«نامه‌های عاشق و معشوق در دوره قاجار: مراسلات عاشق و معشوق ستمگر» به تصحیح و توضیح ندا مراد منتشر شد.

«نامه‌های عاشق و معشوق در دوره قاجار: مراسلات عاشق و معشوق ستمگر

به گزارش کتاب نیوز به نقل از ایسنا، در مقدمه مصحح می‌خوانیم: مراسلات عاشق، و معشوق ستمگر حاوی سی‌ویک نامه عاشقانه و سی‌ویک جواب این نامه‌ها در بیان احوال عاشق و معشوق و وقایع میان ایشان است که در آن عاشق اول از سوز دل خود در ابتدا به نثر و بعد به نظم سخن می‌گوید و بعد معشوق نیز به همان سبک جواب می‌دهد. در بخش «ابیات مناسب مقام» از سروده‌های بسیاری بهره برده تا به اثر عمق و تأثیر بیشتر بخشد. «مجرم» تخلص راقم سطور این تحریر است که در هیچ‌کدام از منابع و تذکره‌های این دوره مطلبی درباره او و مراسلات عاشق و معشوق نیامده‌اند. از این منظر، نام و نشان و تألیف او خالی از ابهام نیست و با اطلاعات موجود درباره احتمال ارتباط مذکور با مجرم یزدی، مجرم کشمیری و چند تن دیگر نمی‌توان اظهارنظر قطعی داد.

مراسلات عاشق، و معشوق ستمگر اثری غنایی و بیانگر حالات درونی نویسنده نامه‌ها است؛ مراسلاتی که از سوز دل عاشقش حکایت می‌کند و حتی عبارات و جملات خبری‌اش چنان لطیف، عاطفی و دل‌نشین است که هر شنونده‌ای را سر ذوق می‌آورد. در واقع، عاطفه ماده خام و اولیه این مراسلات است.

هرچند نویسنده، قالب نامه‌نگاری را برای اثر خود برگزیده است؛ اما با دیدی وسیع موضوعاتی ادبی، هنری، اخلاقی، اجتماعی و انسانی را به تصویر می‌کشد و ابعادی از روابط انسانی را بازگو می‌کند که پیوندی جدانشدنی با سرشت و طبیعت فرد و جامعه دارد و پرداخته جهان ذهنی‌اش است.
در مراسلات عاشق و معشوق، زمان، مکان، نام و نشان عاشق و معشوق مجهول و نامشخص است. نویسنده، شاید نام و نشانی از عاشق و معشوقی خاص مدنظر نداشته و قصد او از نوشتن این مراسلات شرح و وصف‌حال عشاق واقعی بوده است.
این نامه‌ها با زاویه دید اول‌شخص به رشته تحریر درآمده است.

نسخه خطی مراسلات عاشق و معشوق ستمگر، از مجموعه مراسلات ادبی - غنایی دوره قاجار است که سه نسخه‌ از آن با شماره بازیابی ۲۶۸۴/۱ در کتابخانه مجلس، ۲۳۳۲ در کتابخانه ملی و ۶۴۳ در کتابخانه طبسی موجود بود است. بنای تصحیح این کتاب بر متن حاضر از نسخه‌های موجود در ایران که در فهرستگان فنخا، ج ۲۹ ص ۴۹-۵۰ فهرست شده است و نسخه کتابخانه مجلس به شماره ۲۶۸۴/۱ که نسخه‌ای معتبر، خوش‌خوان، بدون افتادگی و کاستی در اوراق بود، با رمز «مج» [نسخه مجلس به تاریخ ۱۳۰۹ ق] اساس کار قرار گرفته است.

در تصحیح کتاب و مقابله نسخه‌ها به‌طور کلی مصحح از حدس و ذوق صرف، پرهیز و بیشتر به ضبط نسخه‌ها تکیه کرده است. ازاین‌رو اگر جایی در نسخه اساس، ضبط کلمه به ظنِ قریب‌به‌یقین نادرست تشخیص داده شد، صورت صحیح، از روی دو نسخه دیگر انتخاب، و در زمان ثبت اختلاف نُسخ، صحیح با اصحِ آن درج و ضبط نسخه مج در بخش نسخه‌بدل‌ها نقل شده است.
برای خواناتر کردن متن، رسم‌الخط مصوب فرهنگستان معیار قرار گرفته است. از این منظر بر مبنای دستورالعمل در رسم‌الخط نسخه مج تغییراتی اعمال شده است.»

«نامه‌های عاشق و معشوق در دوره قاجار» در ۳۱۵ صفحه با شمارگان ۳۳۰ نسخه و بهای ۲۴۰ هزار تومان توسط انتشارات مروارید راهی بازار کتاب شده است.

................ هر روز با کتاب ................

ما خانواده‌ای یهودی در رده بالای طبقه متوسط عراق بودیم که بر اثر ترکیبی از فشارهای ناشی از ناسیونالیسم عربی و یهودی، فشار بیگانه‌ستیزی عراقی‌ها و تحریکات دولت تازه ‌تأسیس‌شده‌ی اسرائیل جاکن و آواره شدیم... حیاتِ جاافتاده و عمدتاً رضایت‌بخش یهودیان در کنار مسلمانان عراق؛ دربه‌دری پراضطراب و دردآلود؛ مشکلات سازگار‌ شدن با حیاتی تازه در ارض موعود؛ و سه سال عمدتاً ناشاد در لندن: تبعید دوم ...
رومر در میان موج نویی‌ها فیلمساز خاصی‌ست. او سبک شخصی خود را در قالب فیلم‌های ارزان قیمت، صرفه‌جویانه و عمیق پیرامون روابط انسانی طی بیش از نیم قرن ادامه داده است... رومر حتی وقتی بازیگرانی کاملاً حرفه‌ای انتخاب می‌کند، جنس بازیگری را معمولاً از شیوه‌ی رفتار مردم معمولی می‌گیرد که در دوره‌ای هدف روسلینی هم بود و وضعیتی معمولی و ظاهراً کم‌حادثه، اما با گفت‌وگوهایی سرشار از بارِ معنایی می‌سازد... رومر در جست‌وجوی نوعی «زندگی‌سازی» است ...
درباریان مخالف، هر یک به بهانه‌ای کشته و نابود می‌شوند؛ ازجمله هستینگز که به او اتهام رابطه پنهانی با همسر پادشاه و نیز نیت قتل ریچارد و باکینگهم را می‌زنند. با این اتهام دو پسر ملکه را که قائم‌مقام جانشینی پادشاه هستند، متهم به حرامزاده بودن می‌کنند... ریچارد گلاستر که در نمایشی در قامت انسانی متدین و خداترس در کلیسا به همراه کشیشان به دعا و مناجات مشغول است، در ابتدا به‌ظاهر از پذیرفتن سلطنت سرباز می‌زند، اما با اصرار فراوان باکینگهم، بالاخره قبول می‌کند ...
مردم ایران را به سه دسته‌ی شیخی، متشرعه و کریم‌خانی تقسیم می‌کند و پس از آن تا انتهای کتاب مردم ایران را به دو دسته‌ی «ترک» و «فارس» تقسیم می‌کند؛ تقسیم مردمان ایرانی در میانه‌های کتاب حتی به مورد «شمالی‌ها» و «جنوبی‌ها» می‌رسد... اصرار بیش‌از اندازه‌ی نویسنده به مطالبات قومیت‌ها همچون آموزش به زبان مادری گاهی اوقات خسته‌کننده و ملال‌آور می‌شود و به نظر چنین می‌آید که خواسته‌ی شخصی خود اوست ...
بی‌فایده است!/ باد قرن‌هاست/ در کوچه‌ها/ خیابان‌ها/ می‌چرخد/ زوزه می‌کشد/ و رمه‌های شادی را می‌درد./ می‌چرخم بر این خاک/ و هرچه خون ماسیده بر تاریخ را/ با اشک‌هایم می‌شویم/ پاک نمی‌شود... مانی، وزن و قافیه تنها اصولی بودند که شعر به وسیلهء آنها تعریف می‌شد؛ اما امروزه، توجه به فرم ذهنی، قدرت تخیل، توجه به موسیقی درونی کلمات و عمق نگاه شاعر به جهان و پدیده‌های آن، ورای نظام موسیقایی، لازمه‌های شعری فاخرند ...