«درآمدی به فهم عقل‌گرایی» [Understanding rationalism] ترجمه یکی از آثار مجموعه فهم جنبش‌های فکری مدرن، است. از این مجموعه چند مجلد به فارسی برگردان شده و غرض از آن آشنایی مخاطبان ناآشنا به مسائل فلسفی با جنبش‌های فکری مدرن است.
![درآمدی به فهم عقل‌گرایی» [Understanding rationalism] چارلی هیومن [Charlie Huenemann]](/files/163558857899805968.jpg)
به گزارش کتاب نیوز به نقل از ایبنا، نویسنده این کتاب چارلی هیومن [Charlie Huenemann]، استاد دانشگاه ایالتی پوتا و مترجم آن ایمان عباس‌نژاد است که نشر طه این کتاب را با قیمت 45000 تومان در 250 صفحه منتشر کرده است.
سه فیلسوف بزرگ دوران‌سازی که در جنبش عقل‌گرایی شرکت دارند. دکارت، اسپینوزا، لایب نیتس - چشم اندازهای مبتکرانه و بی‌نظیری در خصوص جهان گشودند. با این حال، آثار آنها چنان دشوار است که خوانندگان خود را حین مطالعه آن در مخمصه می‌یابند. «درآمدی به فهم عقل‌گرایی» راهنمایی است برای هر کس که می‌خواهد برای نخستین بار این اندیشمندان را مطالعه کند.
«درآمدی به فهم عقل‌گرایی» قفل نظام متافیزیکی دشوار آنها را می‌گشاید، نظامی که شگفت‌انگیز، قانع کننده و گه گاهی عجیب نیز هست. کتاب حاضر همچنین مواضع بحث انگیز آنها را در باب مسائل اخلاقی، سیاسی و دینی تبیین می کند. این تحقیق با بحثی درباره نگرش ها و مضامین کلی مشترک بین این سه فیلسوف آغاز می شود، و با تحلیل میراثی که برای سایر فلاسفه بر جای گذاشته اند به انجام می‌رسد.
مترجم این کتاب در بخش «مقدمه مترجم» نوشته است: «سه تن از فیلسوفان شاخص جنبش عقل‌گرایی را برگزیده تا ضمن ارائه توضیحی مختصر و روان از فلسفه - آنها، سرشت جنبش عقل‌گرایی را تبیین کند. نویسنده بر آن است که دوگانه رایج عقل‌گرایی/تجربه‌گرایی عمیقا ناصواب است و حد و مرز قاطعی میان این دو جنبش وجود ندارد. با این حال می‌کوشد وجه مشترک فیلسوفان معروف به عقل‌گرا را تبیین کند و از اختلافات مهم آنها در اخلاق، سیاست و الهیات پرده بردارد. خواننده با مطالعه این کتاب با سه فیلسوف مهم عصر مدرن (دکارت، اسپینوزا، لایب نیتس) آشنا می‌شود و فهم جامع و در عین حال مختصری از همه حوزه‌های اندیشگی آنها (متافیزیک، معرفت‌شناسی، اخلاق، سیاست و الهیات) به دست می‌آورد.»
همچنین در بخش «مقدمه مولف» می‌خوانیم: «راسیونالیسم، عقل‌گرایی مانند سوسیالیسم و امپرسیونیسم اصطلاحی بسیار کلی است. به‌طور کلی، عقل‌گرایی می‌گوید ساختمان درونی جهان و ذهن انسان همانندند. عقل - ratio در واژه rationalism - هم هر چیزی را که می‌تواند وجود داشته باشد توضیح می‌دهد و هم چیزهایی را که می‌توان درباره آنها اندیشید. اگر این دیدگاه درست باشد، چند نتیجه جالب در پی خواهد داشت: ۱. باید گفت اگر چیزی تصور پذیر است، حقیقتا ممکن نیز هست، و به همین صورت اگر نتوان آن را تصور کرد، ممکن هم نخواهد بود. ۲. هیچ چیز در جهان (لااقل على الأصول) فراتر از دایره شناخت ما نیست. ۳. وقتی ذهن انسان بین دو تصور رابطه‌ای منطقی بیابد، جهان نیز باید همان رابطه را بین چیزهای مرتبط با آن دو تصور نشان دهد. به طور خلاصه، عقل‌گرایی می‌گوید ذهن انسان در درون خود کلید فهم واقعیت غایی را دارد. برای دست یافتن به عمیق‌ترین شناخت از واقعیت، توجه و نگاه به درون کفایت می‌کند.»
فصل اول کتاب تحت عنوان «جهان دوگانه دکارت» و فصل دوم «اخلاقیات و رساله انفعالات نفس دکارت» را توضیح می‌دهد. همچنین فصل سوم درباره «جوهر واحد اسپینوزا» و فصل چهارم به موضوع «اخلاق، سیاست و دین اسپینوزا» می‌پردازد. در فصل پنجم «جهان مونادهای لایب نیتس» و در فصل ششم «عدالت و آزادی لایب نیتس» به بحث گذاشته شده است.
