کتاب «پایداری هویت ایرانی زیر سیطره مغول» نوشته مهشید گوهری کاخکی از سوی نشر سخن منتشر شد. در این کتاب کوشیده شده ابعاد گوناگون هویت ملی و ایرانی در آثار منظوم دوره ایلخانی بررسی شود.

پایداری هویت ایرانی زیر سیطره مغول مهشید گوهری کاخکی

به گزارش کتاب نیوز به نقل از ایبنا، دوره ایلخانی به دلیل احیاء و استمرار هویت ایرانی و اندیشه ایران‌شهری از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. می‌توان گفت پس از سقوط ساسانیان، برای نخستین بار در عصر ایلخانی بود که بستر و زمینه مناسب برای بازنمایی جنبه‌های گوناگون هویت ایرانی فراهم گردید. این موضوع در آثار تاریخی منثور و منظوم این دوره به‌ویژه شاهنامه‌های تاریخی انعکاس یافته است. عصر ایلخانی یکی از مهم‌ترین دوره‌های شاهنامه‌سرایی محسوب می‌شود؛ منظومه‌های تاریخی ارزشمندی در این دوره پدید آمده و موضوع هویت در این تاریخ‌های منظوم با تأکید و تصریح بیشتری نسبت به تاریخ‌های منثور بیان شده است.

در این کتاب کوشیده شده ابعاد گوناگون هویت ملی و ایرانی در آثار منظوم دوره ایلخانی بررسی شود تا مشخص شود شاعران این منظومه‌ها چقدر در خدمت نهادهای قدرت بودند و تا چه اندازه در راستای تثبیت و استمرار مؤلفه‌های ایرانی حرکت کردند. هدف اصلی پژوهش، بررسی مسئله هویت ایرانی و مشروعیت‌بخشی به نهاد قدرت در تاریخ‌های منظومی است که در دوره ایلخانی، یعنی از زمان ورد هولاکوخان به ایران و تأسیس سلسله ایلخانی تا مرگ ابوسعید در دربار حاکمان این سلسله سروده شده است. همایون‌نامه، شهنامه چنگیزی، ظفرنامه حمدالله مستوفی و شهنشاه‌نامه تبریزی نخستین حماسه‌های تاریخی موجود بعد از شاهنامه فردوسی و تنها تاریخ‌های منظومی هستند که در دوره تاریخی موردنظر در دربار ایلخانان سروده شده است. بنابراین این چهار منظومه، پیکره متنی اصلی این پژوهش را شکل می‌دهد.

در فصل اول به قمدمه و کلیات پژوهش پرداخته شده و مسئله تحقیق، پیشینه، روش کار و پیکره متنی پژوهش شرح داده شده است. در فصل دوم پس از ذکر مقدمه‌ای درباره پیشینه هویت، سازه‌های هویت ایرانی در چهار بخش جغرافیایی (برجسته‌سازی نام ایران و ایران‌زمین در عصر ایلخانی و انطباق محدوده حکمرانی ایلخانان با قلمرو ایران باستان)، سیاسی (بازنمایی صفات شاه آرمانی ایران‌زمین در چهره حاکمان مغول)، دینی (خلق چهره‌ای مقدس و دیندار از مغولان و ایلخانان از طریق ارتباط متافیزیکی و اسلام‌پناهی آنها) و فرهنگی (میزان توجه به آیین‌ها، سنت‌ها و فرهنگ ایرانی و زبان فارسی) در چهار منظومه حماسی ـ تاریخی مهم عصر ایلخانی بررسی و تحلیل شده است.

در فصل سوم چگونگی روایت حوادث تاریخی مهم دوره مغول و ایلخانی شامل حمله چنگیزخان مغول به ایران، فتح قلاع اسماعیلیه و نابودی خلافت عباسی به دست هولاکوخان، خصومت و درگیری‌ها با خاندان جوچی و جغتای و نبرد با ممالیک مصر و شام در چهار منظومه بررسی و با یکدیگر مقایسه شده است تا روند تبدیل مغولان مهاجم به ایلخانان پاسدار ایران‌زمین بهتر آشکار شود؛ با بررسی انگیزه و عوامل روی‌دادن این وقایع و چگونگی توصیف مغولان، ایلخانان و دشمنان آنها، نگرش هر یک از این شاعران نسبت به این حوادث و رویکرد ایران‌گرایانه آنها بهتر آشکار می‌شود.

کتاب «پایداری هویت ایرانی زیر سیطره مغول» نوشته مهشید گوهری کاخکی در 390 صفحه، شمارگان 1100 نسخه و بهای 220 هزار تومان از سوی نشر سخن منتشر شد.

................ هر روز با کتاب ...............

مشاوران رسانه‌ای با شعار «محصول ما شک است» می‌کوشند ابهام بسازند تا واقعیت‌هایی چون تغییرات اقلیمی یا زیان دخانیات را زیر سؤال ببرند. ویلیامسن در اینجا فلسفه را درگیر با اخلاق و سیاست می‌بیند: «شک، اگر از تعهد به حقیقت جدا شود، نه ابزار آزادی بلکه وسیله گمراهی است»...تفاوت فلسفه با گفت‌وگوی عادی در این است که فیلسوف، همان پرسش‌ها را با نظام‌مندی، دقت و منطق پی می‌گیرد ...
عوامل روان‌شناختی مانند اطمینان بیش‌ازحد، ترس از شکست، حس عدالت‌طلبی، توهم پولی و تاثیر داستان‌ها، نقشی کلیدی در شکل‌گیری تحولات اقتصادی ایفا می‌کنند. این عوامل، که اغلب در مدل‌های سنتی اقتصاد نادیده گرفته می‌شوند، می‌توانند توضیح دهند که چرا اقتصادها دچار رونق‌های غیرمنتظره یا رکودهای عمیق می‌شوند ...
جامعیت علمی همایی در بخش‌های مختلف مشخص است؛ حتی در شرح داستان‌های مثنوی، او معانی لغات را باز می‌کند و به اصطلاحات فلسفی و عرفانی می‌پردازد... نخستین ضعف کتاب، شیفتگی بیش از اندازه همایی به مولانا است که گاه به گزاره‌های غیر قابل اثبات انجامیده است... بر اساس تقسیم‌بندی سه‌گانه «خام، پخته و سوخته» زندگی او را در سه دوره بررسی می‌کند ...
مهم نیست تا چه حد دور و برِ کسی شلوغ است و با آدم‌ها –و در بعضی موارد حیوان‌ها- در تماس است، بلکه مهم احساسی است که آن شخص از روابطش با دیگران تجربه می‌کند... طرفِ شما قبل از اینکه با هم آشنا شوید زندگی خودش را داشته، که نمی‌شود انتظار داشت در زندگی‌اش با شما چنان مستحیل شود که هیچ رد و اثر و خاطره‌ای از آن گذشته باقی نماند ...
از فروپاشی خانواده‌ای می‌گوید که مجبور شد او را در مکزیک بگذارد... عبور از مرز یک کشور تازه، تنها آغاز داستان است... حتی هنگام بازگشت به زادگاهش نیز دیگر نمی‌تواند حس تعلق کامل داشته باشد... شاید اگر زادگاهشان کشوری دموکرات و آزاد بود که در آن می‌شد بدون سانسور نوشت، نویسنده مهاجر و آواره‌ای هم نبود ...