از کتاب «تقیه: خودپایی یا هدف‌پایی؟» اثر شهید دکتر محمد حسینی بهشتی در کانون توحید تهران رونمایی شد.

تقیه: خودپایی یا هدف‌پایی؟» اثر شهید دکتر محمد حسینی بهشتی

به گزارش کتاب نیوز، در مراسم رونمایی از کتاب «تقیه: خودپایی یا هدف‌پایی؟» دکتر علیرضا حسینی بهشتی و آیت الله محمد سروش محلاتی به ایراد سخنرانی پرداختند.
گوشه‌هایی از سخنرانی استاد محمد سروش محلاتی در این مراسم در ادامه آمده است:

درباره تشکیل حکومت قبل از ظهور، در میان فقهای شیعه دو نظر وجود دارد:
الف) حکومت در عصر غیبت را موفق نمی‌داند. آیت الله بهجت یکی از این فقهاست که می‌گوید: وظیفه ما در این دوره تقیه است، چون از طریق وحی می‌دانیم که این قیام‌ها ناراحتی را زیادتر می‌کند. وی در این جمله به روایتی با این مضمون که در مقدمه صحیفه سجادیه آمده، اشاره دارد.
ب) حکومت در دوره غیبت مانند دوره حضور است و در صورت مهیا بودن شرایط باید حکومت اسلامی تشکیل داد، حکومتی با همان اهدافی که امام زمان(عج) در حکومت خود دارد و اگر شرایط فراهم نیست، وظیفه داریم که شرایط لازم را فراهم آوریم.

شهید بهشتی در این باره دیدگاه سومی دارد. در نگاه او:
1. تقیه در عصر غیبت و پیش از عصر ظهور یک اصل دائمی است، هر چند، چند و چون آن در شرایط مختلف متفاوت می‌شود. فقط در شرایط ظهور تقیه پایان می‌یابد و صراحت در همه زمینه ها جایگزین می‌شود.
2. حکومت در غیبت، با حکومت در عصر ظهور فرق می‌کند و ما باید در حکومت مدارا و ملاحظه (تقیه) را رعایت کنیم. بر این اساس مواجهه ما با قدرت‌های ستمگر بدون ملاحظه نیست.

3. تقیه در دوره غیبت، نه به معنای بی اعتنایی به مسئولیت‌های اجتماعی، بلکه بمنظور کاهش خطرات دشمنان و جلوگیری از آسیب دیدن مردم و تضییع حقوق ایشان است. بهشتی به صراحت می‌نویسد:
بی پروایی در فعالیت به نفع یک نهضت، گاهی سبب می‌شود که قدرت‌های مخالف، خطری برای خود احساس کنند و برای پیشگیری، شدت عمل بیشتری بخرج دهند و تضیقات تازه ای بوجود بیاورند و از آزادی‌های نسبی محیط بکاهند. از دست رفتن این آزادی‌ها دو ضرر اساسی دارد: یکی آنکه راه‌های عادی پیشرفت نهضت مسدود می‌شود و دوم آنکه پیوستن افراد تازه به نهضت با مشکلات جدیدی روبرو می‌شود.

4. عصر غیبت عصر تلاش برای رسیدن به "جامعه ایده آل" نیست چون این جامعه فقط با ظهور تحقق می‌یابد. عصر غیبت، عصر تلاش برای داشتن جامعه بهتر است. از این رو باید از عدل مطلق به "عدل نسبی" تنزل کرد.
5. عدل مطلق در عصر ظهور در شرایط عادی و طبیعی اتفاق نمی‌افتد، بلکه بر اساس امدادهای غیبی و به شکل معجزه آساست، پس هیچ کسی نمی‌تواند در اوضاع و احوال عادی، توقع چنین اتفاقی را داشته و برای ایجاد آن تلاش کند. در دوره قبل از ظهور همه تلاش‌ها در محدوه شرایط مناسب و با توجه به قواعد تحولات متعارف اجتماعی است.

6. دیدگاه شهید بهشتی درباره تشکیل حکومت در این عصر، از جهاتی بدیع و قابل توجه است:
_ حکومتی که نباید بشکل مطلق و در هر شرایطی آن را مطلوب دانسته و بدنبال آن بود. چه اینکه ائمه(ع) نیز در عصر خود بدنبال آن نبودند.
_ حکومتی که باید مسئولیت خود را در قلمرو اوضاع و احوال عادی تعریف کند و به اندازه امکان موفقیت، مسئولیت بپذیرد.
_ حکومتی که پیوسته به چارچوب تقیه وفادار است و ملاحظه کاری را هرگز نفی نمی‌کند.
_ حکومتی که مطلق گرا نیست و در اهداف و برنامه های خود به شیوه خردمندانه ای انعطاف پذیر است.

کتاب «تقیه: خودپایی یا هدف‌پایی؟» اثر شهید دکتر محمد حسینی بهشتی در 244 صفحه و با قیمت 130هزار تومان توسط نشر روزنه منتشر شده است.

................ هر روز با کتاب ...............

می‌خواستم این امکان را از خواننده سلب کنم؛ اینکه نتواند نقطه‌ای بیابد و بگوید‌ «اینجا پایانی خوش برای خودم می‌سازم». مقصودم این بود که خواننده، ترس را در تمامی عمق واقعی‌اش تجربه کند... مفهوم «شرف» درحقیقت نام و عنوانی تقلیل‌یافته برای مجموعه‌ای از مسائل بنیادین است که در هم تنیده‌اند؛ مسائلی همچون رابطه‌ فرد و جامعه، تجدد، سیاست و تبعیض جنسیتی. به بیان دیگر، شرف، نقطه‌ تلاقی ده‌ها مسئله‌ ژرف و تأثیرگذار است ...
در شوخی، خود اثر مایه خنده قرار می‌گیرد، اما در بازآفرینی طنز -با احترام به اثر- محتوای آن را با زبان تازه ای، یا حتی با وجوه تازه ای، ارائه می‌دهی... روان شناسی رشد به ما کمک می‌کند بفهمیم کودک در چه سطحی از استدلال است، چه زمانی به تفکر عینی می‌رسد، چه زمانی به تفکر انتزاعی می‌رسد... انسان ایرانی با انسان اروپایی تفاوت دارد. همین طور انسان ایرانیِ امروز تفاوت بارزی با انسان هم عصر «شاهنامه» دارد ...
مشاوران رسانه‌ای با شعار «محصول ما شک است» می‌کوشند ابهام بسازند تا واقعیت‌هایی چون تغییرات اقلیمی یا زیان دخانیات را زیر سؤال ببرند. ویلیامسن در اینجا فلسفه را درگیر با اخلاق و سیاست می‌بیند: «شک، اگر از تعهد به حقیقت جدا شود، نه ابزار آزادی بلکه وسیله گمراهی است»...تفاوت فلسفه با گفت‌وگوی عادی در این است که فیلسوف، همان پرسش‌ها را با نظام‌مندی، دقت و منطق پی می‌گیرد ...
عوامل روان‌شناختی مانند اطمینان بیش‌ازحد، ترس از شکست، حس عدالت‌طلبی، توهم پولی و تاثیر داستان‌ها، نقشی کلیدی در شکل‌گیری تحولات اقتصادی ایفا می‌کنند. این عوامل، که اغلب در مدل‌های سنتی اقتصاد نادیده گرفته می‌شوند، می‌توانند توضیح دهند که چرا اقتصادها دچار رونق‌های غیرمنتظره یا رکودهای عمیق می‌شوند ...
جامعیت علمی همایی در بخش‌های مختلف مشخص است؛ حتی در شرح داستان‌های مثنوی، او معانی لغات را باز می‌کند و به اصطلاحات فلسفی و عرفانی می‌پردازد... نخستین ضعف کتاب، شیفتگی بیش از اندازه همایی به مولانا است که گاه به گزاره‌های غیر قابل اثبات انجامیده است... بر اساس تقسیم‌بندی سه‌گانه «خام، پخته و سوخته» زندگی او را در سه دوره بررسی می‌کند ...