نگاهی به رمان «هر دو در نهایت می‌میرند» | اعتماد


دنیایی را تصور کنید که در آن به آدم‌ها روز مرگ‌شان را خبر می‌دهند. سیستمی به نام قاصد مرگ که ما بین ساعت دوازده تا سه صبح به تمام کسانی که قرار است در آن روز بمیرند زنگ می‌زند و به آنان می‌گوید حداکثر بیست و چند ساعت بیشتر برای زندگی کردن وقت ندارید و باید تصمیم بگیرید واپسین روز را چگونه سر کنید. حالا در این دنیا دیگر افراد می‌توانند مراسم ختم خود را برنامه‌ریزی کنند، از کسانی که دوست‌شان دارند خداحافظی کنند یا حتی به مکان‌های تفریحی و برنامه‌هایی سر بزنند که حول این دنیا پدید آمده تا آن واپسین روز بهترین باشد.

هر دو در نهایت می‌میرند آدام سیلورا They both die at the end  Adam Silvera

در چنین دنیایی به دو شخصیت اصلی رمان خبر داده می‌شود امروز خواهند مرد و این آغازی است برای یک پایان. کمتر از 24 ساعت فرصت برای زندگی. متیو و روفوس، دو شخصیت اصلی کتابند و داستان از زبان آنان روایت می‌شود؛ اما در کنار این دو، شخصیت‌های فرعی نیز فرصت روایت داستان‌های خود را پیدا می‌کنند. نویسنده شما را با دوستان این دو، کسانی که در آن روز ملاقات می‌کنند و حتی آنانی آشنا می‌کند که در نقش قاصد مرگ، زیر بار کاری مشقت‌بار و بیرحمانه رفته‌اند. زنجیره‌ای بودن اتفاقات و پیوستگی و تأثیرگذاری زندگی آدم‌ها به یکدیگر، به‌خوبی این کتاب بیان می‌شود. این شیوه روایت کمک می‌کند ما با تاثیراتی آشنا شویم که کوچک‌ترین اعمال و رفتارهای‌مان می‌تواند بر زندگی دیگران اثر گذارد، دیگرانی که حتی شاید شناختی از آنان نداشته باشیم و شاید موجب آن شود، پیش از هر کاری، حتی ساده‌ترین‌شان، کمی با تامل پیش برویم. داستان شخصیت‌های کتاب همانند زنجیری به هم متصل می‌شود و در پایان این پیوستگی شما را شگفت‌زده می‌کند.

گول عنوان لو‌دهنده این کتاب را نخورید، اتفاقا نویسنده با هوشمندی تمام همان ابتدا خیال خواننده را راحت می‌کند. وقتی کتاب را می‌خوانید، متوجه خواهید شد نویسنده برای انتخاب نام کتاب دلایل قانع‌کننده‌ای داشته است. در حقیقت این خصوصیت بشر است، ما به عنوان اشرف مخلوقات تا چیزی از دست ندهیم، به قدر کفایت حسرتش را نمی‌خوریم، به اندازه کافی بدون غرض و بی‌طرفانه نگاهش نمی‌کنیم، نمی‌توانیم ببینیم کجا مرتکب اشتباه شده‌ایم و آنچه نکرده‌ایم چه بوده. زمان مقوله‌ای است که هرگز برایمان تمام نمی‌شود، ما همیشه خیال می‌کنیم فردا و فرداهایی در کار است، زمانی خواهد بود تا کارهای خیالی خود را به سرانجام برسانیم؛ اما ارزش زمان - این با ارزش‌ترین دارایی‌مان - را نمی‌دانیم. ارزش بودن در کنار خانواده و دوستان نزدیک را هرگز به خوبی درک نمی‌کنیم.

آدام سیلورا در این کتاب با خلق تشکیلات قاصد مرگ بزرگ‌ترین غم هستی را به باشکوه‌ترین شکل ممکن به چالش کشیده است. نویسنده چه با انتخاب عنوان چه با انتخاب سیستمی که تاکنون حتی یک مورد خطا هم نداشته، خواسته شما را در تنگنایی قرار دهد که راه فراری از آن نداشته باشید. تنگنایی که شما را وادار به فکر کردن کند و این همان چیزی است که نویسنده به‌دنبال آن است. این تلنگری است که به خوانندگان این کتاب زده می‌شود تا ارزش چیزهایی را بهتر بدانند که شاید خیلی بی‌تفاوت و ساده از کنارشان می‌گذرند. در پایان کتاب شما از خود می‌پرسید اگر حداکثر 24 ساعت زمان داشتم چه می‌کردم؟ پاسخ‌هایی که به آن می‌اندیشید تمام‌شان می‌توانند تلنگری باشند برای زندگی‌تان. عده‌ای ممکن است به دنبال علاقه‌مندی و آرزوهای خود بروند، آنهایی که تا به حال برایش زمانی نگذاشته‌اند و برخی هم شاید کسانی را به یاد بیاورند که دلتنگی‌شان را حس می‌کنند. به هر روی، تمام این فکر و خیال‌ها در این دنیای ماشینی و سرد چون تلألو نوری است در تاریکی. درست است که شاید خیال کنید پایان کتاب را از همین لحظه می‌دانید؛ اما بالا و پایین‌های این داستان با شیبی ملایم به نحوی است که به شما اجازه می‌دهد، لحظه لحظه داستان را لمس کنید. داستان شما را تا انتها با خود می‌کشاند و برای خواندن پایانش لحظه به لحظه تشنه‌ترتان می‌کند.

شخصیت‌های این کتاب نشان می‌دهند که برای وقت باقی‌مانده زندگی - که برای همه می‌تواند یک دقیقه بعد باشد یا چند سال دیگر و برای دو شخصیت داستان نهایتا بیست و چهار ساعت - چه انتخابی می‌کنند. آنان می‌توانند در خانه خود حبس شوند، تا لحظه آخر گریه و زاری کنند، به هیچ کسی چیزی نگویند و با کسی بدرود نگویند. در نهایت هر دو خواهند مرد؛ اما با این حال انتخاب شخصیت‌ها دوستی است، برآمدن روز‌های سخت در کنار هم. از خانه بیرون زدن و مواجهه با ترس‌ها. این کتابی است در ستایش دوستی. کتابی با نام مرگ در ستایش زندگی.

نویسنده «هردو در نهایت می‌میرند» [They both die at the end] ، آدام سیلورا [Adam Silvera] است. متولد 1990 در امریکا، نیویورک‌سیتی که اولین کتابش را در 2015 به بازار عرضه کرد. او نویسنده جوانی است که به زیباترین شکل ممکن از مسائل انسانی با هم‌نسل‌های خودش سخن می‌گوید. قلمش در عین سادگی به خوبی به مفاهیم عمیق می‌پردازد و همین امر باعث می‌شود به ‌راحتی خواننده را با خود همراه کند و به قلب او راه یابد و به مقصود خود نائل شود. آدام سیلورا این روزها حسابی در مسیر اوج‌گیری است. چندی پیش قراردادی برای ساخت مجموعه‌ای تلویزیونی از دوتا از کتاب‌هایش با یکی از بزرگ‌ترین استودیوهای هالیوودی امضا کرده است.

................ تجربه‌ی زندگی دوباره ...............

بی‌فایده است!/ باد قرن‌هاست/ در کوچه‌ها/ خیابان‌ها/ می‌چرخد/ زوزه می‌کشد/ و رمه‌های شادی را می‌درد./ می‌چرخم بر این خاک/ و هرچه خون ماسیده بر تاریخ را/ با اشک‌هایم می‌شویم/ پاک نمی‌شود... مانی، وزن و قافیه تنها اصولی بودند که شعر به وسیلهء آنها تعریف می‌شد؛ اما امروزه، توجه به فرم ذهنی، قدرت تخیل، توجه به موسیقی درونی کلمات و عمق نگاه شاعر به جهان و پدیده‌های آن، ورای نظام موسیقایی، لازمه‌های شعری فاخرند ...
صدای من یک خیشِ کج بود، معوج، که به درون خاک فرومی‌رفت فقط تا آن را عقیم، ویران، و نابود کند... هرگاه پدرم با مشکلی در زمین روبه‌رو می‌شد، روی زمین دراز می‌کشید و گوشش را به آنچه در عمق خاک بود می‌سپرد... مثل پزشکی که به ضربان قلب گوش می‌دهد... دو خواهر در دل سرزمین‌های دورافتاده باهیا، آنها دنیایی از قحطی و استثمار، قدرت و خشونت‌های وحشتناک را تجربه می‌کنند ...
احمد کسروی به‌عنوان روشنفکری مدافع مشروطه و منتقد سرسخت باورهای سنتی ازجمله مخالفان رمان و نشر و ترجمه آن در ایران بود. او رمان را باعث انحطاط اخلاقی و اعتیاد جامعه به سرگرمی و مایه سوق به آزادی‌های مذموم می‌پنداشت... فاطمه سیاح در همان زمان در یادداشتی با عنوان «کیفیت رمان» به نقد او پرداخت: ... آثار کسانی چون چارلز دیکنز، ویکتور هوگو و آناتول فرانس از ارزش‌های والای اخلاقی دفاع می‌کنند و در بروز اصلاحات اجتماعی نیز موثر بوده‌اند ...
داستان در زاگرب آغاز می‌شود؛ جایی که وکیل قهرمان داستان، در یک مهمانی شام که در خانه یک سرمایه‌دار برجسته و بانفوذ، یعنی «مدیرکل»، برگزار شده است... مدیرکل از کشتن چهار مرد که به زمینش تجاوز کرده بودند، صحبت می‌کند... دیگر مهمانان سکوت می‌کنند، اما وکیل که دیگر قادر به تحمل بی‌اخلاقی و جنایت نیست، این اقدام را «جنایت» و «جنون اخلاقی» می‌نامد؛ مدیرکل که از این انتقاد خشمگین شده، تهدید می‌کند که وکیل باید مانند همان چهار مرد «مثل یک سگ» کشته شود ...
معلمی بازنشسته که سال‌های‌سال از مرگ همسرش جانکارلو می‌گذرد. او در غیاب دو فرزندش، ماسیمیلیانو و جولیا، روزگارش را به تنهایی می‌گذراند... این روزگار خاکستری و ملا‌ل‌آور اما با تلألو نور یک الماس در هم شکسته می‌شود، الماسی که آنسلما آن را در میان زباله‌ها پیدا می‌کند؛ یک طوطی از نژاد آمازون... نامی که آنسلما بر طوطی خود می‌گذارد، نام بهترین دوست و همرازش در دوران معلمی است. دوستی درگذشته که خاطره‌اش نه محو می‌شود، نه با چیزی جایگزین... ...