمان و زوایای دید متنوع است؛ نویسنده به عنصر زمان در کتاب «ماه و بلوط» خوبی پرداخته‌ است و از دو زاویه دید روایت می‌شود و از این نظر خیلی جالب توجه است.کتاب سرشار از خرده داستان‌ها است و اتفاقات پر تپش با ضرب آهنگی سریع پیش می‌رود. جغرافیای داستان خیلی وسیع است؛ فضای روایت این داستان در ایران، عراق و حتی بخشی از اروپا می‌گذرد، این ویژگی امروزه در رمان‌ها کمتر دیده می‌شود. روایت بازه زمانی طولانی در رمان خیلی مشکل است به خصوص که فضای این رمان تاریخی است، اما مومنی به خوبی از پس این رمان برآمده‌ است.

................ تجربه‌ی زندگی دوباره ...............

گوته بعد از ترک شارلوته دگرگونی بزرگی را پشت سر می‌گذارد: از یک جوان عاشق‌پیشه به یک شخصیت بزرگ ادبی، سیاسی و فرهنگی آلمان بدل می‌شود. اما در مقابل، شارلوته تغییری نمی‌کند... توماس مان در این رمان به زبان بی‌زبانی می‌گوید که اگر ناپلئون موفق می‌شد همه اروپای غربی را بگیرد، یک‌ونیم قرن زودتر اروپای واحدی به وجود می‌آمد و آن‌وقت، شاید جنگ‌های اول و دوم جهانی هرگز رخ نمی‌داد ...
موران با تیزبینی، نقش سرمایه‌داری مصرف‌گرا را در تولید و تثبیت هویت‌های فردی و جمعی برجسته می‌سازد. از نگاه او، در جهان امروز، افراد بیش از آن‌که «هویت» خود را از طریق تجربه، ارتباطات یا تاریخ شخصی بسازند، آن را از راه مصرف کالا، سبک زندگی، و انتخاب‌های نمایشی شکل می‌دهند. این فرایند، به گفته او، نوعی «کالایی‌سازی هویت» است که انسان‌ها را به مصرف‌کنندگان نقش‌ها، ویژگی‌ها و برچسب‌های از پیش تعریف‌شده بدل می‌کند ...
فعالان مالی مستعد خطاهای خاص و تکرارپذیر هستند. این خطاها ناشی از توهمات ادراکی، اعتماد بیش‌ازحد، تکیه بر قواعد سرانگشتی و نوسان احساسات است. با درک این الگوها، فعالان مالی می‌توانند از آسیب‌پذیری‌های خود و دیگران در سرمایه‌گذاری‌های مالی آگاه‌تر شوند... سرمایه‌گذاران انفرادی اغلب دیدی کوتاه‌مدت دارند و بر سودهای کوتاه‌مدت تمرکز می‌کنند و اهداف بلندمدت مانند بازنشستگی را نادیده می‌گیرند ...
هنر مدرن برای او نه تزئینی یا سرگرم‌کننده، بلکه تلاشی برای بیان حقیقتی تاریخی و مقاومت در برابر ایدئولوژی‌های سرکوبگر بود... وسیقی شوئنبرگ در نگاه او، مقاومت در برابر تجاری‌شدن و یکدست‌شدن فرهنگ است... استراوینسکی بیشتر به سمت آیین‌گرایی و نوعی بازنمایی «کودکانه» یا «بدوی» گرایش دارد که می‌تواند به‌طور ناخواسته هم‌سویی با ساختارهای اقتدارگرایانه پیدا کند ...
باشگاه به رهبری جدید نیاز داشت... این پروژه 15 سال طول کشید و نزدیک به 200 شرکت را پایش کرد... این کتاب می‌خواهد به شما کمک کند فرهنگ برنده خود را خلق کنید... موفقیت مطلقاً ربطی به خوش‌شانسی ندارد، بلکه بیشتر به فرهنگ خوب مرتبط است... معاون عملیاتی ارشد نیروی کار گوگل نوشته: فرهنگ زیربنای تمام کارهایی است که ما در گوگل انجام می‌دهیم ...