داستان با روایت زورباخ آغاز می‌شود و به خواننده هشدار می‌دهد که ادامه‌اش را نخواند... آن‌سوی صف ماموران پلیس که صحنه‌ جرم را احاطه کرده بودند جسد مادری در باغش دراز‌به‌دراز افتاده بود. این‌بار دو کودک دوقلو طعمه‌ کودک‌ربا شده بودند... آلینا فیزیوتراپیستی است که ادعا می‌کند کلکسیونر چشم را ملاقات کرده است. از بد حادثه الینا نابیناست

رعب‌انگیز، استادانه، بی‌نظیر | آرمان ملی


«کلکسیونر چشم» [The Eye Hunter (Der Augenjäger)] اثر سباستین فیتسک [Sebastian Fitzek] یک رمان دلهره‌آور جنایی-روانشناختی است که در آن قاتل کودک‌ربایی در برلین آزادانه می‌چرخد و جرائمی هولناک مرتکب می‌شود. برخلاف سایر رمان‌های جنایی از این قسم، شخصیت اصلی داستان یک کارآگاه خصوصی یا افسر پلیس نیست. او، الکساندر زورباخ، یک نیروی سابق پلیس است که به‌علت حادثه‌ای که در حین کار برایش روی می‌دهد به خبرنگاری جنایی روی می‌آورد.



آوازه‌ زورباخ به عنوان خبرنگار جنایی زمانی اوج می‌گیرد که پرونده‌ مربوط به قاتل سریالی و کودک‌ربایی با نام مستعار «کلکسیونر چشم» را دنبال می‌کند. این نام مستعار را رسانه‌ها به خاطر شیوه‌ به‌خصوص و هولناکش در ارتکاب جرم به او نسبت داده‌اند. در تمام موارد بعد از گذشت چهل‌وپنج ساعت و هفت دقیقه از وقوع کودک‌ربایی و به قتل‌رسیدن مادر، جسد کودک را درحالی پیدا می‌کردند که چشم چپش از کاسه درآمده بود.

روزی زورباخ پس از استراق‌ سمع بیسیم پلیس به همراه کارآموزش فرانک به محل وقوع آخرین جنایتی که رخ داده بود رفت. آن‌سوی صف ماموران پلیس که صحنه‌ جرم را احاطه کرده بودند جسد مادری در باغش دراز‌به‌دراز افتاده بود. این‌بار دو کودک دوقلو طعمه‌ کودک‌ربا شده بودند. ترس و وحشت بالا گرفته بود. آنچه زورباخ انتظارش را نداشت این بود که پای خودش هم به این جنایت باز شود. کیف ‌پول زورباخ در صحنه‌ جرم پیدا شده بود. به یک‌باره او به مظنون اصلی پرونده تبدیل شد و به‌جای اینکه به دنبال سرنخی برای تکمیل گزارش خبری‌اش باشد پا به فرار گذاشت.

زمانی که زورباخ با آلینا گریگوریف روبه‌رو می‌شود اوضاع بغرنج‌تر و خطرناک‌تر می‌شود. آلینا فیزیوتراپیستی است که ادعا می‌کند کلکسیونر چشم را ملاقات کرده است. از بد حادثه الینا نابیناست و می‌گوید که در گذشته با لمس‌کردن افراد می‌توانسته آنها را ببیند. چه ‌کسی این ادعا را باور می‌کرد؟ حتی از نظر زورباخ هم این احتمال بسیار کم بود ولی چاره‌ای نداشت جز اینکه براساس آنچه الینا به او می‌گوید عمل کند. هدف اصلی او در آن لحظه فقط این بود که قبل از پایان مهلت مقرر کودکان ربوده‌شده را نجات دهد و خودش را از هر اتهامی مبرا کند. به‌این‌‌ترتیب بازی زورباخ با قاتل آغاز می‌شود.

این رمان تمام آنچه را یک رمان جنایی باید داشته باشد یک‌جا دارد. ضرباهنگ داستان سریع است. تعداد صفحات فصل‌ها متفاوت است، اما هیچ‌کدام بیش ‌از اندازه طولانی نیست. نویسنده زمان را با توصیفات طولانی هدر نمی‌دهد و بعد از اینکه کمی خواننده را با فضا آشنا می‌کند سر اصل ‌مطلب می‌رود. هر فصل حقایق جدیدی را آشکار می‌کند و پایانی غافلگیرکننده دارد یا گرهی که خواننده را ملزم می‌کند ورق بزند و بلافاصله سراغ فصل بعدی برود. رمانی جذاب و خوش‌خوان است که به راحتی نمی‌توان آن را زمین گذاشت. یک «تریلر» به‌تمام معنا. داستان از زوایای دید مختلفی روایت می‌شود.

زاویه‌ اصلی از دید زورباخ است که داستان با روایت او آغاز می‌شود و به خواننده هشدار می‌دهد که ادامه‌اش را نخواند. ماجرا با نگاهی به گذشته روایت می‌شود. سایر زوایا از دید فرانک، الینا، استویا (همکار سابق زورباخ که درباره‌ جنایت تحقیق می‌کند) و یکی از بچه‌های ربوده‌شده به نام توبی است. این شیوه‌ مبتکرانه‌ روایت از جزییات جذابی پرده بر‌می‌دارد که بدون اطناب و گزافه‌گویی تصویر کلی واضح و روشنی به خواننده ارایه می‌دهد. البته جا دارد به این نکته اشاره کرد که به‌شخصه برخی زوایای دید داستان مورد جذاب نیست. روایت استویا از منظر تحقیقاتی جالب به نظر می‌رسد، اما نه آنقدر جالب که مخاطب را به خواندن ترغیب کند. با شخصیت مبهم و مرموز الینا حتی ممکن است نتوان ارتباط برقرار کرد، شاید به‌دلیل شک و شبهه‌های زیادی که نسبت به او ممکن است پیدا کنید. زاویه‌ دید زورباخ به‌طور ملموسی از سایر شخصیت‌ها گیراتر است و طبیعتا بیشتر فصل‌ها حول محور روایت اوست؛ دلیلش هم این است که او قهرمان داستان است. ویژگی درخور توجه دیگری که این رمان دارد شماره‌گذاری از آخر به اول فصل‌هاست. زمانی‌که کتاب را باز می‌کنید می‌بینید که با موخره آغاز شده ‌است کاملا غافلگیر می‌شوید؛ یعنی قرار بود داستان وارونه روایت شود؟ نه کاملا.

شیوه‌ روایت داستان خطی است، اما شماره‌گذاری فصول به صورت معکوس و مطابق مهلتی است که کلکسیونر چشم تعیین کرده است. در چند فصل پایانی کتاب این شمارش معکوس معنا و مفهوم بیشتری پیدا می‌کند؛ چراکه نشان می‌دهد برای این ترس و وحشت پایانی متصور نیست. با این‌که می‌توان جزییات بیشتری از داستان را گفت، اما چون احتمال برملا شدن داستان وجود دارد می‌توان گفت که در همان بخش‌های آغازین کتاب راجع به اینکه چه‌کسی قاتل است می‌توان حدس‌هایی زد. این مساله می‌توانست کتاب را ضایع کند و شور و شوق خواندنش را از بین ببرد. درعین‌حال شیوه‌ روایت سباستین فیتسک سرشار از گره‌ها و ساختارهای روایی پیچیده است که ذهن خواننده را کاملا منحرف می‌کند و درنتیجه اندکی پس از شروع فصل‌های ابتدایی است که فرضیه‌‌ راجع به قاتل را کنار می‌گذارید؛ چراکه با انبوهی از اطلاعات منحرف‌کننده غافلگیر می‌شوید، اما زمانی که به فصل پایانی می‌رسید به شدت جا می‌خورید؛ چون متوجه می‌شوید حدس اولیه‌تان راجع به قاتل درست بوده است. البته این موضوع را دلیلی بر شکست و ناکامی رمان نمی‌توان دانست، بلکه آن را به پای حدسی از سر شانس و اقبال می‌توان گذاشت. شیوه‌ پیشبرد داستان شوق و هیجانم را همچنان حفظ کرد و داستان را از خطر گره‌گشایی نامناسب نجات داد. کماکان می‌توان با جدیت گفت که «کلکسیونر چشم» یک رمان دلهره‌آور جنایی-روانشناختی فوق‌العاده است که کاملا شایسته‌ عنوان جذاب و خواندنی است؛ آنطور که تایمز آن را «رعب‌انگیز، استادانه، و بی‌نظیر» توصیف کرد و ساندی‌تایمز آن را «خیره‌کننده». و در پایان، کسانی که به رمان‌های جنایی علاقه دارند اکیدا توصیه می‌شود که خواندن این کتاب را از دست ندهند؛ اثر فیتسک شایسته این است که در سرتاسر جهان خوانده شود.

^{................} تجربه‌ی زندگی دوباره ^{...............}