کتاب «آگاهی: راهنمایی برای کشف رمز و راز بنیادین ذهن» [Conscious : a brief guide to the fundamental mystery of the mind] یکی از کتاب‌های پرفروش نیویورک تایمز است که به قلم آناکا هریس [Annaka Harris] منتشر و توسط مهرناز نوروزی ترجمه شده است.

آگاهی: راهنمایی برای کشف رمز و راز بنیادین ذهن» [Conscious : a brief guide to the fundamental mystery of the mind]  آناکا هریس [Annaka Harris]

به گزارش کتاب نیوز به نقل از ایبنا، کتاب مشتمل بر 8 فصل است؛ «راز پنهان در ساده‌نگری» اولین فصل این کتاب، به ذاتی بودن تجربه ما از آگاهی می‌پردازد و ضعف و ناتوانی ما برای پی بردن به اسرار آگاهی. پرسش اساسی این فصل اینچنین مطرح می‌شود: «چرا مجموعه‌ای از ماده در جهان باید آگاه باشد؟» اینکه مسئله آگاهی برای ما تبدیل به یک کلیشه تکرار پذیر شده است موجب می‌شود از کنار آن و پرسش‌هایی که حول آگاهی در ذهنمان ایجاد می‌شود و به تبع، معنایی که در زندگی می‌گیرد، به سادگی بگذریم.

هریس به موضوع اندیشیدن به آگاهی می‌پردازد و آن را هم‌راستا با اندیشیدن به هرمسئله‌ای در نظر می‌گیرد و عقیده دارد این فرآیند با لذت خاصی همراه است. هریس از کتاب «خفاش بودن چگونه است؟» اثر توماس ناگل فیلسوف آمریکایی، در تعریف آگاهی نقل قولی می‌آورد: «موجودی آگاه است که دارای کیفیتی از بودن باشد.»

فصل دوم کتاب به مسئله شهود و توهم می‌پردازد؛ چیزهایی که ذهن به نظر راه گریزی از آن‌ها ندارد و به گفته هریس نیز این دو، امری طبیعی را پیش می‌گیرند و همواره، طبیعت آدمی، در شکل دادن به آن‌ها تاثیرگذار است. در باورهای عوام، به عنوان حس ششم از شهود یاد می‌شود و بسیاری از انسان‌ها، زمانی که با حس ششم خود تصمیم می‌گیرند راضی‌تر از زمان‌هایی هستند که آگاهانه و با برنامه‌ریزی پیش می‌روند. با این حال، به این نکته نیز در کتاب اشاره می‌شود که حس ششم می‌تواند ما را فریب دهد. هریس از «شهود نادرست» یاد می‌کند.

نکته جالبی که در فصل دوم کتاب به آن اشاره می‌شود قیاس آگاهی در انسان و نباتات است. هریس اینطور موضوع خود را تشریح می‌‌کند که این باور که انسان آگاه است و گیاه، خیر، هرچقدر هم علمی باشد باز به صورت کامل قابل قبول نیست، از این جهت که تحقیقات نشان داده‌اند، گیاهان در مورد واکنش به آسیب فیزیکی یا مراقبت از دیگران، به روشی پیچیده عمل می‌کنند. هرچند این کار را بدون احساس درد یا عشق انجام دهند، با اینحال، مسئله این است که انجام می‌دهند. هریس به دانیل چاموویتز اشاره می‌کند که عقیده دارد گیاهان می‌توانند محیط خود را از راه لمس حس کنند و بسیاری از جنبه‌های محیط پیرامونشان از جمله دما را تشخیص دهند. مانند درخت تاک که می‌تواند سرعت رشد خود را افزایش دهد یا در صورت وجود مانع در مسیر رشدش، تغییر مسیر بدهد.

«در امتداد راه»، «ما چه کسی هستیم؟»، «آیا آگاهی همه جا گسترده است؟» و «فراتر از پان‌سایکیزم» از جمله دیگر فصل‌های کتاب هستند. فصل پایانی نیز با عنوان «آگاهی و زمان» پا را در تشریح آگاهی فراتر می‌نهد و موضوع زمان و گذرانش را مطرح می‌سازد. اینکه «چگونه راز آگاهی با راز زمان مرتبط است».

«آگاهی(راهنمایی برای کشف رمز و راز بنیادین ذهن)» عنوان کتاب آناکا هریس است که مهرناز نوروزی آن را ترجمه کرده و نشر ذهن‌آویز آن را در 104 صفحه منتشر کرده است.

................ هر روز با کتاب ................

تقبیح رابطه تنانه از جانب تالستوی و تلاش برای پی بردن به انگیره‌های روانی این منع... تالستوی را روی کاناپه روانکاوی می‌نشاند و ذهنیت و عینیت او و آثارش را تحلیل می‌کند... ساده‌ترین توضیح سرراست برای نیاز مازوخیستی تالستوی در تحمل رنج، احساس گناه است، زیرا رنج، درد گناه را تسکین می‌دهد... قهرمانان داستانی او بازتابی از دغدغه‌های شخصی‌اش درباره عشق، خلوص و میل بودند ...
من از یک تجربه در داستان‌نویسی به اینجا رسیدم... هنگامی که یک اثر ادبی به دور از بده‌بستان، حسابگری و چشمداشت مادی معرفی شود، می‌تواند فضای به هم ریخته‌ ادبیات را دلپذیرتر و به ارتقا و ارتفاع داستان‌نویسی کمک کند... وقتی از زبان نسل امروز صحبت می‌کنیم مقصود تنها زبانی که با آن می‌نویسیم یا حرف می‌زنیم، نیست. مجموعه‌ای است از رفتار، کردار، کنش‌ها و واکنش‌ها ...
می‌خواستم این امکان را از خواننده سلب کنم؛ اینکه نتواند نقطه‌ای بیابد و بگوید‌ «اینجا پایانی خوش برای خودم می‌سازم». مقصودم این بود که خواننده، ترس را در تمامی عمق واقعی‌اش تجربه کند... مفهوم «شرف» درحقیقت نام و عنوانی تقلیل‌یافته برای مجموعه‌ای از مسائل بنیادین است که در هم تنیده‌اند؛ مسائلی همچون رابطه‌ فرد و جامعه، تجدد، سیاست و تبعیض جنسیتی. به بیان دیگر، شرف، نقطه‌ تلاقی ده‌ها مسئله‌ ژرف و تأثیرگذار است ...
در شوخی، خود اثر مایه خنده قرار می‌گیرد، اما در بازآفرینی طنز -با احترام به اثر- محتوای آن را با زبان تازه ای، یا حتی با وجوه تازه ای، ارائه می‌دهی... روان شناسی رشد به ما کمک می‌کند بفهمیم کودک در چه سطحی از استدلال است، چه زمانی به تفکر عینی می‌رسد، چه زمانی به تفکر انتزاعی می‌رسد... انسان ایرانی با انسان اروپایی تفاوت دارد. همین طور انسان ایرانیِ امروز تفاوت بارزی با انسان هم عصر «شاهنامه» دارد ...
مشاوران رسانه‌ای با شعار «محصول ما شک است» می‌کوشند ابهام بسازند تا واقعیت‌هایی چون تغییرات اقلیمی یا زیان دخانیات را زیر سؤال ببرند. ویلیامسن در اینجا فلسفه را درگیر با اخلاق و سیاست می‌بیند: «شک، اگر از تعهد به حقیقت جدا شود، نه ابزار آزادی بلکه وسیله گمراهی است»...تفاوت فلسفه با گفت‌وگوی عادی در این است که فیلسوف، همان پرسش‌ها را با نظام‌مندی، دقت و منطق پی می‌گیرد ...