کتاب «کندوکاوی در تاریخ کار؛ از عصر سنگ تا روزگار روبات‌ها» [Work : a deep history, from the stone age to the age of robots] نوشته جیمز سوزمن [James Suzman] با ترجمه حسن افشار توسط نشر مرکز منتشر شد.

کندوکاوی در تاریخ کار؛ از عصر سنگ تا روزگار روبات‌ها» [Work : a deep history, from the stone age to the age of robots] نوشته جیمز سوزمن [James Suzman]

به گزارش کتاب نیوز به نقل از مهر، نسخه اصلی این‌کتاب سال ۲۰۲۱ منتشر شده است.

جیمز سوزمن نویسنده این‌کتاب، انسان‌شناس و استاد کمبریج است. او متولد ژوهانسبورگ در آفریقای جنوبی است و سال ۱۹۹۹ مدرک کارشناسی ارشد خود را در رشته انسان شناسی اجتماعی از دانشگاه سنت اندروز گرفت. سال ۱۹۹۶ هم مدرک دکترای انسان‌شناسی اجتماعی را از دانشگاه ادینبورگ دریافت کرد.

این‌مولف در پیشگفتار «کندوکاوی در تاریخ کار» از مساله اقتصاد و انقلاب صنعتی شروع می‌کند و می‌گوید انقلاب صنعتی اول از دودکش موتور بخار زغال‌سنگ تنوره کشید و انقلاب صنعتی دوم هم از پریز برق پیدا شد. انقلاب سوم هم به‌شکل ریزپرداز الکترونیکی خود را نشان داد. در حال حاضر ما در میانه انقلاب صنعتی چهارم قرار داریم که ثمره ازدواج انبوهی از فناوری‌های مجازی، زیست‌شناختی و فیزیکی است و گفته می‌شود میزان دگرگون‌کنندگی‌اش سرعت تصاعدی خیلی بیشتری نسبت به دیگر انقلاب‌ها دارد.

سوزمن می‌گوید برخی اقتصاددانان در توضیح مساله‌ اقتصاد، یا اقتصاد کمیابی، می‌گویند انسان، نفرین‌شده‌ اشتهای سیری‌ناپذیرش است و به این‌دلیل که منابع کافی برای ارضای اشتهای همه وجود ندارد، همه‌چیز کمیاب است. این دیدگاه که خواسته‌های ما نامحدود ولی منابع محدودند، قلب تپنده‌ این تعریف از علم اقتصاد است: مطالعه‌ چگونگی تخصیص منابع کمیاب برای برآورده ساختن نیازها و خواسته‌های مردم. نویسنده کتاب پیش‌رو می‌گوید ایجاد ثبات در بازارها، نظام مالی، اشتغال، و نظام پولی هم از وظایف علم اقتصاد است. پس با این‌نگاه اقتصاددانان، کمیابی عاملی است که ما را به کار کردن وامی‌دارد، چون تنها با کار است که می‌شود بین خواسته‌های ظاهراً نامحدود و منابع محدودمان پل بزنیم.

کتاب پیش‌رو ۴ بخش اصلی دارد که در مجموع ۱۵ فصل را در خود جا داده‌اند. بخش اول، «سرآغاز» است که چهار فصل «زندگی یعنی کار»، «دست‌های بی‌کار و منقارهای پرکار»، «ابزارها و مهارت‌ها» و «مواهب دیگر آتش»‌ را در بر می‌گیرد. دومین‌بخش کتاب «محیط محتاط» عنوان دارد و ۲ فصل «جامعه مرفه اولیه»‌ و «ارواح در جنگل» را شامل می‌شود.

«کار توان‌فرسای مزرعه» سومین‌بخش کتاب است که فصول هفتم تا دهم را با این‌عناوین در بر می‌گیرد: «پرش از پرتگاه»، «سورچرانی‌ها و تنگ‌سالی‌ها»، «وقت طلاست» و «نخستین ماشین‌ها». فصول یازدهم تا پانزدهم کتاب هم در بخش چهارم «آفریدگان شهر» قرار دارند که اسامی‌شان به این‌ترتیب است: «چراغ‌های پرنور»،‌ «بیماری فزون‌خواهی»، «استعدادهای برتر»، «مرگ یک مزدبگیر» و «بیماری تازه».

در قسمتی از این‌کتاب می‌خوانیم:

تصادفی نبود که پارچه و پوشاک نخستین تولیدات انبوه در انقلاب صنعتی بریتانیا بودند. روستاییان در همیشه تاریخ صرفا با نظر به جنبه‌های عملی کارشان لباس می‌پوشیدند، ولی شهرنشینان حتی در دوران باستان اغلب برای جلب توجه لباس انتخاب می‌کردند. مگر نه این‌که در میدان پر ازدحام شهر، اگر عوام و خواص یک‌جور لباس می‌پوشیدند قابل تشخیص از یکدیگر نمی‌شدند. گرایش اقشار و اصناف فرودست شهری در سرتاسر جهان به تقلید از فرادستان همیشه غرولند رجالی را به دنبال می‌آورد که می‌خواستند یگانگی بصری خود را حفظ کنند. برخی بزرگان شهری، مثل درباریان «خورشیدشاه» لویی چهاردهم که با کلاه‌گیس و جامه‌های پر از منجوق و پولک در باغ‌های کاخ ورسای قدم می‌زدند، دانسته و آگاهانه این سر و وضع مسخره و لباس‌های گران‌قیمت را برمی‌گزیدند تا تهی‌دستان بضاعت تقلید از آنها را نداشته باشند. دیگران از جمله رومیان، با قانون‌گذاری، محدودیت‌هایی برای پوشش طبقات مختلف ایجاد می‌کردند.

این‌کتاب با ۴۱۴ صفحه، شمارگان ۷۰۰ نسخه و قیمت ۳۱۵ هزار تومان منتشر شده است.

................ هر روز با کتاب ...............

می‌خواستم این امکان را از خواننده سلب کنم؛ اینکه نتواند نقطه‌ای بیابد و بگوید‌ «اینجا پایانی خوش برای خودم می‌سازم». مقصودم این بود که خواننده، ترس را در تمامی عمق واقعی‌اش تجربه کند... مفهوم «شرف» درحقیقت نام و عنوانی تقلیل‌یافته برای مجموعه‌ای از مسائل بنیادین است که در هم تنیده‌اند؛ مسائلی همچون رابطه‌ فرد و جامعه، تجدد، سیاست و تبعیض جنسیتی. به بیان دیگر، شرف، نقطه‌ تلاقی ده‌ها مسئله‌ ژرف و تأثیرگذار است ...
در شوخی، خود اثر مایه خنده قرار می‌گیرد، اما در بازآفرینی طنز -با احترام به اثر- محتوای آن را با زبان تازه ای، یا حتی با وجوه تازه ای، ارائه می‌دهی... روان شناسی رشد به ما کمک می‌کند بفهمیم کودک در چه سطحی از استدلال است، چه زمانی به تفکر عینی می‌رسد، چه زمانی به تفکر انتزاعی می‌رسد... انسان ایرانی با انسان اروپایی تفاوت دارد. همین طور انسان ایرانیِ امروز تفاوت بارزی با انسان هم عصر «شاهنامه» دارد ...
مشاوران رسانه‌ای با شعار «محصول ما شک است» می‌کوشند ابهام بسازند تا واقعیت‌هایی چون تغییرات اقلیمی یا زیان دخانیات را زیر سؤال ببرند. ویلیامسن در اینجا فلسفه را درگیر با اخلاق و سیاست می‌بیند: «شک، اگر از تعهد به حقیقت جدا شود، نه ابزار آزادی بلکه وسیله گمراهی است»...تفاوت فلسفه با گفت‌وگوی عادی در این است که فیلسوف، همان پرسش‌ها را با نظام‌مندی، دقت و منطق پی می‌گیرد ...
عوامل روان‌شناختی مانند اطمینان بیش‌ازحد، ترس از شکست، حس عدالت‌طلبی، توهم پولی و تاثیر داستان‌ها، نقشی کلیدی در شکل‌گیری تحولات اقتصادی ایفا می‌کنند. این عوامل، که اغلب در مدل‌های سنتی اقتصاد نادیده گرفته می‌شوند، می‌توانند توضیح دهند که چرا اقتصادها دچار رونق‌های غیرمنتظره یا رکودهای عمیق می‌شوند ...
جامعیت علمی همایی در بخش‌های مختلف مشخص است؛ حتی در شرح داستان‌های مثنوی، او معانی لغات را باز می‌کند و به اصطلاحات فلسفی و عرفانی می‌پردازد... نخستین ضعف کتاب، شیفتگی بیش از اندازه همایی به مولانا است که گاه به گزاره‌های غیر قابل اثبات انجامیده است... بر اساس تقسیم‌بندی سه‌گانه «خام، پخته و سوخته» زندگی او را در سه دوره بررسی می‌کند ...