کتاب «مجمل التواریخ و القصص»، با تصحیح و تحقیق اکبر نحوی توسط بنیاد موقوفات افشار بازنشر شد.

مجمل التواریخ و القصص اکبر نحوی

به گزارش کتاب نیوز به نقل از مهر، ایرانیان از جمله مللی هستند که به رغم داشتن سنّت تاریخ‌نگاری، فواصل ممتدّی از تاریخ آنان را باید از منابعی که به زبان‌های غیرایرانی نوشته شده‌اند، به دست آورد. تاریخ گذشته‌های دور ایران را باید عمدتاً از منابع یونانی و رومی حاصل کرد و تاریخ قرن‌های نخستین اسلامی را از منابعی به زبان عربی. از میانه قرن چهارم با ترجمه تاریخ طبری به زبان فارسی، سنت تاریخ‌نگاری با این‌زبان آغاز شد و در قرن‌های بعد به شکوفایی و آفرینش آثار بی‌همتایی انجامید. یکی از این‌آثار که حاوی اطلاعات ارزشمند و گاه یگانه درباره تاریخ ایران است، «مجمل التواریخ و القصص» است که در نواحی غربی ایران به دست نویسنده‌ای ناشناس تألیف شده است.

مجمل ‌التواریخ و القصص، تاریخ عمومی جهان است با تأکید بیشتر بر تاریخ ایران که در ۲۵ باب تنظیم شده است و از آفرینش جهان تا سال ۵۲۰ ق را در بر می‌گیرد. دو باب از این‌کتاب نیز به جغرافیا اختصاص دارد.

نخستین چیزی که در مجمل‌التواریخ جلب نظر می‌کند، کثرت منابعی است که نویسنده از آنها استفاده کرده و خوشبختانه از اغلب آنها به اسم و رسم نام برده است. نظم این‌کتاب به روش تاریخ‌نگاری دودمانی است که سنتی قدیم و متأثر از تاریخ‌نگاری ایرانیان است که در آن، تاریخ را بر حسب دوران حاکمیت فرمانروایان تقسیم می‌کرده‌اند.

در کتاب پیش‌رو، تاریخ ایران باستان از باب دوم با حوادث عصر کیومرث آغاز و به فروپاشی حکومت ساسانیان در باب دهم ختم می‌شود.ترتیب فرمانروایان در این‌اثر، مانند دیگر تاریخ‌نامه‌های قدیم است، اما آنچه مجمل‌التواریخ را در این بخش از دیگر تواریخ ممتاز می‌سازد، انبوه روایاتی است که نویسنده از منابع گوناگون گردآوری و به روشی مطلوب با روایات ملی ایران مانند آنچه در شاهنامه آمده تلفیق کرده است.

این‌کتاب با ۹۰۷ صفحه، شمارگان هزار و ۱۰۰ نسخه و قیمت ۱۷۵ هزار تومان منتشر شده است.

................ هر روز با کتاب ...............

می‌خواستم این امکان را از خواننده سلب کنم؛ اینکه نتواند نقطه‌ای بیابد و بگوید‌ «اینجا پایانی خوش برای خودم می‌سازم». مقصودم این بود که خواننده، ترس را در تمامی عمق واقعی‌اش تجربه کند... مفهوم «شرف» درحقیقت نام و عنوانی تقلیل‌یافته برای مجموعه‌ای از مسائل بنیادین است که در هم تنیده‌اند؛ مسائلی همچون رابطه‌ فرد و جامعه، تجدد، سیاست و تبعیض جنسیتی. به بیان دیگر، شرف، نقطه‌ تلاقی ده‌ها مسئله‌ ژرف و تأثیرگذار است ...
در شوخی، خود اثر مایه خنده قرار می‌گیرد، اما در بازآفرینی طنز -با احترام به اثر- محتوای آن را با زبان تازه ای، یا حتی با وجوه تازه ای، ارائه می‌دهی... روان شناسی رشد به ما کمک می‌کند بفهمیم کودک در چه سطحی از استدلال است، چه زمانی به تفکر عینی می‌رسد، چه زمانی به تفکر انتزاعی می‌رسد... انسان ایرانی با انسان اروپایی تفاوت دارد. همین طور انسان ایرانیِ امروز تفاوت بارزی با انسان هم عصر «شاهنامه» دارد ...
مشاوران رسانه‌ای با شعار «محصول ما شک است» می‌کوشند ابهام بسازند تا واقعیت‌هایی چون تغییرات اقلیمی یا زیان دخانیات را زیر سؤال ببرند. ویلیامسن در اینجا فلسفه را درگیر با اخلاق و سیاست می‌بیند: «شک، اگر از تعهد به حقیقت جدا شود، نه ابزار آزادی بلکه وسیله گمراهی است»...تفاوت فلسفه با گفت‌وگوی عادی در این است که فیلسوف، همان پرسش‌ها را با نظام‌مندی، دقت و منطق پی می‌گیرد ...
عوامل روان‌شناختی مانند اطمینان بیش‌ازحد، ترس از شکست، حس عدالت‌طلبی، توهم پولی و تاثیر داستان‌ها، نقشی کلیدی در شکل‌گیری تحولات اقتصادی ایفا می‌کنند. این عوامل، که اغلب در مدل‌های سنتی اقتصاد نادیده گرفته می‌شوند، می‌توانند توضیح دهند که چرا اقتصادها دچار رونق‌های غیرمنتظره یا رکودهای عمیق می‌شوند ...
جامعیت علمی همایی در بخش‌های مختلف مشخص است؛ حتی در شرح داستان‌های مثنوی، او معانی لغات را باز می‌کند و به اصطلاحات فلسفی و عرفانی می‌پردازد... نخستین ضعف کتاب، شیفتگی بیش از اندازه همایی به مولانا است که گاه به گزاره‌های غیر قابل اثبات انجامیده است... بر اساس تقسیم‌بندی سه‌گانه «خام، پخته و سوخته» زندگی او را در سه دوره بررسی می‌کند ...