پس تو خیال می‌کنی ما دشمن نداریم؟ | اعتماد


«آخرین‌ روزهای والتر بنیامین» [Benjamin's crossing] نوشته جی پارینی [Jay Parini] ترجمه مریم خدادادی در نشر برج منتشر شده است. در این کتاب سال ۱۹۴۰: والتر بنیامین را از ورای نظریه‌پردازی‌هایش می‌بینیم، مردی همیشه در پی عشق و مغموم از عشق؛ مردی پناه‌برده به کتابخانه‌ای در‌پاریس که ‌‌طی یک دهه‌ گذشته‌ مشغول‌ نگارش‌ شاهکاری هزارصفحه‌ای است.‌ اما تانک‌های نازی‌ها حومه‌ شهر را پشت سر گذاشته‌اند و حالا به سوی قلب پاریس نزدیک می‌شوند.

خلاصه رمان آخرین‌ روزهای والتر بنیامین» [Benjamin's crossing] نوشته جی پارینی [Jay Parini]

از دور و نزدیک هشدار می‌رسد که برای زنده‌ماندن باید گریخت. بنیامین با دست‌نوشته‌ ارزشمندش به امیدنجات از کوره‌راه‌های کوهستان پیرنه رهس‍پار مرز می‌شود. این‌فراز غم‌انگیز با‌توصیف گذشته‌ پیچیده و‌جهان‌وطنی‌بنیامین درهم‌‌تنیده است:‌کودکیِ غرق‌در رفاهش در برلین،سال‌های مشارکتش در جنبش جوانان آلمانی، سال‌های‌دانشگاهش و رابطه‌اش با متفکرانی که در حلقه‌ یاران‌ صمیمی بنیامین بین دو جنگ جهانی بودند. آخرین روزهای بنیامین رمان‌ایده‌هاست، رمانی شاعرانه.
‌به‌علاوه،‌ داستانی است‌ عاشقانه‌ که یکی از تکان‌دهنده‌ترین‌وقایع فرعیِ جنگ جهانی دوم است، یک تراژدی که گاهی کمدی‌سیاه می‌شود.
«پس تو خیال می‌کنی ما دشمن نداریم؟»
«من از تخیل‌کردن چیزهای مهمل خودداری می‌کنم. این کار را سیاستمدارها برای ما انجام می‌دهند.»

بنیامین در سال‌های بعد به‌ندرت اینقدر صریح‌اللهجه بود. به‌کلی از دنیای سیاست معمول کناره می‌گرفت و در عوالم خودش فرو‌ ‌می‌رفت: در عالم ایده‌ها، گفت‌وگویی آسمانی که در آن افلاطون، کانت، نیچه، هاینه ، بودلر، مندلسن و دوجین آدم دیگر، شکوهمندانه و فارغ از غوغای جهان، روی ابری مرمرین‌ می‌نشستند.
در این لحظه، گئورگ، درحالی‌که سرش را تکان می‌داد، از اتاق بیرون رفت.
بعدازظهر آن روز، من و بنیامین مشغول فکر‌کردن به فرار از خدمت اجباری شدیم. فارغ از اختلاف نظرمان درباره‌ تاریخ، بر سر اعتقاد به ماهیت فجیع این جنگ خاص اشتراک نظر داشتیم. اگر فقط یک منازعه‌ بی‌فایده وجود داشته باشد، همین جنگ است. اصلا آلمان می‌خواهد از این جنگ به چه چیزی برسد؟ چطور می‌شود این وضعیت را توجیه کرد که میلیون‌ها مرد‌ جوان ‌‌با‌ گاز خفه می‌شوند، با سرنیزه مجروح می‌شوند، با مسلسل تکه‌پاره می‌شوند یا به‌دلیل بی‌معناییِ‌همه‌ اینها، به فراسوی نومیدی، به‌سمت پوچ‌گرایی کشانده می‌شوند. این جنگی بود بی‌هیچ غنیمتی و بی‌هیچ‌ افتخاری؛ نکته‌ای که در سال‌های آتی از این‌هم روشن‌تر شد.

جی پارینی شاعر، نویسنده، منتقد ادبی و استاد دانشگاه امریکایی است. پس از نوشتن رمان‌هایی درباره لف تولستوی،والتر بنیامین و هرمان ملویل شهرتش به عنوان یکی از پیشگامان رمان‌های زندگینامه‌ای عالمگیر شده. همین نویسنده زندگینامه جان اشتاین‌بک نویسنده معروف امریکایی خالق خوشه‌های خشم، شرق بهشت، دشت بهشت و لهیب سوزان را نوشت.

................ تجربه‌ی زندگی دوباره ...............

در کشورهای دموکراتیک دولت‌ها به‌طور معمول از آموزش به عنوان عاملی ثبات‌بخش حمایت می‌کنند، در صورتی که رژیم‌های خودکامه آموزش را همچون تهدیدی برای پایه‌های حکومت خود می‌دانند... نظام‌های اقتدارگرای موجود از اصول دموکراسی برای حفظ موجودیت خود استفاده می‌کنند... آنها نه دموکراسی را برقرار می‌کنند و نه به‌طور منظم به سرکوب آشکار متوسل می‌شوند، بلکه با برگزاری انتخابات دوره‌ای، سعی می‌کنند حداقل ظواهر مشروعیت دموکراتیک را به دست آورند ...
نخستین، بلندترین و بهترین رمان پلیسی مدرن انگلیسی... سنگِ ماه، در واقع، الماسی زردرنگ و نصب‌شده بر پیشانی یک صنمِ هندی با نام الاهه ماه است... حین لشکرکشی ارتش بریتانیا به شهر سرینگاپاتام هند و غارت خزانه حاکم شهر به وسیله هفت ژنرال انگلیسی به سرقت رفته و پس از انتقال به انگلستان، قرار است بر اساس وصیت‌نامه‌ای مکتوب، به دخترِ یکی از اعیان شهر برسد ...
تجربه‌نگاری نخست‌وزیر کشوری کوچک با جمعیت ۴ میلیون نفری که اکنون یک شرکت مشاوره‌ی بین‌المللی را اداره می‌کند... در دوران او شاخص سهولت کسب و کار از رتبه ١١٢ (در ٢٠٠۶) به ٨ (در ٢٠١۴) رسید... برای به دست آوردن شغلی مانند افسر پلیس که ماهانه ٢٠ دلار درآمد داشت باید ٢٠٠٠ دلار رشوه می‌دادید... تقریبا ٨٠درصد گرجستانی‌ها گفته بودند که رشوه، بخش اصلی زندگی‌شان است... نباید شرکت‌های دولتی به عنوان سرمایه‌گذار یک شرکت دولتی انتخاب شوند: خصولتی سازی! ...
هنرمندی خوش‌تیپ به‌نام جد مارتین به موفقیت‌های حرفه‌ای غیرمعمولی دست می‌یابد. عشقِ اُلگا، روزنامه‌نگاری روسی را به دست می‌آورد که «کاملا با تصویر زیبایی اسلاوی که به‌دست آژانس‌های مدلینگ از زمان سقوط اتحاد جماهیر شوروی رایج شده است، مطابقت دارد» و به جمع نخبگان جهانی هنر می‌پیوندد... هنرمندی ناامید است که قبلا به‌عنوان یک دانشجوی جوان معماری، کمال‌گرایی پرشور بوده است... آگاهیِ بیشتر از بدترشدنِ زندگی روزمره و چشم‌انداز آن ...
آیا مواجهه ما با مفهوم عدالت مثل مواجهه با مشروطه بوده است؟... «عدالت به مثابه انصاف» یا «عدالت به عنوان توازن و تناسب» هر دو از تعاریف عدالت هستند، اما عدالت و زمینه‌های اجتماعی از تعاریف عدالت نیستند... تولیدات فکری در حوزه سیاست و مسائل اجتماعی در دوره مشروطه قوی‌تر و بیشتر بوده یا بعد از انقلاب؟... مشروطه تبریز و گیلان و تاحدی مشهد تاحدی متفاوت بود و به سمت اندیشه‌ای که از قفقاز می‌آمد، گرایش داشت... اصرارمان بر بی‌نیازی به مشروطه و اینکه نسبتی با آن نداریم، بخشی از مشکلات است ...