کتاب «چالش‌های دموکراسی در ترکیه (۲۰۱۹-۲۰۰۲) نوشته حسن صادقیان توسط انتشارات رشد فرهنگ منتشر و راهی بازار نشر شد.

چالش‌های دموکراسی در ترکیه (۲۰۱۹-۲۰۰۲)  حسن صادقیان

به گزارش کتاب نیوز به نقل از مهر، نویسنده کتاب پیش‌رو، دموکراسی‌سازی و تحکیم دموکراسی را دغدغه اصلی بشریت به‌ویژه روشنفکران و فیلسوفان تاریخ می‌داند و می‌گوید در ترکیه، تقریبا طی قرن اخیر، حکومت‌های متعددی با عناوین مختلف ازجمله مشروطه‌خواه، تک‌حزبی، چندحزبی، قیمومتی، لیبرال مشارکتی، لیبرال محافظه‌کار، تفویضی، شبه اقتدارگرا به قدرت رسیدند که در هر دوره، تنها برخی از شروط دموکراسی در این‌کشور محقق نشده است. همین موضوع ابهامات و سوالاتی به وجود می‌آورد که نویسنده این‌کتاب در پی پاسخ به آن‌هاست.

صادقیان معتقد است بررسی و تحلیل فرایند دموکراسی‌سازی و موانع تحکیم دموکراسی ترکیه، می‌تواند نکات مهم بازآموزی داشته باشد و از همه مهم‌تر الگو و چارچوب تحلیلی برای بررسی فرایند دموکراسی از جمله متغیر ظرفیت دولت،‌ قانونی اساسی، اپوزیسیون، احزاب و جریان‌های سیاسی، گروه‌ها و طریقت‌های مذهبی، روشنفکران سیاسی و دینی، الگوی ترکیه می‌تواند چراغ راهنمای پژوهشگران این‌حوزه باشد.

«چالش‌های دموکراسی در ترکیه» ۵ فصل اصلی دارد که به‌ترتیب عبارت‌اند از: «کلیات»،‌«چارچوب مفهومی»، «پیشینه تاریخی فرایند دموکراسی‌سازی در ترکیه»، «موانع اصلی تحکیم دموکراسی» و «موانع فرعی عدم تحکیم دموکراسی ترکیه».

در قسمتی از این‌کتاب می‌خوانیم:

نتیجه حاصله از انتخابات ۲۰ اکتبر ۱۹۹۱، ایجاد ائتلاف برای تشکیل کابینه را اجتناب‌ناپذیر می‌ساخت. لذا یک دوره بی‌ثباتی و حزب بازیِ ۱۰ ساله از این نقطه شروع می‌شد. سلیمان دمیرل پس از تعامل با حزب سوسیال دموکرات ملی‌گرا تشکیل دولت داد و اردال اینونو را به سمت معاون نخست‌وزیر منصوب کرد. بدین‌ترتیب حزب سرزمین مادری از کابینه خارج ماند و جبهه سیاسی طبقه متوسط که از دهه ۱۹۵۰ بر صحنه سیاست ترکیه حاکم شده بود و به دو جریان منشعب گردید.

این تحول تدریجا زمینه‌ساز ورود دیندارهای ملی‌گرا و محافظه‌کار واقعی به صحنه شد که از سال ۱۹۶۹ در پی رسانیدن صدای خود به جامعه و ورود به عرصه سیاسی بودند. دولت ائتلافی فوق‌الذکر به استثنای تهیه قانونی برای برقراری مجدد احزاب منحل شده، توفیق دیگری در تهیه لوایح قانونی نداشت. پیروزی حزب رفاه به رهبری نجم‌الدین رابکان در انتخابات محلی نوامبر ۱۹۹۲ نشانگر ناموفق‌ بودن ائتلاف و قدرت‌گیری جبهه محافظه‌کار بود. در این میان، تنش‌های موجود بین اوزال و دمیرل به عنوان مانعی در برابر اتخاذ تصمیمات مورد توقع و تقویت دموکراسی از طریق لغو تضییقات اعمال شده در جریان کودتای ۱۹۸۰ عمل می‌کرد. دوران تورگوت اوزال با درگذشت وی در روز ۱۷ آوریل ۱۹۹۳ و انتخاب دمیرل به جای او به انتها رسید. اندکی بعد، دمیرل در جریان کنگره برگزار شده در تاریخ ۱۳ ژوئن ۱۹۹۳ صدارت حزب و در نتیجه نخست‌وزیری را به خانم تانسو چیللر نخستین وزیر زن تاریخ ترکیه سپرد.

این‌کتاب ۲۵۶ صفحه، شمارگان هزار نسخه و قیمت ۷۰ هزار تومان منتشر شده است.

................ هر روز با کتاب ...............

بابا که رفت هوای سیگارکشیدن توی بالکن داشتم. یواشکی خودم را رساندم و روشن کردم. یکی‌دو تا کام گرفته بودم که صدای مامانجی را شنیدم: «صدف؟» تکان خوردم. جلو در بالکن ایستاده بود. تا آمدم سیگار را بیندازم، گفت: «خاموش نکنْ‌نه، داری؟ یکی به من بده... نویسنده شاید خواسته است داستانی «پسامدرن» بنویسد، اما به یک پریشانی نسبی رسیده است... شهر رشت این وقت روز، شیک و ناهارخورده، کاری جز خواب نداشت ...
فرض کنید یک انسان 500، 600سال پیش به خاطر پتکی که به سرش خورده و بیهوش شده؛ این ایران خانم ماست... منبرها نابود می‌شوند و صدای اذان دیگر شنیده نمی‌شود. این درواقع دید او از مدرنیته است و بخشی از جامعه این دید را دارد... می‌گویند جامعه مدنی در ایران وجود ندارد. پس چطور کورش در سه هزار سال قبل می‌گوید کشورها باید آزادی خودشان را داشته باشند، خودمختار باشند و دین و اعتقادات‌شان سر جایش باشد ...
«خرد»، نگهبانی از تجربه‌هاست. ما به ویران‌سازی تجربه‌ها پرداختیم. هم نهاد مطبوعات را با توقیف و تعطیل آسیب زدیم و هم روزنامه‌نگاران باتجربه و مستعد را از عرصه کار در وطن و یا از وطن راندیم... کشور و ملتی که نتواند علم و فن و هنر تولید کند، ناگزیر در حیاط‌خلوت منتظر می‌ماند تا از کالای مادی و معنوی دیگران استفاده کند... یک روزی چنگیز ایتماتوف در قرقیزستان به من توصیه کرد که «اسب پشت درشکه سیاست نباش. عمرت را در سیاست تلف نکن!‌» ...
هدف اولیه آموزش عمومی هرگز آموزش «مهارت‌ها» نبود... سیستم آموزشی دولت‌های مرکزی تمام تلاش خود را به کار گرفتند تا توده‌ها را در مدارس ابتدایی زیر کنترل خود قرار دهند، زیرا نگران این بودند که توده‌های «سرکش»، «وحشی» و «از لحاظ اخلاقی معیوب» خطری جدی برای نظم اجتماعی و به‌علاوه برای نخبگان حاکم به شمار روند... اما هدف آنها همان است که همیشه بوده است: اطمینان از اینکه شهروندان از حاکمان خود اطاعت می‌کنند ...
کتاب جدید کانمن به مقایسه موارد زیادی در تجارت، پزشکی و دادرسی جنایی می‌پردازد که در آنها قضاوت‌ها بدون هیچ دلیل خاصی بسیار متفاوت از هم بوده است... عواملی نظیر احساسات شخص، خستگی، محیط فیزیکی و حتی فعالیت‌های قبل از فرآیند تصمیم‌گیری حتی اگر کاملاً بی‌ربط باشند، می‌توانند در صحت تصمیمات بسیار تاثیر‌گذار باشند... یکی از راه‌حل‌های اصلی مقابله با نویز جایگزین کردن قضاوت‌های انسانی با قوانین یا همان الگوریتم‌هاست ...